Pagola
| Pagola | |||
|---|---|---|---|
 Nafarroa Beherea, Euskal Herria | |||
 | |||
| |||
| Kokapena | |||
| Herrialdea |  Euskal Herria | ||
| Lurraldea | Nafarroa Beherea | ||
| Administrazioa | |||
| Estatua |  Frantzia | ||
| Eskualdea |  Akitania Berria | ||
| Departamendua |  Pirinio Atlantikoak | ||
| Elkargoa | Euskal Hirigune Elkargoa | ||
| Barrutia | Baiona | ||
| Kantonamendua | Bidaxunerria, Amikuze eta Oztibarre | ||
| Izen ofiziala | Pagolle | ||
| Posta kodea | 64120 | ||
| INSEE kodea | 64441 | ||
| Herritarra | pagolatar | ||
| Kokapena | |||
| Koordenatuak | 43°13′27″N 0°59′25″W / 43.2242°N 0.9903°W | ||
 | |||
| Azalera | 15,90 km2 | ||
| Garaiera | 130-648 metro | ||
| Distantzia | 21 km (Donibane Garazitik) | ||
| Demografia | |||
| Biztanleria | (2018:  −5) | ||
| Dentsitatea | ERROREA: ezin izan da automatikoki kalkulatu, arazoa konpontzeko egin klik hemen biztanle/km² | ||
| Zahartzea[1] | % 27,17 | ||
| Ugalkortasuna[1] | ‰ 60,51 | ||
| Ekonomia | |||
| Jarduera[1] | % 70,59 (2011) | ||
| Desberdintasuna[1] | % 2,08 (2011) | ||
| Langabezia[1] | % 4,25 (2013) | ||
| Euskara | |||
| Euskaldunak | % 62,2 (2010) | ||
| Erabilera | % 30,33 (2011) | ||
Pagola ([paɣola]) Zuberoako mendebaldeko (Arbaila eskualdea) eta Nafarroa Behereko ekialdeko (Oztibarre eskualdea) udalerri bat da.
Geografia[aldatu | aldatu iturburu kodea]
Ingurune naturala[aldatu | aldatu iturburu kodea]
Pagolako uhaitzak udalerria gurutzatzen du hegoaldetik iparraldera. Huraxe da Zuberoaren eta Nafarroa Beherearen arteko muga; ekialdean dituen herriko lurrak Arbaila eskualdekoak dira; eta mendebaldekoak, Oztibarrekoak, nahiz eta udalerri bakarra den.
Biduzera isurtzen den Larramendiko erreka ere igarotzen da udalerritik.
Udalerri mugakideak[aldatu | aldatu iturburu kodea]
- Arhantsusi, Uhartehiri eta Lohitzüne-Oihergi iparraldean
- Urdiñarbe ekialdean
- Jutsi mendebaldean
- Donaixti-Ibarre hego-mendebaldean
- Muskildi hegoaldean
Etxeak eta auzoak[aldatu | aldatu iturburu kodea]
- Pagola-Oihana
Demografia[aldatu | aldatu iturburu kodea]
Pagola herri txikia izan da beti, baina XIX. mendearen erdialdean 450 biztanle bazituen, ondoren populazioa galduz joan zen eta XX. mendearen bukaeran 350 pertsona inguru besterik ez ziren bizi bertan.
| Pagolako biztanleria |
|---|
 |
| Datuen iturburua: INSEE |
Politika[aldatu | aldatu iturburu kodea]
Alkateak[aldatu | aldatu iturburu kodea]
| Alkatea | Agintaldia |
|---|---|
| Jean Recart | 1792-1796 |
| Jean Astaillon | 1795-1796 |
| Arnaud Etchegoyen | 1796-1798 |
| Bertrand Aguer | 1798-1799 |
| Dominique Etcheberry | 1799-1801 |
| Jean Recart | 1801-1820 |
| Jean Sallaberry | 1820-1832 |
| Joseph Etcheberry | 1832-1835 |
| Jacques Elischondo | 1835-1847 |
| Pierre Laco | 1847-1874 |
| Pierre Eraçarret | 1874-1881 |
| Pierre Barreix | 1881-1884 |
| Jean Casenave | 1891-1908 |
| Arnaud Çaldumbide | 1908-1935 |
| Pierre Urrutiaguer | 1935-1959 |
| Jean-Pierre Çaldumbide | 1959-1971 |
| Raymond Urrutiaguer | 1971-1977 |
| Michel Etcheber | 1977-1989 |
| Gabriel Lopépé | 1989-2020 |
| Pierre Etcheber | 2020-2026 |
Garraioa[aldatu | aldatu iturburu kodea]
Udalerriko biztanleek Txik Txak autobus sareko eskaera bidezko garraioa erabili ahal dute astelehenetik larunbatera, Aiziritzera, Amendüzera, Arüera, Arruetara, Donapaleura, Laphizketara, Ozarainera edo Uhartehirira joateko.
Kultura[aldatu | aldatu iturburu kodea]
Euskara[aldatu | aldatu iturburu kodea]
Pagolan[2] Basabürüako euskara[4] mintzatzen da, zuberotarra.
Maskaradak[aldatu | aldatu iturburu kodea]
2024an, pagolatarrek Zuberoako maskaradak prestatu zituzten, lehen aldiz historian[5].
Pastorala[aldatu | aldatu iturburu kodea]
Pagolak antolatu zuen 1982. urteko pastoral zuberotarra, Pette Basabürü izenekoa eta Junes Casenavek idatzia, eta 2019an Frantxoa Casetek idatzitako Domingo Garat pastorala.
Ondasun nabarmenak[aldatu | aldatu iturburu kodea]
- Ama Birjinaren Jasokundearen eliza 1893koa da.[6]
- Forte protohistorikoa aurki daiteke Mehaltzu mendi tontorrean, 648 metrotako altueran, udalerriko punturik garaienean.
Argazki galeria[aldatu | aldatu iturburu kodea]
-
Pagolako eliza -
Pagolako pilotalekua -
Domingo Garat pastorala Pagolan -
Pagola herriko Mehaltzu auzoa
Pagolatar ospetsuak[aldatu | aldatu iturburu kodea]
- Frantxoa Caset (1949-), idazlea eta pastoralgilea[7].
Erreferentziak[aldatu | aldatu iturburu kodea]
- ↑ a b c d e Euskal Herriari Begira. Udalbiltza.
- ↑ a b «Pagola - Ahotsak.eus» ahotsak.eus (Noiz kontsultatua: 2018-10-23).
- ↑ «Ahotsak.eus, Euskal Herriko hizkerak eta ahozko ondarea» www.ahotsak.eus (Noiz kontsultatua: 2018-10-23).
- ↑ a b «Basabürüa - Ahotsak.eus» ahotsak.eus (Noiz kontsultatua: 2018-10-23).
- ↑ amaiurariar. «Pastoralak hauspotu ditu maskaradak, aire freskoa eta bizia arnasten da Pagolan» dantzan.eus (Noiz kontsultatua: 2024-03-23).
- ↑ Frantziako Kultura Ministeritza
- ↑ Frantxoa Caset: “Markatu nautenak ez ditut ahantzi nahi” |. (Noiz kontsultatua: 2024-03-23).
Ikus, gainera[aldatu | aldatu iturburu kodea]
Kanpo estekak[aldatu | aldatu iturburu kodea]
- (Frantsesez) Udalaren webgune ofiziala
- (Gaztelaniaz) «Pagola», Auñamendi Eusko Entziklopedia.
- Joseba Aurkenerena: Domingo Garat pastorala, aro beltzak gogoan [1]
Datuak: Q778822
Multimedia: Pagolle / Q778822
Liburuak: Euskal Herriko bidaia-gida/Herriz herri/Pagola
