Mutiloa (Gipuzkoa)
- Artikulu hau Gipuzkoako udalerriari buruzkoa da; beste esanahietarako, ikus «Mutiloa».
| Mutiloa | ||
|---|---|---|
 Gipuzkoa, Euskal Herria | ||
 Mutiloa udalerriaren ikuspegi orokorra. | ||
|
| ||
| Administrazioa | ||
| Estatua | Espainia | |
| Erkidegoa | Euskal Autonomia Erkidegoa | |
| Lurraldea | Gipuzkoa | |
| Eskualdea | Goierri | |
| Izen ofiziala | Mutiloa | |
| Alkatea | Iñaki Ugalde Alustiza (MHK-2015) | |
| Posta kodea |
20214 | |
| INE kodea |
20057 | |
| Herritarra | mutiloar | |
| Kokapena | ||
| Koordenatuak | 43° 01′ 19″ N, 2° 16′ 22″ W / 43.0220391°N,2.2727507°WKoordenatuak: 43° 01′ 19″ N, 2° 16′ 22″ W / 43.0220391°N,2.2727507°W | |
  Mutiloa (Gipuzkoa) Mutiloa (Gipuzkoa) (Gipuzkoa) | ||
 Ikusi OpenStreetMapen | ||
| Azalera | 8,61 km2 | |
| Garaiera | 241 metro | |
| Distantzia | 50 km Donostiara | |
| Demografia | ||
| Biztanleria |
244 biztanle (2016) (  -10) | |
|
% 53,76   % 46,24 | ||
| Dentsitatea | 28,34 biztanle/km² | |
| Hazkundea (2003-2013)[1] |
 % 58,49 | |
| Zahartze tasa[1] | % 22,73 | |
| Ugalkortasun tasa[1] | ‰ 142,86 | |
| Ekonomia | ||
| Jarduera tasa[1] | % 86,67 (2011) | |
| Genero desoreka[1] | % -10,5 (2011) | |
| Langabezia erregistratua[1] | % 6,5 (2013) | |
| Kultura | ||
| Euskaldunak[1] | % 94,64 (2010) | |
| Euskararen erabilera[2] | % 86,6 (2011) | |
| Datu gehigarriak | ||
| Sorrera | 1617. urtea | |
Mutiloa Gipuzkoako hegoaldeko landa-udalerri bat da, Goierriko eskualdekoa. 244 biztanle zituen 2016. urtean.
Eduki-taula
Geografia[aldatu | aldatu iturburu kodea]
Udalerri mugakideak[aldatu | aldatu iturburu kodea]
Mutiloak mugakide ditu iparraldean Gabiria eta Ormaiztegi; hegoaldean Zerain eta Segura; ekialdean Idiazabal; eta mendebaldean Legazpi (Urola Garaia).
Auzoak[aldatu | aldatu iturburu kodea]
Herrigune nagusia parrokia-elizaren, udaletxearen eta plazaren inguruan bilduta dago. Gaur egun, biztanle guztien %20, gutxi gorabehera, bertan bizi da.
Beste auzuneen artean, Lierni aipatzekoa da, izen bereko baselizaren inguruan osatua baitago. Mutiloarren %10 barne hartzen du.
Gainerako biztanleak (% 70) auzo hauetan banatzen dira:
- Elbarrena: Herriko behealdean eta Mutiloa errekaren ibarrean kokatuta, Segurarako bidean.
- Ergoena: Herriko goialdean eta Troia errekaren haranean.
- Gerriko.
- Lenkaran: Ergoena eta herrigune nagusiaren artean.
- Lierni: bertan Lierniko baseliza dago.
- Murgiondo Aldea: Zerain aldera kokatuta.
- Mutiloa Bildua: Mutiloako herrigunea kokatzen den auzoa da.
- Urbizuaran: Liernitik hurbil.
Historia[aldatu | aldatu iturburu kodea]
1144. urteko dokumentu batean aipatzen da lehen aldiz Mutiloako herria. Segurako herriaren mende egon zen Mutiloa 1384. urtetik 1615. urtera, Filipe III.a Espainiako erregearen eskutik hiri-gutuna jaso zuen arte.
Ekonomia[aldatu | aldatu iturburu kodea]
Ekonomia-jarduera nagusiak industria (eraikuntza, janari-industria; langileen % 58,4) eta nekazaritza (bazka-landareak, barazkiak, ardiak eta behiak; langileen % 25,75) dira. Langile askok inguruko herrietako industrietan lan egiten du, eta baserriko lanak bigarren lanbide ditu.
Demografia[aldatu | aldatu iturburu kodea]
| Mutiloako biztanleria |
|---|
 |
| Datu-iturria: www.ine.es |
Euskara[aldatu | aldatu iturburu kodea]
Mutiloako biztanle ia guztiak euskaldunak dira.
Ondasun nabarmenak[aldatu | aldatu iturburu kodea]
- Mañastegizar eta Murgiaran baserriak Kultura Interesdun Ondare izendatu ditu Eusko Jaurlaritzak.
- Aipagarri dira XVIII. mendean berritutako San Migel eliza, Ama Birjina Lierniakoaren ermita eta Apaolazatarren oinetxea.
- Mutiloako Meatze Trenbidea. XIX. mende bukaerako burni-meatzearen trenbidea da. Gaur egunean oinez edo bizikletaz egin daitekeen bide berde hau Compañía Minera de Mutiloa S.A. enpresak eraiki zuen. Barnaola baserretik Ormaiztegiko Danborreraino 4,5 kilometro egiten ditu, eta 40 metroko desnibela baino ez ditut. Bukaera Ormaiztegi parean dago baina goi-goian mendian (Danborreko instalazioak), bertan trenbide zaharra bitan banatzen zen batetik Compañía Minera de Mutiloa S.A. eta bestetik Cerain Iron Ore C. Ltd enpresek mea lantzeko zituzten instalazioak. Bidean zehar lubakiak drenajeak, zubi bat eta lokomotorak konpontzeko etxea (Makinetxe) ikus daitezke.[3][4]
Argazki galeria[aldatu | aldatu iturburu kodea]
Mutiloako presa
Minetako bistak
Erreferentziak[aldatu | aldatu iturburu kodea]
- Artikulu honen edukiaren zati bat Lur hiztegi entziklopedikotik edo Lur entziklopedia tematikotik txertatu zen 2011-12-27 egunean. Egile-eskubideen jabeak, Eusko Jaurlaritzak, hiztegi horiek CC-BY 3.0 lizentziarekin argitaratu ditu, Open Data Euskadi webgunean.
Kanpo-loturak[aldatu | aldatu iturburu kodea]
 |
Wikimedia Commonsen badira fitxategi gehiago, gai hau dutenak: Mutiloa (Gipuzkoa)  |
 |
Euskarazko Wikipedian bada atari bat, gai hau duena: Gipuzkoa |
| Mutiloako auzoak | ||
|---|---|---|
|
Elbarrena • Ergoena • Gerriko • Lenkaran • Lierni • Murgiondo Aldea • Mutiloa Bildua • Urbizuaran | ||
| ||||||||||
| ||||||||||
- ↑ a b c d e f g Euskal Herriari Begira Udalbiltza.
- ↑ «UEMA-Atlasa» Euskararen erabilera (UEMA).
- ↑ Mutiloako Meatze Barrutia | BIDE BERDEA . Noiz kontsultatua: 2019-04-13.
- ↑ «Mutiloako Meatze Trenbidea | Euskal-Herria.Org» www.euskal-herria.org . Noiz kontsultatua: 2019-04-13.
