Belauntza
| Belauntza | |||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 Gipuzkoa, Euskal Herria | |||||||||||
 Belauntza udalerriaren ikuspegia. | |||||||||||
| Administrazioa | |||||||||||
| Estatua | Espainia | ||||||||||
| Erkidegoa | Euskal Autonomia Erkidegoa | ||||||||||
| Lurraldea | Gipuzkoa | ||||||||||
| Eskualdea | Tolosaldea | ||||||||||
| Izen ofiziala | Belauntza | ||||||||||
| Alkatea | Mariano Lazcano Arana (en)  | ||||||||||
| Posta kodea | 20491 | ||||||||||
| INE kodea | 20021 | ||||||||||
| Herritarra | belauntzar | ||||||||||
| Kokapena | |||||||||||
| Koordenatuak | 43°08′06″N 2°03′01″W / 43.135°N 2.0503°W43°08′06″N 2°03′01″W / 43.135°N 2.0503°W | ||||||||||
 | |||||||||||
| Azalera | 3 km² | ||||||||||
| Garaiera | 209 m | ||||||||||
| Distantzia | 28 km Donostiara | ||||||||||
| Demografia | |||||||||||
| Biztanleria | 269 (2022) 16 (2021) | ||||||||||
| |||||||||||
| Dentsitatea | 89,67 bizt/km² | ||||||||||
| Hazkundea (2003-2013)[1] |  -% 8,5 | ||||||||||
| Zahartze tasa[1] | % 18,57 | ||||||||||
| Ugalkortasun tasa[1] | ‰ 16,95 | ||||||||||
| Ekonomia | |||||||||||
| Jarduera tasa[1] | % 86,84 (2011) | ||||||||||
| Genero desoreka[1] | % 1,67 (2011) | ||||||||||
| Langabezia erregistratua[1] | % 12,77 (2013) | ||||||||||
| Euskara | |||||||||||
| Euskaldunak[1] | % 79,58 (2010) | ||||||||||
| Kaleko erabilera [2] | % 75,3 (2016) | ||||||||||
| Etxeko erabilera[3] | % 76.8 (2016) | ||||||||||
| Datu gehigarriak | |||||||||||
| Sorrera | 1802 (juliotar egutegia) | ||||||||||
| Webgunea | http://www.belauntza.eus | ||||||||||
Belauntza Gipuzkoako ekialdean eta Tolosaldeako eskualdean dagoen herri euskalduna da.
3,4 km² ditu eta 255 biztanle zituen 2016. urtean.
Mugakideak[aldatu | aldatu iturburu kodea]
- Iparraldean: Berrobi eta Ibarra
- Hegoaldean: Leaburu eta Gaztelu
- Mendebaldean: Ibarra
- Ekialdean: Elduain
Historia[aldatu | aldatu iturburu kodea]
1321ean, bertan borrokatu zen Beotibarko gudua nafarren eta gipuzkoar oinaztarren artean. 1374an Tolosarekin bat egin zuen, inguruan ahaide nagusiek zuten indarrari aurre egiteko.
1802an lortu zuren hiribildu titulua.[4][5]
Demografia[aldatu | aldatu iturburu kodea]
2019an herriak 258 biztanle zituen. Horietatik %26,36ak 65 urte edo gehiago zituen. Eta atzerrian jaiotakoak %6,59 ziren.[6]
| Belauntzako biztanleria |
|---|
 |
| Datu-iturria: www.ine.es |
Politika[aldatu | aldatu iturburu kodea]
2015eko udal hauteskundeetan Denok Bat plataformak 88 boto lortu zituen, eta Gazteak Aurrera plataformak 68 boto[7][8]. Mariano Lazkano izendatu zuten alkate, hirugarren aldiz. Baina 2016ko abenduan hil egin zen bihotzekoak jota.[9][10] Ondorioz, Silvia Moneo izendatu zuten alkate.[11]
2019ko udal hauteskundeetan Denok Bat plataformak 82 boto lortu zituen, Belauntzako Herritarrek 46, eta PSEk 3.[12][13] Silvia Moneo izendatu zuten berriro alkate.[14]
Azpiegiturak[aldatu | aldatu iturburu kodea]
Ibiurreko urtegiak ur hornidura ematen dio herriari.
Kirola[aldatu | aldatu iturburu kodea]
- Frontoia[15]
Hezkuntza[aldatu | aldatu iturburu kodea]
- KZ gunea[16]
Ekonomia[aldatu | aldatu iturburu kodea]
2017an honela banatzen ziren sektore ekonomikoak herrian: Lehen sektorea BEGaren %1,2. Bigarren sektore %74,1. Hirugarren sektorea %19,7. Eraikuntza %5.[6]
Euskara[aldatu | aldatu iturburu kodea]
Belauntzako Joxe Mari Arruabarrenaren[17] testigantza, eskolara eguraldi txarra egiten zuenean bakarrik joaten zirela kontatzen duenekoa. Euskal Herriko Ahotsak[18][19] proiekturako egindako elkarrizketa, ahozko ondarea jaso eta zabaltzeko.
Belauntzako euskara[20] gipuzkeran[21] katalogaturik dago, zehatzago, erdiguneko gipuzkeraren[22] parte den Tolosaldeko euskaran. Erdiguneko azpieuskalki hau Beterriko hizkerek[23] eta Tolosaldekoek osatzen dute. 2016an herritarren %84,65 euskalduna zen.[6]
Ondasun nabarmenak[aldatu | aldatu iturburu kodea]
Eraikin erlijiosoak[aldatu | aldatu iturburu kodea]
- San Joan Bataiatzailearen eliza: Herriko eliza nagusia.
- San Jose baseliza: Ibarrako irteeran dago, Berrobirako bidean, eta Belauntzako igoera hasten den bidegurutzean.
Baserriak[aldatu | aldatu iturburu kodea]
- Galarraga baserria. Fatxadan armarria du.[24]
- Artabe Auzkoa baserria. 1805ekoa.[24]
- Egoskozabal baserria. XVI. mendean eraikia.[24] Eusko Jaurlaritzak Kultura Interesdun Ondaretzat izendatu du.
- Aranguren Auzkoa, 1803an eraikia[24]
Argazki galeria[aldatu | aldatu iturburu kodea]
Belauntza udalerria Uzturre mendiaren magaletik ikusita.
Erreferentziak[aldatu | aldatu iturburu kodea]
- ↑ a b c d e f g Euskal Herriari Begira. Udalbiltza.
- ↑ «Kaleko erabilera herrialdez herrialde» Euskararen erabilera (Wikipedia).
- ↑ «Etxeko erabilera» Euskararen erabilera (Wikipedia).
- ↑ «Historia» Belauntza (Noiz kontsultatua: 2020-04-07).
- ↑ «BELAUNTZA - Auñamendi Eusko Entziklopedia» aunamendi.eusko-ikaskuntza.eus (Noiz kontsultatua: 2020-04-07).
- ↑ a b c «Web Eustat. Belauntzako datu estatistikoak» eu.eustat.eus (Noiz kontsultatua: 2020-04-07).
- ↑ «Udal hauteskundeak 2015 - Belauntza - Tolosaldeko ataria» ataria.eus (Noiz kontsultatua: 2020-04-07).
- ↑ https://www.euskadi.eus/ab12aAREWar/resultado/maint
- ↑ Berria. «Mariano Lazkano Belauntzako alkatea hil da» Berria (Noiz kontsultatua: 2020-04-07).
- ↑ «Mariano Lazkano Belauntzako alkatea hil da - Belauntza» Tolosaldeko ataria (Noiz kontsultatua: 2020-04-07).
- ↑ (Gaztelaniaz) «Silvia Moneo Belauntzako alkate berria» El Diario Vasco 2016-12-24 (Noiz kontsultatua: 2020-04-07).
- ↑ «Udal hauteskundeak 2019 - Belauntza - Tolosaldeko ataria» ataria.eus (Noiz kontsultatua: 2020-04-07).
- ↑ www.euskadi.eus (Noiz kontsultatua: 2020-04-07).
- ↑ «Silvia Moneo, Belauntzako alkateari elkarrizketa - Belauntza» Tolosaldeko ataria (Noiz kontsultatua: 2020-04-07).
- ↑ «Frontoia» Belauntza (Noiz kontsultatua: 2020-04-07).
- ↑ «KZgunea» Belauntza (Noiz kontsultatua: 2020-04-07).
- ↑ «Arruabarrena Otaegi, Joxe Mari - Ahotsak.eus» ahotsak.eus (Noiz kontsultatua: 2018-09-24).
- ↑ «Ahotsak.eus, Euskal Herriko hizkerak eta ahozko ondarea» www.ahotsak.eus (Noiz kontsultatua: 2018-09-24).
- ↑ «Eskolara eguraldi txarra egiten zuenetan - Ahotsak.eus» ahotsak.eus (Noiz kontsultatua: 2018-09-24).
- ↑ «Belauntza - Ahotsak.eus» ahotsak.eus (Noiz kontsultatua: 2018-09-03).
- ↑ «Erdialdekoa - Gipuzkera - Ahotsak.eus» ahotsak.eus (Noiz kontsultatua: 2018-09-03).
- ↑ «Erdigunekoa (G) - Ahotsak.eus» ahotsak.eus (Noiz kontsultatua: 2018-09-03).
- ↑ «Beterrikoa - Ahotsak.eus» ahotsak.eus (Noiz kontsultatua: 2018-09-03).
- ↑ a b c d «Ondare kulturala/Monumentuak» Belauntza (Noiz kontsultatua: 2020-04-07).
Ikus, gainera[aldatu | aldatu iturburu kodea]
Kanpo estekak[aldatu | aldatu iturburu kodea]
 |
Euskarazko Wikipedian bada atari bat, gai hau duena: Gipuzkoa |
Datuak: Q1639379
Multimedia: Belauntza
Liburuak: Euskal Herriko bidaia-gida/Herriz herri/Belauntza
| |||||||
| ||||||||||
