Azaroaren 23

Azaroaren 23a gregoriotar egutegiaren urteko hirurehun eta hogeita zazpigarren eguna da, 328.a bisurteetan. 38 egun falta dira urtea amaitzeko.

Jaiotzak Euskal Herrian Zuhaitz Gurrutxaga Jaiotza: Elgoibar, 1980 Guy Petit Jaiotza: Biarritz, 1905 Heriotza: 1988ko urriak 31 Javier Martínez de Morentin Jaiotza: Los Arcos, 1887 Heriotza: 1949ko urtarrilak 27 Eskuz gaurkotu | Irudiak bilatu   + Jaiotza gehiago... Munduan Miley Cyrus Jaiotza: Q984264, 1992 Franklin Pierce Jaiotza: Q2076252, 1804 Heriotza: 1869ko urriak 8 Joan Fuster Jaiotza: Sueca, 1922 Heriotza: 1992ko ekainak 21 Eskuz gaurkotu | Irudiak bilatu   + Jaiotza gehiago... Artikulurik ez duten Azaroaren 23ko jaiotzak Johannes Diderik van der Waals • Hjalmar Branting • Chris Hardwick • Sathya Sai Baba • Anatoly Lunacharsky • Michael Gough • Denis Sassou Nguesso • Ludovico Einaudi • Eskuz gaurkotu | Irudiak bilatu   Heriotzak Euskal Herrian Rafael Etxague Jaiotza: 1815eko otsailak 13 Heriotza: Madril, 1887 Klaudio Sagartzazu Jaiotza: 1895eko urriak 30 Heriotza: Hondarribia, 1971 Maria Rita Barrenetxea Jaiotza: 1750eko maiatzak 13 Heriotza: Madril, 1795 Eskuz gaurkotu | Irudiak bilatu   + Heriotza gehiago... Munduan André Malraux Jaiotza: 1901eko azaroak 3 Heriotza: Créteil, 1976 Roald Dahl Jaiotza: 1916ko irailak 13 Heriotza: Oxford, 1990 Louis Malle Jaiotza: 1932ko urriak 30 Heriotza: Beverly Hills, 1995 Henrike III.a Ingalaterrakoa Jaiotza: 1207ko urriak 1 Heriotza: Westminster, 1272 Eskuz gaurkotu | Irudiak bilatu   + Heriotza gehiago... Artikulurik ez duten Azaroaren 23ko heriotzak Alexander Litvinenko • William III of the Netherlands • Elbridge Gerry • Edred of England • Uzeyir Hajibeyov • Johann Elert Bode • Jean-Baptiste Jourdan • Louis Gabriel Ambroise de Bonald • Alexander Danilovich Menshikov • Gustav Radbruch • Sessue Hayakawa • Georg Wilhelm Steller • Paul Gavarni • Eskuz gaurkotu | Irudiak bilatu

Gertaerak 1808 - Napoleon Bonaparteren armadak Tuterako gudua irabazi zuen. 1867 - Manchesterreko martiriak urkatu zituzten Manchesterren, irlandar nazionalista bi askatzeagatik. 1982 - Euskadi Irratiaren (irudian) estreinaldia. 1983 - Valentziako Erkidegoaren Legebiltzarrak, valentziera edo katalanaren irakaskuntza onartzen du. 2006 - Aleksandr Litvinenkoren pozoinketa erradiazio akutu sindromearen lehenengo biktima baieztatuan bilakatu zen. Mediku askoren arabera, terrorismo nuklearraren aro baten hasiera adierazten du. + Gertaera gehiago... Egutegia << Azaroa >> Al As Az Og Or Lr Ig 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 2017 Aurreko eta hurrengo urteetan 2014: Igandea 2015: Astelehena 2016: Asteazkena 2018: Ostirala 2019: Larunbata 2020: Astelehena Izendegia Santutegia: Daturik ez (gehitu) Seaska egutegia: Josu, Josune, Iosu, Iosune, Joxune eta Jesus.

Daturen bat falta bada, urtearen lotura jarraitu han sartzeko.

---

Gertaerak

Euskal Herria

• 1808 - Napoleon Bonaparteren armadak Tuterako gudua irabazi zuen.
• 1980 - Batallon Vasco Español talde armatuak Hendaiako Hendayais taberna tirokatu eta Jose Kamio eta Jean Pierre Aramendi hil eta beste hamar lagun zauritu zituzten.
• 1982 - Euskadi Irratiaren estreinaldia.

Mundua

• 2006 - Egun odoltsuan 202 hildako egon ziren Iraken egindako atentatu ezberdinetan.
• 2010 -
  • Belgika eta Herbehereetan ustez atentatua burutu behar zuten muturreko islamiarrak atxilotu zituzten.
  • Ipar Koreak hegoaldera jaurtitako obusek bi soldadu hego korear hil zituzten, eta bi herrialdeen arteko tentsioa areagotu.
  • Kanbodiako Phnom Penh hirian izandako jende pilaketan 378 pertsona hil ziren.

Arte eta kultura

Euskal Herria

• 1982 - Euskadi Irratia lehenbizikoz aireratu zen.

Mundua

• 1983 - Terms of Endearment (Maitasun Loturak) filma estreinatu zen, James L. Brooksek zuzendu eta Shirley MacLaine, Debra Winger, Jack Nicholson, Danny DeVito, Jeff Daniels eta John Lithgow aktoreek antzeztu zuten.

Jaiotzak

Euskal Herria

• 1883 - Jon Kurutz Ibargutxi, euskal idazlea (h. 1969).
• 1887 - Javier Martínez de Morentin, euskal ugazaba eta politikaria (h. 1949).
• 1905 - Guy Petit, lapurtar politikaria (h. 1988).
• 1910 - Jose Manuel Mendizabal, Mañul, gipuzkoar gudaria, Saseta batailoiko Aitzol konpainiaren tenientea izandakoa (h. 1978).
• 1932 - Begoña Bilbao, euskal idazlea, musikagilea eta euskalaria (h. 2005).
• 1951 - Jose Mari Espartza, nafar idazle eta editorea, Txalaparta argitaletxearen sortzaile eta zuzendaria.
• 1959 - Joseba Egibar, gipuzkoar politikari jeltzalea, Gipuzko Buru Batzarreko presidentea.
• 1980 - Zuhaitz Gurrutxaga, gipuzkoar futbolari ohia eta telebistako aurkezlea.

Mundua

• 912 - Oton I.a Handia, Germaniako erregea eta Germaniako Erromatar Inperio Santuko enperadorea (h. 973).
• 1221 - Alfontso X.a Gaztelakoa, Gaztela, Galizia eta Leongo erregea (h. 1284).
• 1632 - Jean Mabillon, frantziar diplomatiko eta historialari beneditarra (h. 1707).
• 1743 - Théophile-Malo de La Tour d'Auvergne-Corret, frantziar militarra (h. 1800).
• 1760 - François-Noël Babeuf, frantziar iraultzailea (h. 1797).
• 1804 - Franklin Pierce, Ameriketako Estatu Batuetako 14. Presidentea (h. 1869).
• 1834 - James Thomson, Bysshe Vanolis, eskoziar olerkaria (h. 1882).
• 1859 - Billy the Kid, estatubatuar legezkanpoko bidelapur eta tiratzailea (h. 1881).
• 1876 - Manuel de Falla, espainiar musikagilea (h. 1946).
• 1882 - John Rabe, alemaniar negozio gizona (h. 1950).
• 1883 - José Clemente Orozco, mexikar margolaria (h. 1949).
• 1887 -
  • Boris Karloff, ingeles aktorea (h. 1969).
  • Henry Moseley, ingeles kimikaria (h. 1915).
• 1888 - Harpo Marx, estatubatuar umorista eta aktorea (h. 1964).
• 1889 - Alexander Patch, estatubatuar jenerala (h. 1945).
• 1890 - El Lissitzky, errusiar margolaria, tipografoa eta marrazkilaria (h. 1941).
• 1896 - Klement Gottwald, Txekoslovakiako presidentea (h. 1953).
• 1898 - Rachel Fuller Brown, estatubatuar kimikaria, onddo gaixotasunaren kontrako lehen antibiotikoaren garatzailea (h. 1980).
• 1919 -
  • Claudio Santoro, brasildar musikagilea (h. 1989).
  • Peter Frederick Strawson, ingeles filosofoa (h. 2006).
• 1920 - Paul Celan, errumaniar jatorriko austriar poeta lirikoa (h. 1970).
• 1922 -
  • Manuel Fraga, galiziar politikari frankista, Espainiako eskuinaren XX. mendeko politikari garrantzitsuenetarikoa (h. 2012).
  • Joan Fuster, katalanezko valentziar idazlea (h. 1992).
• 1925 - José Napoleón Duarte, El Salvadorko presidentea (h. 1990).
• 1933 - Krzysztof Penderecki, poloniar musikagilea.
• 1938 - Herbert Achternbusch, alemaniar idazlea, aktorea eta zinema-zuzendaria.
• 1940 - Gösta Pettersson, suediar txirrindulari ohia.
• 1941 - Franco Nero, italiar aktorea.
• 1962 - Nicolás Maduro, Venezuelako presidentea.
• 1992 - Miley Cyrus, estatubatuar abeslari eta aktorea.

Heriotzak

Euskal Herria

• 1468 - Nikolas Etxabarri, Iruñeko apezpikua.
• 1470 - Gaston I.a, Vianako Printzea.
• 1795 - Maria Rita Barrenetxea, bilbotar aristokrata eta idazlea, Madrilen (j. 1750).
• 1887 - Rafael Etxague, euskal herritar militar eta politikaria, Madrilen (j. 1815).
• 1929 - Robustiano Ortuzar, euskal idazlea (j. 1883).
• 1945 - Pete Agerreberri, zuberoar meatzaria, Heriotza ibarrean urrea aurkitu zuen aitzindarietakoa, Kalifornian (j. 1874).
• 1971 - Klaudio Sagartzazu, euskal olerkigilea (j. 1895).

Mundua

• 1682 - Claude Gellée, Le Lorrain, frantziar margolaria (j. c. 1600).
• 1855 - Louis-Mathieu Molé, Frantziako 18. lehen ministroa (j. 1781).
• 1856 - Manuela Sáenz, Simon Bolivarren bikotekidea, Hego Amerikaren askatzaileetako bat (j. 1797).
• 1864 - Friedrich Georg Wilhelm von Struve, alemaniar astronomoa (j. 1793).
• 1872 - John Bowring, ingeles politikari, ekonomilari, hizkuntzalari, itzultzaile, hispanista, idazle eta bidaiaria, Hong Kongeko laugarren gobernadorea (j. 1792).
• 1902 - Walter Reed, estatubatuar kirurgialaria, patologoa eta bakteriologoa (j. 1851).
• 1919 - Henry Gantt, estatubatuar ingeniari eta kudeaketa aditua (j. 1861).
• 1927 - Stanislaw Przybyszewski, poloniar idazlea (j. 1868).
• 1934 - Giovanni Brunero, italiar txirrindularia (j. 1895).
• 1937 -
  • Jagadish Chandra Bose, bengalar botaniko eta fisikaria (j. 1858).
  • George Albert Boulenger, belgo-britainiar zoologoa (j. 1858).
• 1965 - Elixabete Bavariakoa, Belgikako erregina ezkontidea (j. 1876).
• 1966 - Sean Thomas O´Kelly, Irlandako presidentea (j. 1882).
• 1973 - José Alfredo Jiménez, mexikar herri-musika egile eta abeslaria, inoiz izan den rantxera egile hoberenetarikoa (j. 1926).
• 1976 - André Malraux, frantziar idazle eta politikaria (j. 1901).
• 1979 - Merle Oberon, indo-britainiar aktorea (j. 1911).
• 1989 -
  • Sidney Janis, estatubatuar arte-bildumagilea (j. 1896).
  • Armand Salacrou, frantziar antzerkigilea (j. 1899).
• 1990 - Roald Dahl, eleberri eta ipuin laburren galestar idazlea (j. 1916).
• 1991- Klaus Kinski, alemaniar aktorea (j. 1926).
• 1992 - Roy Acuff, estatubatuar abeslari, biolin-jotzaile eta abesti-idazlea (j. 1903).
• 1994 - Félix Rotaeta, espainiar aktorea (j. 1942).
• 1995 - Louis Malle, frantziar zinemagilea (j. 1932).
• 2002 -
  • Angel Martín Municio, espainiar zientzialaria (j. 1923).
  • Roberto Matta, txiletar margolaria, bere herrialdeko artistarik ospetsuenetarikoa (j. 1911).
• 2006 - Philippe Noiret, frantziar aktorea (j. 1930).
• 2007 -
  • Francesc Candel, valentziar idazle eta kazetaria (j. 1925).
  • Ichiji Otani, japoniar futbolaria (j. 1912).
• 2010 -
  • Pavel Lednyov, sobietar atleta (j. 1943).
  • Ingrid Pitt, poloniar-britainiar aktore eta idazlea (j. 1937).
• 2012 -
  • José Luis Borau, espainiar zinema zuzendari, ekoizle, aktore eta gidoigilea (j. 1929).
  • Larry Hagman, estatubatuar aktorea (j. 1931).
• 2015 -
  • Douglass North, estatubatuar ekonomialaria, 1993ko Ekonomiako Nobel Saria (j. 1920).
  • Otto Schaden, estatubatuar egiptologoa (j. 1937).
• 2016 - Rita Barberá, Valentziako alkatea (j. 1948).

Jaiak eta urteurrenak

• Sehaska egutegiko izendegia: Josu, Josune, Iosu, Iosune, Joxune eta Jesus.

Azaroaren 22 | Urteko egutegi | Azaroaren 24