Inbutu (onddoa)
- Artikulu hau onddoari buruzkoa da; beste esanahietarako, ikus «Inbutu».
| Inbutua | |
|---|---|
_(7831138032).jpg) | |
| Sailkapen zientifikoa | |
| Erreinua | Fungi |
| Ordena | Tricholomatales |
| Familia | Tricholomataceae |
| Generoa | Clitocybe |
| Espeziea | Clitocybe infundibuliformis Quél., 1872 |
Inbutua (Clitocybe infundibuliformis) Tricholomataceae familiako onddo espezie bat da.[1]
Sinonimoa: Clitocybe gibba.
Oina kenduta jangarria da, bakarrik gaztetan, kapela zabaltzen denean usaina eta zaporea mantentzen ditu, baina haragia dagoeneko larrukara da, sindrome muskarinikoa eragiteko arriskuarekin.
Deskribapena[aldatu | aldatu iturburu kodea]
Kapela: 5 eta 7 cm bitarteko diametrokoa. Haragitsua, oso inbutu itxurakoa eta titi apur batekin; ertz oxkarratua, belusduna eta beherantz biribildua. Kolore arre-txigortu argia edo arre-horixka, gamuzaren antzekoa.
Orriak: Estu, erabat dekurrenteak. Zuriak edo zurixkak.
Orri dekurrenteak: Hanka ukitzeaz gain, beherantz jarraitzen duten orriak.
Hanka: Liraina, haritsua, barrualdean harroa. Zurbila, zurixka, kapelaren koloreko erreflexuekin, oinarria ile zurixka batek estaltzen du.
Haragia: Zuria, zaila, mehea ertzean eta ugariago erdian. Usain ahula eta atsegina du.[2]
Etimologia: Clitocybe hitza grekotik dator, burua, esan nahi du, kapelaren formagatik. Infundibuliformis epitetoa latinetik dator, inbutu forman, esan nahi duen "infundibuliformis" hitzetik.
Jangarritasuna[aldatu | aldatu iturburu kodea]
Jangarria, baina pixka bat larrukara.[3]
Nahasketa arriskua[aldatu | aldatu iturburu kodea]
Clitocybe catinus delakoak, haragi oso mehea du, eta kolore zurbilagoa. Clitocybe vermicularis, udaberriko espeziea da, adreilu kolorea du eta irin usaina. Clitocybe squamulosa espezieak, kapela fibriloso-ezkatatsua du eta kolore bereko oina du. Guztiak jangarriak dira.[4]
Sasoia eta lekua[aldatu | aldatu iturburu kodea]
Oso arrunta udan eta udazkenean, bai koniferoen artean, bai hostogalkorren hosto hilen alfonbretan.[5]
Banaketa eremua[aldatu | aldatu iturburu kodea]
Ipar Amerika, Europa.
Galeria[aldatu | aldatu iturburu kodea]
Erreferentziak[aldatu | aldatu iturburu kodea]
- ↑ Euskal Herriko perretxiko eta onddoak, 2013, 2014, 2016, 2017, Fernando Pedro Pérez, Kultura Saila, Eusko Jaurlaritza • Bizkaiko Perretxiko eta Onddoak, A.D.E.V.E., 2012 • Euskalnatura • Euskal Herriko Onddoak. 5 tomos, Luis García Bona, Kriselv, 1987 • Catálogo micológico del País Vasco, Aeranzadi, 1973 • Mendizalearen Hiztegia [mikologia], Ostadar Mendi Taldea.
- ↑ (Gaztelaniaz) Mendaza, Ramon, Diaz, Guillermo. (1987). Guia fotografica y descriptiva 800 especies a todo color. Iberduero, 158 or. ISBN 84-404-0530-8..
- ↑ (Gaztelaniaz) Cetto, Bruno. (1987). Guia de los hongos de Europa. Ediciones Omega, S. A. Barcelona, 339 or. ISBN 84-282-0253-6 (T.I). ISBN: 84-282-0538-8 (O.C.)..
- ↑ (Gaztelaniaz) Palazon Lozano Fernando. (2006). Setas para todos. Jose Luis Añanos Echo Editorial Pirineo, 210 or. ISBN 84-87997-86-4..
- ↑ (Gaztelaniaz) Bon,Marcel. (1988). Guia de Campo de los hongos de Europa. Ediciones Omega, S. A. Barcelona, 134 or. ISBN 84-282-0865-4..
Kanpo estekak[aldatu | aldatu iturburu kodea]
Datuak: Q10455205