Ezkazuri lingirdatsu
| Ezkazuri lingirdatsua | ||||||||||||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 | ||||||||||||||||||||||||||||
| Sailkapen zientifikoa | ||||||||||||||||||||||||||||
| Erreinua | Fungi | |||||||||||||||||||||||||||
| Klasea | Agaricomycetes | |||||||||||||||||||||||||||
| Ordena | Agaricales | |||||||||||||||||||||||||||
| Familia | Hygrophoraceae | |||||||||||||||||||||||||||
| Generoa | Hygrophorus | |||||||||||||||||||||||||||
| Espeziea | Hygrophorus eburneus Fr., 1838 | |||||||||||||||||||||||||||
| Mikologia | ||||||||||||||||||||||||||||
| ||||||||||||||||||||||||||||
Ezkazuri lingirdatsu edo ezko-zuri lingirdatsua (Hygrophorus eburneus) Hygrophoraceae familiako onddo espezie bat da.[1] Eskualde batzuetan hornigai gisa prestatu izan da, edo kalitate gastronomiko hobea duten espezieekin nahastuta.
Deskribapena[aldatu | aldatu iturburu kodea]
Kapela: 4 eta 10 cm bitarteko diametrokoa, lehenik ganbila, gero zabaldua eta konkorduna, ia beti erdigune irtenago batekin. Zuri garbi kolorekoa, zuri distiratsua eta gero pixka ba horixka, batez ere erdian; oso likatsua, ertza biribildua.
Orriak: Lodiak, zabal, dekurrenteak. Zuriak, kapelaren kolorekoak. Pixka bat zeharargitsu itxura dute eta argizariaren distirarekin.
Orri dekurrenteak: Hanka ukitzeaz gain, beherantz jarraitzen duten orriak
Hanka: 4 - 10 x 0,7 - 1,5 cm-koa, gogorra, luzanga, zilindrikoa edo pixka bat mehetua oinarrirantz, ez beti erregularra, leuna, likatsua, muturrean izan ezik, goialdean pustula zuriz apainduta. Oinaren oinarrian potasarekin erreakzionatzen du, eta hori-laranjaz tindatzen da.
Haragia: Zuria, kolorez aldatzen ez dena, parafina usain desatseginarekin; zaporea ere antzekoa.[2]
Etimologia: Hygrophorus hitza grekotik dator, heze eta ekarri beharreko "phoréo"-tik, hau da, hezetasuna bildu eta kontserbatzen duenetik. Eburneus epitetoa, bolia, bolia bezalako zuria esan nahi duen "ébur ivory" hitzetik dator.
Jangarritasuna[aldatu | aldatu iturburu kodea]
Erdipurdiko jangarria usain desatsegina duelako.[3]
Nahasketa arriskua[aldatu | aldatu iturburu kodea]
Hygrophorus cossus delakoarekin, honek, potasarekin ez du erreakzionatzen; gainerakoan oso antzekoak dira, usaina zertxobait biziagoa du honek, Hygrophorus eburneus perretxikoak baino.[4]
Sasoia eta lekua[aldatu | aldatu iturburu kodea]
Udazkenean hazten da, eta batez ere hostozabaletan.[5]
Banaketa eremua[aldatu | aldatu iturburu kodea]
Europa, Ipar Amerika, Afrika iparraldea. Asiako iparraldea.
Erreferentziak[aldatu | aldatu iturburu kodea]
- ↑ Euskal Herriko perretxiko eta onddoak, 2013, 2014, 2016, 2017, Fernando Pedro Pérez, Kultura Saila, Eusko Jaurlaritza • Bizkaiko Perretxiko eta Onddoak, A.D.E.V.E., 2012 • Euskalnatura • Euskal Herriko Onddoak. 5 tomos, Luis García Bona, Kriselv, 1987 • Catálogo micológico del País Vasco, Aeranzadi, 1973 • Mendizalearen Hiztegia [mikologia], Ostadar Mendi Taldea.
- ↑ (Gaztelaniaz) Mendaza, Ramon, Diaz, Guillermo. (1987). Guia fotografica y descriptiva 800 especies a todo color. Iberduero, 101 or. ISBN 84-404-0530-8..
- ↑ (Gaztelaniaz) Palazon Lozano Fernando. (2006). Setas para todos. Jose Luis Añanos Echo Editorial Pirineo, 185 or. ISBN 84-87997-86-4..
- ↑ (Gaztelaniaz) Bon,Marcel. (1988). Guia de Campo de los hongos de Europa. Ediciones Omega, S. A. Barcelona, 114 or. ISBN 84-282-0865-4..
- ↑ (Gaztelaniaz) Lotina, Roberto. (1985). Mil setas ibericas. Diputacion foral de vizcaya, 343 or. ISBN 84-505-1806-7..
Kanpo estekak[aldatu | aldatu iturburu kodea]
Datuak: Q1112614
Multimedia: Hygrophorus eburneus / Q1112614
Espezieak: Hygrophorus eburneus