Gymnopus ocior

Wikipedia, Entziklopedia askea
Collybia ocior» orritik birbideratua)
Gymnopus ocior
Sailkapen zientifikoa
ErreinuaFungi
KlaseaAgaricomycetes
OrdenaAgaricales
FamiliaOmphalotaceae
GeneroaGymnopus
Espeziea Gymnopus ocior

Gymnopus ocior Omphalotaceae familiako onddo espezie bat da.[1] Ez da toxikoa, baina ez du balio sukalderako. Ez du zaporerik eta haragi trinkorik.

Sinonimoak: Collybia succinea, Collybia extuberans, Collybia exculpta, Collybia dryophyla var. funicularis, Agaricus xanthopus, Agaricus ocior, Collybia ocior.

Deskribapena[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Kapela: 2 eta 5 cm bitarteko diametrokoa, kanpai itxurakotik ganbilera eta laura titi txiki batekin. Ertza inkurbatutik laura, kapelarena baino kolore argiagokoa. Kapelaren azala leuna, baina hezetasunarekin ildaskak izan dezake, marroi-okre gorrixka koloretik marroi-kremara doan kolorekoa.

Orriak: Adnatuak erdi libreak, koska batez dekurrenteak, estu, lamelula ugarirekin, zurixkak (krema-horixkak zahartzean)

Orri libreak: Oinera hurbiltzen diren orriak, baina ukitzen ez diotenak.

Hanka: 2 eta 7 cm bitarteko garaierakoa, liraina, zilindrikoa, haritsua baina hauskorra, lurperatu samarra, oinarria loditua eta harizpi errizoformoekin, zuri-krema kolorekoa (behean gorrixkagoa).

Haragia: Zurixka, usainik eta zaporerik gabekoa. Espora-jalkina zuri-krema kolorekoa.[2]

Etimologia: Collybia antzinako grekotik dator, eta txanpona esan nahi du. Perretxikoaren formagatik. Ocior epitetoa antzinako latinetik “ocior” hitzetik.

Jangarritasuna[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Ez du interes gastronomikorik.[3]

Nahasketa arriskua[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Dryophila (edo Gymnopus dryophilus) delakoarekin nahas daiteke, honek, erdialdean eta ertzaren artean kolore uniformeagoa duen kapela du, usain leuna eta atsegina. Collybia butyracea espezieak kolore marroi-grisa tonu moreekin eta usain fungikoa du.[4]

Sasoia eta lekua[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Udaberrian eta udazkenean, lehen euriteen ostean. Hostozabalen basoetan eta baso mistoetan. Parkeetan, lorategietan. Maitagarrien eraztunetan edo talde itxietan ateratzen da.

Banaketa eremua[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Kanada, Alaska, Ameriketako Estatu Batuak, Europa, Turkia, Errusia, Zeelanda Berria.[5]

Erreferentziak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

  1. Euskal Herriko perretxiko eta onddoak, 2013, 2014, 2016, 2017, Fernando Pedro Pérez, Kultura Saila, Eusko Jaurlaritza  •   Bizkaiko Perretxiko eta Onddoak, A.D.E.V.E., 2012  •   Euskalnatura  •   Euskal Herriko Onddoak. 5 tomos, Luis García Bona, Kriselv, 1987  •   Catálogo micológico del País Vasco, Aeranzadi, 1973  •   Mendizalearen Hiztegia [mikologia], Ostadar Mendi Taldea.
  2. (Gaztelaniaz) Lotina, Roberto. (1985). Mil setas ibericas. Diputacion foral de vizcaya, 267 or. ISBN 84-505-1806-7..
  3. (Gaztelaniaz) Sociedad micológica Barakaldo. Investigación y divulgación de la micologia.
  4. (Gaztelaniaz) Ubillos Javier. (2020). Curso de iniciación a la micología, fichas micológicas. Asociacion cultural “Baxauri” Kultur Elkartea Mikologia, Bajauri, Cofradia Vasca de Gastronomia.
  5. Gymnopus ocior: GBIF—the Global Biodiversity Information Facility.

Kanpo estekak[aldatu | aldatu iturburu kodea]