Delicatula integrella

Wikipedia, Entziklopedia askea
Delicatula integrella
Sailkapen zientifikoa
ErreinuaFungi
OrdenaTricholomatales
FamiliaTricholomataceae
GeneroaDelicatula
Espeziea Delicatula integrella
Fayod, 1889

Delicatula integrella Tricholomataceae familiako onddo espezie bat da.[1] Haragi oso urria eta balio gastronomiko gutxikoa.

Sinonimoak: Mycena integrella, Omphalia integrella.

Deskribapena[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Kapela: Txikia bada ere (0,4 eta 1 cm bitarteko diametrokoa) eta hauskorra, morfologia mikologiko ezin hobea du, ganbiletik lau-ganbilera, deprimitua eta unbilikatua erdialdean. Ertza soberakinekin, irregularra, inkurbatua, izurtua, ildaskatua, okre kolorea hartzen du marruskatzean. Azala lehorra, leuna, zetaduna, gardena, elur zuri garbi kolorekoa.

Orriak: Errudimentarioak (ia tolesturak, sinpleak), estuak, zabal, zertxobait dekurrenteak, elkarren artean zainekin eta urkilatuak.

Orri dekurrenteak: Hanka ukitzeaz gain, beherantz jarraitzen duten orriak.

Hanka: Zuzenetik okertura, gainazal pruinaduna eta haritsua, mizelio-hifa finez inguratutako erraboil txiki batean amaitzen da, kolore zuri gardena izaten du.

Haragia: Oso urria eta mehea, zuri zeharrargi kolorekoa. Usain eta zapore nabarmenik gabea.[2]

Etimologia: Delicatula terminoa latinetik dator, eta delikatuaren txikigarria da, hauskorra delako. Integrella epitetoak, osoa, esan nahi du, nahiz eta txikia izan morfologia perfektua duelako.

Jangarritasuna[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Interes gastronomikorik gabea.[3]

Nahasketa arriskua[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Delicatula cuspidata delakoaren antzekoa. Mycena eta Hemimycena generoetako espezie zuriek ez dituzte beren orriak tolestura moduan.[4]

Sasoia eta lekua[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Udaberrian eta uda hasieran. Aurkitzeko zaila, baina ohikoa eta ugaria. Ale askoko taldeetan ateratzen da. Deskonposatzen ari diren lurperatuta edo erdi lurperatuta dauden sustraitxoetan, adaxketan eta zur-hondakinetan. Leku heze eta ilunetan.[5]

Banaketa eremua[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Kanada, Ameriketako Estatu Batuak, Mexiko, Kuba, Costa Rica, Puerto Rico, Guadalupe, Dominika, Guyana Frantsesa, Brasil, Argentina, Europa, Errusia, Turkia, Kaukasia, Himalaiako eremua, Txina, Japonia, Australia, Benin, Malaysia, Taiwan.[6]

Erreferentziak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

  1. Euskal Herriko perretxiko eta onddoak, 2013, 2014, 2016, 2017, Fernando Pedro Pérez, Kultura Saila, Eusko Jaurlaritza  •   Bizkaiko Perretxiko eta Onddoak, A.D.E.V.E., 2012  •   Euskalnatura  •   Euskal Herriko Onddoak. 5 tomos, Luis García Bona, Kriselv, 1987  •   Catálogo micológico del País Vasco, Aeranzadi, 1973  •   Mendizalearen Hiztegia [mikologia], Ostadar Mendi Taldea.
  2. (Gaztelaniaz) Bon,Marcel. (1988). Guia de Campo de los hongos de Europa. Ediciones Omega, S. A. Barcelona, 186 or. ISBN 84-282-0865-4..
  3. (Gaztelaniaz) Morales Pulido Juan, Carmona Perate José Julián. (1981). Sociedad Micologica Extremeña, Medalla de Extremadura 2019.
  4. (Gaztelaniaz) Ubillos Javier. (2020). Curso de iniciación a la micología, fichas micológicas. Asociacion cultural “Baxauri” Kultur Elkartea Mikologia, Bajauri, Cofradia Vasca de Gastronomia.
  5. (Gaztelaniaz) Calvo Pérez Javi. (2006). El mundo de las setas. Asociacion Micológica Fungipedia.
  6. Delicatula integrella: GBIF—the Global Biodiversity Information Facility.

Kanpo estekak[aldatu | aldatu iturburu kodea]