Abaigar

Abaigar
	Nafarroa Garaia, Euskal Herria
; Bandera	; Armarria
Kokapena
Herrialdea	Euskal Herria
Lurraldea	Nafarroa Garaia
Merindadea	Lizarra
Eskualdea	Lizarraldea
Administrazioa
Estatua	Espainia
Erkidegoa	Nafarroa
Izen ofiziala	Abáigar
Alkatea	Álvaro Pérez de Aransolo Fernández (AIA, indep.)
Posta kodea	31280
INE kodea	31001
Herritarra	abaigartar
Geografia
Koordenatuak	42°38′50″N 2°08′30″W / 42.6472°N 2.1417°W
Azalera	4,9 km²
Garaiera	498 metro
Distantzia	58 km (Iruñetik)
Demografia
Biztanleria	82 (2023: 2)
Dentsitatea	16,73 biztanle/km²
Zahartzea	% 24,49
Ugalkortasuna	‰ 0
Ekonomia
Jarduera	% 0 (2011)
Desberdintasuna	% 0 (2011)
Langabezia	% 10,95 (2013)
Euskara
Euskaldunak	% 6,40 (2018: %5,43)
Datu gehigarriak
Webgunea	http://www.abaigar.es/

Abaigar^[3] ([aβaiɣaɾ]) Nafarroa Garaiko mendebaldeko udalerri bat da, Lizarrerrian kokatua, Lizarrako merindadean. Uste da herriaren izena euskarazko (h)abe igar grafiatik datorrela, "zuhaitz lehorra" esan nahi duena. Itsas mailatik 498 metro gorago dago, eta Nafarroako hiriburu Iruñetik 58 kilometrora. Abaigarrek 98 biztanle zituen 2014. urteko erroldaren arabera.

Historia[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Udalerriaren jatorria XIII. mendekoa da, Iranzuko monasterioak gaur egun Abaigar osatzen duten ondasunak zituela frogatuta dagoen garaikoa. XIX. mendearen erdialdera arte, udalerria Egako Haraneko herri bat izan zen; hala ere, 1846an udalerri hori desagertu zenean, Abaigarrek udal propioa bereganatzea lortu zuen.

Geografia[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Inguru naturala eta kokapena[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Abaigar Lizarrako merindadearen mendebaldean dago, Lizarra eta Gasteiz arteko errepide zaharretik gertu. Herrira heltzeko Murietan hasten den NA-7455 errepidea hartu behar da, eta lau kilometroren ostean ailegatzen da Abaigarko herrigunera. Herrigune txikia izan arren, bi kale nagusi daude, San Vizente kalea eta Kale Nagusia.

Udalerriak Murietarekin egiten du muga iparraldean, Villamayor de Monjardinekin ekialdean, Olexuarekin hegoaldean, eta Okorekin mendebaldean.

Klima eta landaredia[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Klima mediterraneo kontinental motakoa da, udak nahiko beroak eta negu hotzekin. Urteko batez besteko tenperatura 9 gradu ingurukoa eta prezipitazioak 700 eta 800mm bitartekoak dira. Urteroko egun euritsuak 90 izaten dira, batez ere udaberri eta udazkenean.

Landaredia klima mediterraneokoa da, eta nahiz eta gizakiaren eraginez jatorrizko basoen azalera asko galdu den, oraindik ere 68 hektarea pago kontserbatzen dira, laborantza lurren artean.

Demografia[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Abaigarko biztanleria

Datu-iturria: www.ine.es

2008ko erroldaren arabera, Espainiaz kanpoko etorkin bakarra bizi zen herrian, biztanleriaren %0,99a (Nafarroako batezbestekoaren azpitik).

Politika[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Udal hauteskundeak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

CIA herri ekimeneko Maria Clara Gurrea Lantz atera zen Abaigarko alkate 2007ko udal hauteskundeetan, bere taldeak udaleko bost ordezkariak lortu baitzituen. Boto baliogabeak lau izan ziren (emandako boto guztien %5,71) eta boto zuriak sei (%9,09). Abstentzioa %33,96 izan zen.

**Abaigarko Udala (2007)**
Alderdia	Botoak	Aukeratua?
Raquel Aiukar Tardienta (CIA)	39	Bai
Jame Salvador Alegria (CIA)	36	Bai
Angel Maria Lopez Martinez (CIA)	29	Bai
Maria Clara Gurrea Lantz (CIA)	26	Bai
Antonio Guinea Crespo (CIA)	17	Bai

2011n AIA (Agrupación de Independientes de Abáigar, independenteak) izeneko zerrenda izan zen bakarra; 39 boto eskuratuta, zerrendako kidea zen Álvaro Pérez de Aransolo Fernández izendatu zuten alkate.

Udaletxea[aldatu | aldatu iturburu kodea]

HELBIDEA: San Vizente kalea, z/g

Alkateen zerrenda[aldatu | aldatu iturburu kodea]

2003-2007	Jesús Ginea Crespo	Indep.
2007-2011	María Clara Gurrea Lantz	CIA, indep.
2011-2015	Álvaro Pérez de Aransolo Fernández	AIA, indep.

Kultura[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Euskara[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Nafarroako gobernuak 1986an onartutako Euskararen Foru Legearen arabera Abaigar eremu ez-euskalduneko udalerria zen, eta hori dela eta, hizkuntza ofizial bakarra gaztelania zuen. 2001eko erroldaren arabera, herritarren %1,02k zekien euskaraz hitz egiten. 2017ko ekainaren 22an Nafarroako Parlamentuak eremu mistora pasatzea erabaki zuen, beste 43 udalekin batean.

Jaiak eta ospakizunak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Abaigarko jaiak uztailaren 12an ospatzen dira, eta lau egun irauten dute.

Zerbitzuak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Antzin-Ameskoako Zerbitzu Sozialen Mankomunitatea, zaborra bildu, ura hornitu eta bestelako zerbitzuez arduratzen da Abaigar eta eskualdeko beste hainbat herritan.