Atetz

Atetz
	Nafarroa Garaia, Euskal Herria
; Bandera	; Armarria
Kokapena
Herrialdea	Euskal Herria
Lurraldea	Nafarroa Garaia
Merindadea	Iruñea
Eskualdea	Ultzamaldea
Administrazioa
Estatua	Espainia
Erkidegoa	Nafarroa
Izen ofiziala	Atez / Atetz
Alkatea	Paula Ibero Baraibar; (EH Bildu)
Posta kodea	31867
INE kodea	31040
Herritarra	ateztar
Geografia
Koordenatuak	42°56′22″N 1°42′35″W / 42.939444444444°N 1.7097222222222°W42°56′22″N 1°42′35″W / 42.939444444444°N 1.7097222222222°W
Azalera	17,1 km²
Garaiera	572 metro
Distantzia	19 km (Iruñetik)
Demografia
Biztanleria	212 (2022: −9)
Dentsitatea	8,03 biztanle/km²
Zahartzea	% 22,69
Ugalkortasuna	‰ 0
Ekonomia
Jarduera	% 75 (2011)
Desberdintasuna	% 0 (2011)
Langabezia	% 10,97 (2013)
Euskara
Euskaldunak	% 29,70 (2018: %3,01)
Datu gehigarriak
Webgunea	http://www.atez.es/

Atetz^[3] ([atets̻]) Nafarroa Garaiko udalerria da, Iruñeko merindadekoa. Iruñetik 19 kilometrora dago. 26,40 kilometro koadroko eremua du eta 218 biztanle zituen 2014. urteko erroldaren arabera.

Iruñerriko Mankomunitatea arduratzen da zabor bilketa, ur-hornidura eta bestelako zerbitzuak eskaintzeaz, Iruñeko metropoli eremuko beste hainbat herritan bezala.

Geografia[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Inguru naturala eta kokapena[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Atetz 1957. urtean, Indalecio Ojangurenen argazkia.

Atetz Iruñeko merindadearen iparraldean dago. Ultzamarekin du muga iparraldean, Imotzekin mendebaldean, Txulapainekin hegoaldean, eta Odietarekin ekialdean.

Klima eta landaredia[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Klima azpiatlantiar motakoa da, baina ohikoa baino hezeagoa (1.600mm baino euri gehiago batzen da urte batean, batez beste). Tenperaturak 8 eta 10 gradu bitartekoak dira, uda epelak eta neguak hotzak. Urteko egun euritsuak 120-140 dira.

Udalerriaren jatorrizko zuhaitzak haritzak eta pagoak ziren. Haritzak herrigunean eta behealdeko ibarretan zeuden, eta gunerik menditsuenetan, pagoak. Gizakiaren eragina dela eta, asko gutxitu zen zuhaitz horien azalera, eta gaur egun, ugariagoak dira birlandaturiko pinu lariziarrak (Pinus nigra) eta alertzeak.

Herriak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Sei herrik osatzen dute udalerria: Aroztegi, Beuntza, Beratsain, Eguarats, Eritze eta Zigandak, eta 5 etxalde ere ditu: Amalain (1857ko errolda arte udala izan zuena), Beuntzalarrea, Egillor, Hiriberri eta Labaso.

Demografia[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Atetzeko biztanleria

2008ko erroldaren arabera, Espainiaz kanpoko bederatzi etorkin bizi ziren herrian, biztanleriaren %3,67 (Nafarroa Garaiko batezbestekoaren azpitik).

Politika[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Udal hauteskundeak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

2007an Hemengoak herri ekimeneko Miren Egozkue Goldaratz atera zen Atezko alkate lau zinegotzirekin. Atezko Herriak zinegotzi bakarra lortu zuen. 4 boto zuri izan ziren (botoen %2,25). Abstentzioa %24,26koa izan zen.

**Atezko Udala (2007)**
Alderdia	Botoak	Aukeratua?
Miren Egozkue Goldaratz (Hemengoak)	92	Bai
Jose Miguel Lopez Lista (Hemengoak)	89	Bai
Jose Aginaga Aldaregia (Hemengoak)	88	Bai
Gurutze Santxo Gaskue (Atezko Herria)	83	Bai
Maria Carmen Ziganda Ibarrola (Hemengoak)	79	Bai

2011n hiru zerrenda aurkeztu ziren eta egoera aldatu egin zen: Atezko Herriak 4 zinegotzi, Hemengoak zerrendak bakarra eta Agrupación Independiente Valle de Atez izenekoak bat ere ez.

Alkateen zerrenda[aldatu | aldatu iturburu kodea]

2007-2011	Miren Egozkue Goldaratz	Hemengoak
2011-2015	Francisco Javier Nuin Ibero	Atezko Herria
2015-2019	Ezequiel Martin Muxika	EH Bildu

Udaletxea[aldatu | aldatu iturburu kodea]

HELBIDEA: San Migel Kalea, 1 (Eritze kontzejua)

Euskara[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Atetzeko Ignacia Erbiti^[4] eta Roman Iruritaren^[5] testigantza, Atetz aldeko euskararen erabilerari buruz. Euskal Herriko Ahotsak^[6]^[7] proiekturako egindako elkarrizketa, ahozko ondarea jaso eta zabaltzeko.

Nafarroako Gobernuak onartutako Euskararen Foru Legearen arabera Atetz eremu mixtoko udalerria zen. 2017ko ekainaren 22an Nafarroako Parlamentuak eremu euskaldunera pasatzea erabaki zuen udal honen eskaerari jarraituz. Ondorioz, Atetz eremu mistotik eremu euskaldunera pasatu zen.

Atetzeko euskara^[8] Erdiguneko Nafarreraren^[9] parte da, zehatzago, Ultzamako euskara^[10] da bertan hitz egiten den euskara.

Azpiegitura eta garraioak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

La Burundesa autobus konpainiakoa den eta Sakanako herriak elkartzen dituen Gasteiz-Iruñea lineak geltokia dauka Atezko Eritze kontzejuan. Guztira hiru zerbitzu izaten dira norabide bakoitzean. Linearen ibilbidea honakoa da: