Atetz
| Atetz | |||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 Nafarroa Garaia | |||||||||
 | |||||||||
|
| |||||||||
| Administrazioa | |||||||||
| Estatua | Espainia | ||||||||
| Lurraldea | Nafarroa Garaia | ||||||||
| Merindadea | Iruñeko merindadea | ||||||||
| Eskualdea | Ultzamaldea | ||||||||
| Izen ofiziala |
 Atez / Atetz | ||||||||
| Alkatea |
Francisco Javier Nuin Ibero (Atezko Herria, indep.) | ||||||||
| Posta kodea |
31867 | ||||||||
| INE kodea |
31040 | ||||||||
| Herritarra | ateztar | ||||||||
| Kokapena | |||||||||
| Koordenatuak | 42° 56′ 22″ N, 1° 42′ 35″ W / 42.939444444444°N,1.7097222222222°WKoordenatuak: 42° 56′ 22″ N, 1° 42′ 35″ W / 42.939444444444°N,1.7097222222222°W | ||||||||
 | |||||||||
| Azalera | 26,40 km2 | ||||||||
| Garaiera | 572 metro | ||||||||
| Distantzia | 19 km Iruñera | ||||||||
| Demografia | |||||||||
| Biztanleria |
225 (2020) 10 (2019) | ||||||||
| |||||||||
| Dentsitatea | 8,26 biztanle/km² | ||||||||
| Hazkundea (2003-2013)[1] |
% 3,48 | ||||||||
| Zahartze tasa[1] | % 22,69 | ||||||||
| Ugalkortasun tasa[1] | ‰ 0 | ||||||||
| Ekonomia | |||||||||
| Jarduera tasa[1] | % 75 (2011) | ||||||||
| Genero desoreka[1] | % 0 (2011) | ||||||||
| Langabezia erregistratua[1] | % 10,97 (2013) | ||||||||
| Euskara | |||||||||
| Euskaldunak[1] | % 26,69 (2010) | ||||||||
| Erabilera estimatua[2] | % 4,5 (2011) | ||||||||
| Kaleko erabilera [3] | % (2016) | ||||||||
| Etxeko erabilera | % | ||||||||
| Datu gehigarriak | |||||||||
| Webgunea | http://www.atez.es/ | ||||||||
Atetz[4] ([atets̻]) Nafarroa Garaiko udalerria da, Iruñeko merindadekoa. Iruñetik 19 kilometrora dago. 26,40 kilometro koadroko eremua du eta 218 biztanle zituen 2014. urteko erroldaren arabera.
Iruñerriko Mankomunitatea arduratzen da zabor bilketa, ur-hornidura eta bestelako zerbitzuak eskaintzeaz, Iruñe inguruko gune metropolitarreko beste hainbat herritan bezala.
Geografia[aldatu | aldatu iturburu kodea]
Inguru naturala eta kokapena[aldatu | aldatu iturburu kodea]
Atetz Iruñeko merindadearen iparraldean dago. Herriak, Ultzamarekin egiten du muga iparraldean, Imotzekin mendebaldean, Txulapainekin hegoaldean, eta Odieta udalerriarekin ekialdean.
Klima eta landaredia[aldatu | aldatu iturburu kodea]
Klima azpiatlantiar motakoa da, baina ohikoa baino hezeagoa (1.600mm baino euri gehiago batzen da urte batean, batez beste). Tenperaturak 8 eta 10 gradu bitartekoak dira, uda epelak eta neguak hotzak. Urteko egun euritsuak 120-140 dira.
Udalerriaren jatorrizko zuhaitzak haritzak eta pagoak ziren. Haritzak herrigunean eta behealdeko ibarretan zeuden, eta gunerik menditsuenetan, pagoak. Gizakiaren eragina dela eta, asko gutxitu zen zuhaitz horien azalera, eta gaur egun, ugariagoak dira birlandaturiko pinu lariziarrak (Pinus nigra) eta alertzeak.
Herriak[aldatu | aldatu iturburu kodea]
Sei herrik osatzen dute Atetz: Aroztegi, Beuntza, Beratsain, Eguarats, Eritze eta Ziganda. Horrez gain, 5 etxagune ere baditu: Amalain (1857ko errolda arte udala izan zuena), Beuntza-Larrea, Egillor, Hiriberri eta Labaso.
Demografia[aldatu | aldatu iturburu kodea]
| Atetzeko biztanleria |
|---|
 |
2008ko erroldaren arabera, Espainiaz kanpoko bederatzi etorkin bizi ziren herrian, biztanleriaren %3,67 (Nafarroa Garaiko batezbestekoaren azpitik).
Politika[aldatu | aldatu iturburu kodea]
Udal hauteskundeak[aldatu | aldatu iturburu kodea]
2007an Hemengoak herri ekimeneko Miren Egozkue Goldaratz atera zen Atezko alkate lau zinegotzirekin. Atezko Herriak zinegotzi bakarra lortu zuen. 4 boto zuri izan ziren (botoen %2,25). Abstentzioa %24,26koa izan zen.
| Alderdia | Botoak | Aukeratua? |
| Miren Egozkue Goldaratz (Hemengoak) | 92 | Bai |
| Jose Miguel Lopez Lista (Hemengoak) | 89 | Bai |
| Jose Aginaga Aldaregia (Hemengoak) | 88 | Bai |
| Gurutze Santxo Gaskue (Atezko Herria) | 83 | Bai |
| Maria Carmen Ziganda Ibarrola (Hemengoak) | 79 | Bai |
2011n hiru zerrenda aurkeztu ziren eta egoera aldatu egin zen: Atezko Herriak 4 zinegotzi, Hemengoak zerrendak bakarra eta Agrupación Independiente Valle de Atez izenekoak bat ere ez.
Alkateen zerrenda[aldatu | aldatu iturburu kodea]
| 2007-2011 | Miren Egozkue Goldaratz | Hemengoak |
| 2011-2015 | Francisco Javier Nuin Ibero | Atezko Herria |
| 2015-2019 | Ezequiel Martin Muxika | EH Bildu |
Udaletxea[aldatu | aldatu iturburu kodea]
- HELBIDEA: San Migel Kalea, 1 (Eritze kontzejua)
Euskara[aldatu | aldatu iturburu kodea]
Nafarroako Gobernuak onartutako Euskararen Foru Legearen arabera Atetz eremu mixtoko udalerria zen. 2017ko ekainaren 22an Nafarroako Parlamentuak eremu euskaldunera pasatzea erabaki zuen udal honen eskaerari jarraituz. Ondorioz, Atetz eremu mistotik eremu euskaldunera pasatu zen.
Atetzeko euskara[9] Erdiguneko Nafarreraren[10] parte da, zehatzago, Ultzamako euskara[11] da bertan hitz egiten den euskara.
Azpiegitura eta garraioak[aldatu | aldatu iturburu kodea]
La Burundesa autobus konpainiakoa den eta Sakanako herriak elkartzen dituen Gasteiz-Iruñea lineak geltokia dauka Atezko Eritze kontzejuan. Guztira hiru zerbitzu izaten dira norabide bakoitzean. Linearen ibilbidea honakoa da:
- Gasteiz - Ilarratza - Argomaiz - Agurain - Munain - San Roman - Ibarguren - Andoin - Olatzagutia - Ziordia - Altsasu - Urdiain - Iturmendi - Bakaiku - Etxarri Aranatz - Arbizu - Lakuntza - Arruazu - Uharte Arakil - Irañeta - Ihabar - Hiriberri - Etxarren - Irurtzun - Eritze - Saratsa - Añezkar - Berriobeiti eta Iruñea
Erreferentziak[aldatu | aldatu iturburu kodea]
- ↑ a b c d e f g Euskal Herriari Begira. Udalbiltza.
- ↑ «UEMA-Atlasa» Euskararen erabilera (UEMA).
- ↑ «Kaleko erabilera herrialdez herrialde» Euskararen erabilera (Wikipedia).
- ↑ Euskaltzaindia. 155. araua: Nafarroako udal izendegia. .
- ↑ «Erbiti Ibarrola, Ignacia - Ahotsak.eus» ahotsak.eus Noiz kontsultatua: 2018-10-01.
- ↑ «Irurita Ibarrola, Roman - Ahotsak.eus» ahotsak.eus Noiz kontsultatua: 2018-10-01.
- ↑ «Ahotsak.eus, Euskal Herriko hizkerak eta ahozko ondarea» www.ahotsak.eus Noiz kontsultatua: 2018-10-01.
- ↑ «Euskara gutxi Atetz aldean - Ahotsak.eus» ahotsak.eus Noiz kontsultatua: 2018-10-01.
- ↑ «Atetz - Ahotsak.eus» ahotsak.eus Noiz kontsultatua: 2018-10-01.
- ↑ «Erdigunekoa (N) - Ahotsak.eus» ahotsak.eus Noiz kontsultatua: 2018-10-01.
- ↑ «Ultzamakoa - Ahotsak.eus» ahotsak.eus Noiz kontsultatua: 2018-10-01.
Ikus, gainera[aldatu | aldatu iturburu kodea]
Bibliografia[aldatu | aldatu iturburu kodea]
- Jose Maria Jimeno Jurio (zuzendaria), Nafarroako toponimia eta mapagintza. L, Iruñea, 1998. ISBN 84-235-1138-3
Kanpo estekak[aldatu | aldatu iturburu kodea]
 |
Euskarazko Wikipedian bada atari bat, gai hau duena: Nafarroa |
- (Gaztelaniaz) Atezi buruzko informazioa Nafarroako gobernuaren webgunean.
- San Migel kalearen ikuspegia Google Street View-n.
| Autoritate kontrola |
|
|---|
Datuak: Q1645800
Multimedia: Atez-Atetz
Liburuak: Euskal Herriko bidaia-gida/Herriz herri/Atetz
|
Atezko herriak |
|
|---|---|---|
|
Herriak: Aroztegi · Beratsain · Beuntza · Eguarats · Eritze · Ziganda
| ||
|
Ultzamaldeko udalerri aurkibidea |
|
|---|---|---|
|
Anue • Atetz • Basaburua • Ezkabarte • Imotz • Lantz • Odieta • Olaibar • Ultzama | ||