Orotz-Betelu: berrikuspenen arteko aldeak
tNo edit summary |
|||
| 34. lerroa: | 34. lerroa: | ||
=== Klima eta landaredia === |
=== Klima eta landaredia === |
||
Orotz-beteluko klima mendialdeko klima atlantikoaren ezaugarriei dagokio. Ipar-mendebalde eta hego-ekialdean pagadiak dira nagusi, eta erdialdean hariztiak. [[Irati]] ibaiak sorturiko arroilean ezaugarri mediterraneoak ageri dira. Urteko |
Orotz-beteluko klima mendialdeko klima atlantikoaren ezaugarriei dagokio. Ipar-mendebalde eta hego-ekialdean pagadiak dira nagusi, eta erdialdean hariztiak. [[Irati]] ibaiak sorturiko arroilean ezaugarri mediterraneoak ageri dira. Urteko batezbesteko tenperaturak 9 eta 11 gradu artekoak dira eta prezipitazioak 1.200 eta 1.600 mm bitartekoak. Bestalde, egun euritsuak urtero 100 izaten dira hegoaldean eta 120 edo gehiago gunerik menditsuenetan. |
||
Herriaren inguruko mendietan pagoak eta haritzak dira nagusi, eta askoz kopuru txikiagoan, gaztainondo eta pinu basatiak. |
Herriaren inguruko mendietan pagoak eta haritzak dira nagusi, eta askoz kopuru txikiagoan, gaztainondo eta pinu basatiak. |
||
12:42, 31 urtarrila 2012ko berrikusketa
| Orotz-Betelu | |||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 Nafarroa Garaia, Euskal Herria | |||||||||||
.jpg) | |||||||||||
| |||||||||||
 | |||||||||||
| Kokapena | |||||||||||
| Herrialdea |  Euskal Herria | ||||||||||
| Lurraldea | Nafarroa Garaia | ||||||||||
| Merindadea |  Zangoza | ||||||||||
| Eskualdea | Agoitzaldea Auñamendiko eskualdea | ||||||||||
| Administrazioa | |||||||||||
| Estatua |  Espainia | ||||||||||
| Erkidegoa | Nafarroa | ||||||||||
| Izen ofiziala |  Oroz-Betelu <> Orotz-Betelu[1] | ||||||||||
| Alkatea | Ainhoa Mendia Orradre (Urrizkain) | ||||||||||
| Posta kodea | 31439 | ||||||||||
| INE kodea | 31199 | ||||||||||
| Herritarra | oroztarra[2] | ||||||||||
| Geografia | |||||||||||
| Koordenatuak | 42°54′23″N 1°18′06″W / 42.90639052°N 1.30169486°W | ||||||||||
| Azalera | 23,46 km² | ||||||||||
| Garaiera | 599 metro | ||||||||||
| Distantzia | 45,5 km (Iruñetik) | ||||||||||
| Demografia | |||||||||||
| Biztanleria | 145 (2023:  6) | ||||||||||
| |||||||||||
| Dentsitatea | 6,06 biztanle/km² | ||||||||||
| Zahartzea[3] | % 16,79 | ||||||||||
| Ugalkortasuna[3] | ‰ 45,45 | ||||||||||
| Ekonomia | |||||||||||
| Jarduera[3] | % 0 (2011) | ||||||||||
| Desberdintasuna[3] | % 0 (2011) | ||||||||||
| Langabezia[3] | % 6,07 (2013) | ||||||||||
| Euskara | |||||||||||
| Euskaldunak[3][4] | % 5,00 (2018:  %-1,97) | ||||||||||
Orotz-Betelu Nafarroako udalerria da. Agoizko Ibarjaurerriko herri horrek 171 biztanle zituen 2009ko urtarrilaren 1eko erroldan. Nafarroako hiriburutik 45 kilometrora dago.
Inguru naturala eta kokapena
Orotz-Betelu Nafarroako ipar-ekialdean dago, Zangozako merindadearen ekialdean. Bidausiko mankomunitateko udalerrietako bat da. Herrira iristeko Itoitzetik gertu dagoen NA-172 errepidea hartu behar da.
Bi herrigune ditu udalerriak: Olaldea eta Orotz-Betelu. Garraldarekin egiten du muga iparraldean, Garaioarekin ekialdean, eta Artzibarrekin mendebalde eta hegoaldean.
Udalerriaren orografia oso menditsua da, Pirinioen magalean egonik. Irati ibaiak udalerria iparraldetik hegoaldera zeharkatzen du.
Klima eta landaredia
Orotz-beteluko klima mendialdeko klima atlantikoaren ezaugarriei dagokio. Ipar-mendebalde eta hego-ekialdean pagadiak dira nagusi, eta erdialdean hariztiak. Irati ibaiak sorturiko arroilean ezaugarri mediterraneoak ageri dira. Urteko batezbesteko tenperaturak 9 eta 11 gradu artekoak dira eta prezipitazioak 1.200 eta 1.600 mm bitartekoak. Bestalde, egun euritsuak urtero 100 izaten dira hegoaldean eta 120 edo gehiago gunerik menditsuenetan.
Herriaren inguruko mendietan pagoak eta haritzak dira nagusi, eta askoz kopuru txikiagoan, gaztainondo eta pinu basatiak.
Estazio meteorologikoa
Orotz-Betelun, itsasoaren mailatik 619 metrora, Nafarroako gobernuak 1993an jarritako estazio meteorologikoa dago.[5]
Demografia
| 1897 | 1900 | 1910 | 1920 | 1930 | 1940 | 1950 | 1960 | 1970 | 1981 | 1991 | 2001 | 2006 |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| 580 | 594 | 894 | 619 | 643 | 594 | 540 | 535 | 386 | 316 | 232 | 210 | 202 |
2008ko erroldaren arabera, etorkin bakarra bizi zen herrian, biztanleriaren %0,53 (Nafarroako batezbestekoaren azpitik).
Ondarea
- San Miguel Arkaingeruaren eliza, Olaldeako herrigunean dago.
Politika
Udal hauteskundeak
Azken urteetan Orotz-Beteluko alkate kargurako Urrizkain (UR) herri ekimeneko Ainhoa Mendia Orradre aukeratu dute. 2007an Urrizkain aurkeztutako talde bakarra izan zen; udalbatza zerrenda irekien bidez aukeratzen den herri honetan botorik gehien eskuratu zuena Mikel Artzeluz izan zen baina taldeak Mendia hautatu zuen alkate. Baliogabeko botoak 16 izan ziren (emandako guztien %13,11) eta 15 boto zuri izan ziren (botoen %14,15). Abstentzioa %45,54koa izan zen.
| Alderdia | Botoak | Aukeratua? |
| Mikel Artzeluz Zuntzarren (UR) | 76 | Bai |
| Miren Ainhoa Mendia Orradre (UR) | 71 | Bai |
| Izaskun Larrea Erreta (UR) | 67 | Bai |
| Luis Maria Turrillas Juandeburre (UR) | 57 | Bai |
| Jeronimo Larrea Vicente (UR) | 48 | Bai |
2011ko udal hauteskundeetan ere Urrizkain izan zen zerrenda bakarra eta Mendiak kargua gorde egin zuen.
Udaletxea
Orotz-Beteluko udaleko idazkaria Artzibarko eta Longidako idazkari ere bada.
- HELBIDEA: Plaza Nagusia, 1
Alkateak
| 1979-1983 | ||
| 1983-1987 | ||
| 1987-1991 | ||
| 1991-1995 | ||
| 1995-1999 | ||
| 1999-2003 | ||
| 2003-2007 | ||
| 2007-2011 | Ainhoa Mendia Orradre | Urrizkain |
| 2011-2015 | Ainhoa Mendia Orradre | Urrizkain |
Zerbitzuak
Auñamendi Zerbitzu Sozialen Mankomunitatea eta Zabor Sendoen Bidausi Batza zaborra bildu, ura hornitu eta bestelako zerbitzuak emateaz arduratzen da Orotz-Betelun eta eskualdeko beste hainbat herritan.
Euskara
Nafarroako gobernuak onartutako Euskararen Foru Legearen arabera, Orotz-Betelu eremu mistoko udalerria da, eta hori dela eta, hizkuntza ofizialak euskara eta gaztelania dira.2001eko erroldaren arabera,herritarren %7,14k zekien euskaraz.
2009ko urtarriletik Orotz-Beteluko udalerriaren izen ofiziala Oroz-Betelu <> Orotz-Betelu da[6].
Azpiegitura eta garraioak
Conda autobus konpainiaren Orbaizeta eta Iruñea bitarteko lineak geltokia dauka herrian. Lineak honako ibilbidea egiten du:
- Orbaizeta - Orbara - Aribe - Garralda - Orotz-Betelu - Artzibar - Agoitz - Urrotz - Lintzoain - Eguesibar - Uharte - Atarrabia - Burlata eta Iruñea
Jaiak eta ospakizunak
Orotz-Beteluk ekainaren 16an ospatzen ditu jaiak, San Adrianen omenez.
Erreferentziak
- ↑ Nafarroako Gobernuak 2008ko urtarrilaren 19an emandako dekretua.
- ↑ Euskaltzaindiaren izendegia.
- ↑ a b c d e f Euskal Herriari Begira. Udalbiltza.
- ↑ Nafarroako Gobernua. (2018). Nafarroako Datu Soziolinguistikoak. Euskarabidea, 50-55 or..
- ↑ Nafarroako Meteorologi Agentziaren webgunea.
- ↑ Nafarroako gobernuak 2009ko urtarrilaren 19an kaleratutako dekretua.
Ikus, gainera
Kanpo loturak
 |
Euskarazko Wikipedian bada atari bat, gai hau duena: Euskal Wikiatlasa |
- (Gaztelaniaz) Orotz-Beteluri buruzko informazioa Auñamendi entziklopedian
- Orotz-Beteluko plaza nagusia Google Street View-n ikusia.
- (Gaztelaniaz) Orotz-Beteluri buruzko informazioa Nafarroako Gobernuaren webgunean.
Txantiloi:Auñamendiko udalerri aurkibidea