2006

2006. urtea
Kronologia
Mendeak	XX.a • XXI.a • XXII.a
Hamarkadak	1980(e)koa • 1990(e)koa • 2000(e)koa • 2010(e)koa • 2020(e)koa
Urteak	2003 • 2004 • 2005 • 2006 • 2007 • 2008 • 2009
Beste egutegi batzuetan
Gregoriotar egutegia	2006 ; MMVI
Ab urbe condita	2759
Armeniar egutegia	1455 ; ԹՎ ՌՆԾԵ
Bahá'í egutegia	162 – 163
Bengaliar egutegia	1413
Berber egutegia	2956
Egutegi budista	2550
Myanmarko egutegia	1368
Bizantziar egutegia	7514 – 7515
Koptoen egutegia	1722 – 1723
Etiopiar egutegia	1998 – 1999
Hebrear egutegia	5766 – 5767
	Egutegi hinduak
Bikram Samwat	2062 – 2063
Shaka Samvat	1928 – 1929
Kali Yuga	5107 – 5108
Iraniar egutegia	1384 – 1385
Islamiar egutegia	1426 – 1427
Korear egutegia	4339
Thailandiar eguzki egutegia	2549
Unix denbora	1136073600 – 1167609599
Holozeniar egutegia	12006

**2006 beste egutegi batzuetan**
Gregoriotar egutegia	2006 MMVI
Ab urbe condita	2759
Armeniar egutegia	1455 ԹՎ ՌՆԾԵ
Bahá'í egutegia	162 – 163
Bengaliar egutegia	1413
Berber egutegia	2956
Egutegi budista	2550
Myanmarko egutegia	1368
Bizantziar egutegia	7514 – 7515
Koptoen egutegia	1722 – 1723
Etiopiar egutegia	1998 – 1999
Hebrear egutegia	5766 – 5767
Egutegi hinduak
- Bikram Samwat	2062 – 2063
- Shaka Samvat	1928 – 1929
- Kali Yuga	5107 – 5108
Holozeniar egutegia	12006
Iraniar egutegia	1384 – 1385
Islamiar egutegia	1426 – 1427
Japoniar egutegia
Korear egutegia	4339
Thailandiar eguzki egutegia	2549
Unix denbora	1136073600 – 1167609599

Daturen bat gaineratzen baduzu, egunaren lotura segi dezakezu han ere sartzeko. Eskerrik asko!

Gertaerak

Euskal Herria

Urtarrila

Urtarrilaren 1a - Tabakoaren aurkako legea indarrean jarri zen Espainia eta Hego Euskal Herrian.
Urtarrilaren 3a - Lau eta zazpi urteko bi haur hil ziren Bilboko Basurtu auzoan, kotxe batek harrapatu eta gero.
Urtarrilaren 4a - Bere senarrak jipoituta emakume bat hil zen Donostian.
Urtarrilaren 18a - Umeen pornografia erabili eta banatzeagatik, hiru atxilotu Euskal Herrian, Espainia mailan poliziak eginiko operazioan.
Urtarrilaren 20a - Emakumeek lehen aldiz, Donostiako Danborradan parte hartu zuten.

Otsaila

Otsailaren 3a - Gizon bat hilik aurkitu zuten Muskizeko Garbigunetik hurbil.
Otsailaren 10a - Fernando Grande Marlaska epaileak Usurbilgo herriko tabernaren ixteko agindu zuen.
Otsailaren 14a - ETAk bonba bat jarri zuen Urdazubiko diskoteka batean.
Otsailaren 19a - Iruñeako laku baten aurkitutako hegazti hilak, Hegazti gripearen beldurra ekarri zuen Euskal Herrira. Geroago gaixotasun honekin zerikusirik ez zuela frogatu zen.
Otsailaren 22a - ETAk bonba bat jarri zuen Boluetako lantegi batean.
Otsailaren 26a - Hiru gazte hil ziren Larrabetzun gertaturiko auto istripuan.
Otsailaren 27a - Cuencako kartzela batean Igor Angulo ETA kidearen gorpua hilik aurkitu zuten, ustez bere buruaz beste egin ondoren.

Martxoa

Martxoaren 4a - Lau hildako Bilboko San Frantzisko auzoko pentsio baten egondako sutean.
Martxoaren 7a - Noaingo aireportura zihoan abioi bat Iruñeatik gertu erori zen, bi hildako eraginez.
Martxoaren 9a - Preso bilbotar batek bere buruaz beste egin zuen Langraitzeko kartzelan, 15 hilabeteetan zazpigarren kasua.
Martxoaren 22a - ETAk su-eten iraunkorra abiatzeko asmoa azaldu zuen, martxoak 24ean indarrean jarriko zena.
Martxoaren 29a - Euskal Herriko Unibertsitateko irakasleek deituriko greba izan zen.

Apirila

Apirilaren 5a - Espainiako ejerzitoaren hegazkin baten hegaldi oker batek elektrizitate gabe utzi zituen Nafarroa hegoaldeko 4.500 pertsona.
Apirilaren 22a - Ustezko Kale borroka erasoaldia Barañainen UPN alderdiko zinegotzi baten negozioaren aurka. ETAren su-etenetik lehen kale borroka erasoa izan zen.
Apirilaren 24a - Euskal Y eraikitzeko akordioa sinatu zuten Euskal Autonomia Erkidegoko eta Espainiako administrazioek.

Maiatza

Maiatzaren 5a - Zamudioko Herriko Taberna itxi egin zuten, epaile baten aginduaren ondoren.

Maiatzaren 15a - Euskal Herriko Unibertsitateko irakasleek deituriko greba izan zen.
Maiatzaren 28a - Bikote bat agertu zen tiroz hilda Barakaldoko Basatxu gunean. Senarrak emaztea hil eta gero bere buruaz beste egin zuen.

Ekaina

Ekainaren 3a - Legionella kasuak Iruñean. Ustez zabalguneko hiru enpresatako aire girotu aparailuetan agerturiko bakteriek, 130 pertsonaren ospitalaratzea eragin zuten.
Ekainaren 7a - Polizia Nazionalak Batasunaren ekitaldi bat bertan behera utzi zuen Iruñean.
Ekainaren 9a - Euskal Autonomia Erkidegoko Auzitegi Nagusiak onartu egin zuen Ermuko Foroak Juan Jose Ibarretxeren aurka aurkezturiko salaketa, Ibarretxek Batasunarekin bilera egin zuela eta.
Ekainaren 23a - Fernando Grande Marlaska epaileak bi enpresaburu nafarren atxiloketa agindu zuen, ustez ETAri ordainketak egin izanagatik.
Ekainaren 28a - Fernando Grande Marlaska epaileak Gorka Agirre EAJko kideari galdeketa egin zion, ustez ETAri ordainketak egiteagatik.

Uztaila

Uztailaren 1a - Puntukako kotxe karneta indarrean jarri zen.
Uztailaren 3a - Emakumeen aurkako indarkeria Basaurin, 21 urteko neska errumaniar bat erail zuen bere mutil lagun ohiak.
Uztailaren 6a - Patxi Lopez eta Arnaldo Otegi, Donostian bildu ziren.
Uztailaren 7a - Gasteizko Salburuan aurkituriko hegazti bati eginiko analisiek, Hegaztien gripea zuela erakutsi zuten.
Uztailaren 11 - Pablo Muñoz, Diario de Noticiaseko zuzendaria, atxilotu zuten, ustez ETAko finantziazio sarearekin harremana izateagatik.

Uztailaren 15a - Pablo Muñoz, libre utzi zuten kargurik gabe, 4.000 euroko fidantza ordaindu eta gero.
Uztailaren 27a - Pertsona bat hilik Deban hegazkin arin batek lur jo ondoren.
Uztailaren 30a - Istiluak Algortako jaietan, bi koadrillen arteko liskarrean, kalte material handiak izan ziren Algortako metro geltokian.

Abuztua

Abuztuaren 10a - Behin Baionako jaiak amaituta Emakumeen Elkarteek bost emakume bortxatu zituztela argitara eman zuen, aurreko urtean baino gehiago.
Abuztuaren 13a - Ezker abertzaleak manifestazioa antolatu zuen Donostian, epaitegiek manifestazioa legezkoa zela esan eta gero.
Abuztuaren 16a - Laredoko gas leherketaren ostean larri zaurituriko emakume getxotarra ospitalean hil zen.
Abuztuaren 20a - Kongora umeak adoptatzera joandako bi familiek, handik atera ezinean aurkitu ziren, burokrazia eta bertako gerra egoeragatik.
Abuztuaren 23a - Lau polizoi ailegatu ziren Bilboko portura, Rotterdamera zihoan itsasontzi batean.
Abuztuaren 26a - Iruñea gartzelan 21 urteko preso bat hilik aurkitu zuten, ustez bere buruaz beste egin eta gero.
Abuztuaren 27a - Zornotzako txatartegi batean egondako suak, ke hodei handia sortu zuen, AP-8 autobidea ixteko zorian egon zen.
Abuztuaren 31 - Eusko Alkartasunak EAJrekin koalizioan ez joatea erabaki zuen, barne bozketa baten ondoren.

Iraila

Irailaren 2a - Gasteizko 13 urteko gazte bat hil zen Gorbeia mendian, harri batek jo eta gero.
Irailaren 5a - Gerra Zibilean Euskal Herritik ihes egin behar izan zuten haurrei omenaldia egin zitzaien Gasteizen.
Irailaren 10a - Uda Euskal Herrian igaro eta gero euren herrira itzultzera zihoazen 238 haur Saharauiar Loiu eta Getxoko kiroldegietan pasa behar izan zuten gaua, Argeliara eraman behar zien hegazkina ailegatu ez zelako.
Irailaren 15a - Iruñako San Kristobalen fusilaturiko 203 pertsonen gorpuak identifikatu zituzten.
Irailaren 21a - Gordon urakana izandakoaren arrastoek uholdeak eragin zituzten Kaparroson eta haize bolada bortitzak Euskal Herrian.
Irailaren 27a - Espainiar estatuko ejerzitoak maniobrak egin zituen Euskal Herrian, besteak beste, Muxika, Getxo, Durango eta Elorrioko herrietan, jende askoren haserrea sorraraziz.
Irailaren 28a - Europar Parlamentuak babesa eskaini zion Euskal Herrian zabalduriko bake-prozesuari. Parlamentuko talde politiko guztiek aldeko botua eman zuten PPk izan ezik.
Irailaren 29a - Iruzurra egitearen susmoagatik, hamazortzi pertsona atxilotu zituzten Bilboko portuan.

Urria

Urriaren 4a -
- Miguel Sanz, Nafarroako lehendakariak Nafarroako Unibertsitatean elebitasun osoa ezartzearen aurka agertu zen.
- Emakumeen prostituzio sare bateko kideak atxilotu zituen Ertzaintzak Bilboko Maria Diaz de Haro kalean.
Urriaren 5a - Plazida Insausti, Euskal Herriko emakumerik nagusienak, 110 urte bete zituen.
Urriaren 8a - 18/98 sumarioan inputaturiko pertsonei laguntza emateko Altsasun "Bat egin eguna" antolatu zen.
Urriaren 9a - Norbegiako gobernuak, ETA eta Espainiako gobernua, Oslon bildu zirela argitara eman zuen.
Urriaren 12a - Istiluak Iruñean eskuin muturreko manifestazio falangista bati erantzuteko zenbait pertsonek kontramanifestazioa antolatu zutenean.
Urriaren 17a - Hiru alemaniar hilik euren hegazkin txikia Lagranen erori eta gero.
Urriaren 22a - Baltasar Garzon epaileak Euskal Herriko hainbat Herriko Tabernen miaketa agindu zuen.
Urriaren 25a -
- AP-1 autobidearen mantenuan zebiltzan bi langile hil ziren, kotxe batek harrapatu ondoren.
- ETAk ustez hirurehun pistolatik gora lapurtu zituen Frantzian.
Urriaren 30a - 70 eta 74 urteko bi anai-arreba hilik agertu ziren euren etxean, Nafarroako Uterga herrian.

Azaroa

Azaroaren 8a - Iñaki de Juana Chaos ETAkideak gose greba hasi zuen.
Azaroaren 10a -
- Nafarroako familia medikuek greba egin zuten.
- Ezker abertzaleko manifestazio baten ostean egondako istilu larrietan zabor kontainerrak eta kutxazainak erre zituzten. Horrez gain, polizia munizipal bati gasolina bota zioten Bilbon.

Azaroaren 14a - Eusko Jaurlaritzak Babes Ofizialeko 8 etxebizitza desjabetu zituela jakitera eman zuen, okerreko erabilpenagatik.
Azaroaren 15a - Fiskaltzak Segi erakundea 18/98 auzian sartzea eskatu zuen, ustez ETArekin zerikusia izateagatik.
Azaroaren 16a -
- Eustat erakunde estatistikoak 20 urte bete zituen.
- Haize indartsuak suteak piztu zituen Zalduondon (Araba) eta Azpeitian (Gipuzkoa). Zalduondoko udaletxea eta Azpeitiko baserri bat erre ziren.
Azaroaren 18a -
- Euromillones lehiaketak 9,6 milioi utzi zituen Zumaiako herrian.
- Hiru mila bat pertsonek Euskal Yaren aurka manifestazioa egin zuten Gasteizen.
Azaroaren 29a - Euskal Autonomia Erkidegoako lehen hezkuntzako irakasleek greba egin zuten.
Azaroaren 30a - Ustezko hiru etakide atxilotu zituzten Frantzian.

Abendua

Abenduaren 6a - Osakidetzak inoiz antolaturiko lan-eskaintzarik handienerako probak hasiko dira. Guztira 2.700 lanpostu berrietarako plazak eskainiko direlarik.
Abenduaren 7a - 86 urteko emakume bat hil zen Artziniegan, bere etxeak su hartu eta gero.
Abenduaren 28a - Eusko Legebiltzarrak 2007rako aurrekontuak onartu zituen PSE-EE, EAJ, EA eta Ezker Batuaren aldeko botuekin. PPk, EHAKk eta Aralarrek ezetz bozkatu zuten.

Espainia

Martxoaren 27a - La Sexta telebista kate berriaren emisioak hasi ziren.
Apirilaren 5a - Greba, RTVEn, gobernuak aurrera eraman nahi izan zuen gastu murrizketengatik, 2.000 lanpostutik gora murrizteko asmoarekin.
Maiatzaren 9a - Kataluniako gobernuaren hirukoaren apurketa, PSCk, ERC gobernutik kanporatzerakoan.
Maiatzaren 14a - Inmigranteen etorrera masiboa Kanarietara, Afrikatik txalupetan ehundaka kilometro egin eta gero. Egun bakarren 900 afrikar iritsi ziren.
Ekainaren 10a - Terrorismoaren Biktimen Elkarteak polemika ugari sortu zuen manifestaldia egin zuen Madrilen, Espainiako gobernuak ETArekin hitz egitearen aurka.
Ekainaren 18a - Kataluniako estatutu proposamen berria onartzea erabakiko zen erreferendum bidez.
Uztailaren 3a - Metro istripua Valentzian, tren bat errailetatik atera eta beste tren batek jo zuen. 43 hildako eta 47 zauritu gertatu ziren.
Uztailaren 27a - Gas leherketa Kantabriako Laredo herrian. Bost hildako, euretatik lau Bizkaitarrak.
Abuztuaren 8a - Galizia osoan zehar suteak, ezezagunek pizturiko suek 80.000 hektarea erre zituzten bi astetan, lau hildako eraginez. Poliziak 41 pertsona atxilotu zituen, ustez suteak eragiteagatik.
Abuztuaren 13a - Mediterraneo itsasoaren ezohiko tenperatura igoerak, Marmoka izurria eragin zuen, eta Katalunia, Valentzia eta Murtziako hondartza asko itxiarazi.
Abuztuaren 20a - Etorkinen etorrera masiboa Kanariar uharteetan. Guztira 2.000 etorkinetik gora ailegatu zen Kanarietako hondartzetara egun gutxitan.
Abuztuaren 21a - Tren istripua Palentziako Villada herrian. Sei hildako egon ziren, TALGO tren batek, gehiegizko abiaduragatik bere bidetik irten eta gero. Hildakoen artean Pasaiako bikote bat egon zen.
Abuztuaren 27a - Gizon batek bere emaztea eta haurdun zegoen bere alaba erail zituen Sevillako Osuna herrian. Emazteak askotan denuntziatu zuen jipoitu eta tratu txarrak emateagatik.
Irailaren 1a - Espainiako gobernuak Libanora 1.100 soldatu bidaltzea erabaki zuen, Nazio Batuen misioaren barnean.
Irailaren 3a - 2.000 etorkinetik gora ailegatu ziren Kanarietara asteburu bakar batean, inoizko kopururik handiena.
Irailaren 8a - Joan Clos Bartzelonako alkate ohiak, Jose Montilla ordezkatu zuen, Industria Ministrari moduan.
Irailaren 11 - 736 etorkin ailegatu ziren Kanarietara Mauritaniatik itsasoz etorriak.
Irailaren 13a - Marbellako alkate ohia fidantzapean libre utzi zuten.
Irailaren 17a - Espainiako gobernuak Garoñako zentral nuklearraren itxiera 2009. urtean egingo zela adierazi zuen.
Irailaren 20a - Murtziara patera bat ailegatu zen, Gibraltarreko itsasarteko polizi kontrolak saihestu nahian.
Irailaren 29a - Baltasar Garzon epaileak 2004ko maiatzaren 11ean gertaturiko atentatuaren ikerketan azido borikoa ETArekin erlazionatu zuten bi ikerlari deklaratzera deitu zituen. Ustez euren txostenean iruzurra egiteagatik, ETA aipatuz Al Qaedaren ordez.
Urriaren 17a - Bi hildako San Fernando de Henareseko plastiko lantegi batean egondako leherketan.
Urriaren 22a - Eurite indartsuek haziarazitako ibai baten urek bi emakume zihoazen autoa eraman eta hil egin zituen Huelvan.
Urriaren 29a - Edanda zegoen gidari batek, hiru pertsona harrapatu zituen Tenerife, hirurak hil zirelarik.
Azaroaren 1a - Parlamenturako hauteskundeak Katalunian. CIUk hauteskundeak irabazi zituen 48 parlamentari lortuz.
Azaroaren 8a - Eurite indartsuek emakume bat hil zuten Valentziako Alzira herrian, hazitako ibaia batek bere kotxea eraman eta gero.
Azaroaren 14a - Ustelkeri urbanistikoaren aurkako operazioa Marbellan, hamaika pertsona gehiago atxilotu zituzten, horien artean Mayte Zaldivar, Marbellako alkate ohiaren emazte izandakoa.
Azaroaren 16a - 300 bat etorkin ailegatu ziren pateretan Kanariar uharteetara.
Azaroaren 17a - 50 pertsona atxilotu zituzten, ustez etorkinei iruzur egiten zien sare bateko kideak izateagatik, paper eta lan-eskaintza faltsuak eskaintzen zizkieten.
Azaroaren 24a - Jose Montilla Kataluniako presidente bihurtu zen, PSC, ERC eta ICVren aldeko botua eman ostean.
Azaroaren 25a - AVTak ETArekin negoziatzearen aurkako manifestaldia egin zuen Madrilen.
Azaroaren 27a - PSOEk 1998an ETAk egindako su-etenean PPk negoziatzearen alde izandako jarrera biltzen zuen bideo bat kaleratu zuen.
Abenduaren 20a - Recreativo de Huelva futbol taldearen zaletuak Madrila zeramatzan autobus batek istripua izan zuen Sevilla parean. Lau hildako.
Abenduaren 29a - 67 urteko emakume bateak, bikiak erditu zituen Bartzelonako Sant Pau ospitalean.
Abenduaren 30a - ETAk bonba-auto bat jarri zuen Madrilgo Barajasko aireportuko T-4 terminalean.

Mundua

Urtarrilaren 2a - Bost hildako Alemanian, izotz pista bat behera etorri eta gero.
Urtarrilaren 4a -
- Hamabi meatzari hilik Ameriketako Estatu Batuetako Virginiako meategi batean.
- Ariel Sharon, Israelgo lehen ministroa, boterea uztera beharturik egon zen osasun arazoengatik.
Urtarrilaren 5a -
- Hegazti gripeak hiru hildako eragin zituen Turkian.
- Bi eraso bortitzek 110 hildako eragin zituzten Iraken.
Urtarrilaren 12a - Saudi Arabiako Meka hirian 362 hildako, jende pilaketa baten ondorioz.
Urtarrilaren 15a - Michelle Bachelet, Txileko presidente aukeratu zuten.
Urtarrilaren 22a - Evo Morales Boliviako eta Amerika osoko lehen presidente indigena bihurtu zen.
Martxoaren 11 - Michelle Bachelet aukeratu zuten Txileko presidente.
Apirilaren 6a - Alerta egoera Alemania iparrean, Elba ibaiak eragindako uholdeak direla eta.
Apirilaren 9a - Peruko hauteskundeen lehen itzulian Ollanta Humala hautagai populistak garaipena lortu zuen.
Apirilaren 10a - Romano Prodik Italiako hauteskundeak irabazi zituen.
Apirilaren 17a - Atentatua Tel Aviven, hamar hildako.
Apirilaren 24a - Egiptoko Dahab herrian egondako hiru leherketek 30 hildako eragin zituzten.
Maiatzaren 1a - Boliviako petrolio eta gasa nazionalizatu zituen Evo Morales presidenteak.
Maiatzaren 4a - 2001eko Irailaren 11ko atentatuen ondorioz auzipetutako Zacarias Moussaoui Al Qaedako ustezko partaidea, bizi osorako kartzela zigorrera kondenatu zuten.
Maiatzaren 20a - Txinako Hiru Eztarrien Urtegia inauguratu zuten.
Maiatzaren 21a - Montenegrok Serbiatik banatzea bozkatu zuen erreferendum baten bitartez; baiezko botuak %55,4 izan ziren.
Maiatzaren 26a - Europako tren geltokirik handiena inauguratu zuten Berlinen, Berlin Hauptbahnhof delakoa.
Maiatzaren 27a - 6,2 graduko lurrikara Java uhartean, 5.000 hildakotik gora.
Maiatzaren 28a - Alvaro Uribe Kolonbiako presidente aukeratu zuten bigarren aldiz jarraian, botuen %62arekin.
Ekainaren 4a - Alan Garciak Peruko hauteskundeen bigarren itzulia irabazi zuen.
Ekainaren 10a - Israelgo ejerzitoak zazpi pertsona hil zituen Gazako hondartza baten.
Ekainaren 15a - 65 hildako Sri Lankan egondako atentatu odoltsu baten ondoren.
Ekainaren 25a - Israelgo soldatu bat Gazan bahitu ondoren, Israelek Gazaren aurkako eraso militarra hasi zuen.
Uztailaren 2a - Felipe Calderon, Mexikoko presidente aukeratu zuten botuen %35,88 eskuratu ostean.
Uztailaren 5a - Ipar Koreak bost misil jaurtiki zituen Japoniako itsasoan, nazioartean iskanbila handia sortuz.
Uztailaren 8a - Benedikto XVI.a aita santuak, Valentziara iritsi zen.
Uztailaren 9a - Hegazkin istripua Siberian, 122 hildako, Airbus hegazkin bat Irkutsken lurrera erori eta gero.
Uztailaren 11 - Atentatu odoltsua Mumbain (India), 190 hildako eta 600 zauritu baino gehiago.
Uztailaren 12a - Hezbollah taldeak Israelgo bi soldatu bahitu zituen, gertaera hau 2006ko Libanoko gerraren hasiera izango zelarik.
Uztailaren 13a - Soldaduen bahiketari erantzunez, Israelek Beiruteko aireportua bonbardatu zuen 47 hildako eraginez. Blokeoa ezarri zuten Libanoren aurka, airez eta itsasoz.
Uztailaren 15a - 18 hildako Libanon Israelen bonbardaketen ostean, euren artean 9 ume.
Uztailaren 16a - Hezbollah talde terroristak jaurtitako misilek zortzi hildako eragin zituzten Haifan (Israel).
Uztailaren 17a - 7,2 graduko lurrikara Java uhartean. Lurrikarak 2-3 metro bitarteko tsunamia sortu eta 350 pertsona hil zituen.
Uztailaren 18a - 40 hildako Libanon Israelen bonbardaketen indiskriminatuen ostean. Milaka atzerritarrek euren enbaxaden bitartez Beirutetik ihes egin zuten.
Uztailaren 19a - 50 hildako Libanon Israelen bonbardaketa indiskriminatuen ostean.
Uztailaren 26a - Israelen bonbardaketek Nazio Batuen Erakundearen lau ikuskatzaile erail zituzten.
Uztailaren 30a - Israelgo ejerzitoak Libanoko etxebizitza bloke bat bonbardatu zuen, 55 hildako, euren artean 21 haur.
Abuztuaren 1a - Fidel Castrok gaixotasunagatik boterea bere anaia Raul Castrori laga zion.
Abuztuaren 10a - Londresko poliziak atentatuak egiteko zorian zeuden 21 pertsona atxilotu zituen. Ustez Ingalaterra eta AEBen artean hegaldia egitera zihoazen hamar hegazkin leherarazi nahi izan zuten.
Abuztuaren 14a - Nazio Batuen Erakundeak Libanorako harturiko su eten akordioa indarrean jarri zen, 1.200 hildako Libandar eta 150 hildako Israeldarren ostean.
Abuztuaren 18a - HIESaren aurkako nazioarteko konferentzia ospatu zen Torontoko hiri Kanadiarrean.
Abuztuaren 22a - Hegazkin Errusiar bat erori zen Ukraina eta Errusiako mugan. 171 hildako, horien artean 45 haur.
Abuztuaren 24a - Natasha Kampusch, zortzi urteetan zehar bahiturik egondako neska Austriarra, bere bahitzailearengandik ihes egitea lortu zuen. Ordu batzuk lehenago, bahitzaileak bere buruaz beste egin zuen.
Abuztuaren 26a - Asteetako eurite gogorrek 1.000 hildakotik gora eragin zituzten Etiopian.
Abuztuaren 27a - Kanariar uharteetara zihoazen hamabost etorkinen gorpuak aurkitu zituzten Mauritaniako hondartzetan.
Irailaren 6a - Bahiturik egondako Natasha Kampusch neska Austriarrari eginiko elkarrizketa bat eman zuen herri horretako telebista batek.
Irailaren 12a - Benedikto XVI.a aita santuak Islamari buruz egindako hitzaldi batek haserrea eta indarkeria sorrarazi zuten herrialde musulmanetan.
Irailaren 19a - Estatu kolpea Thailandian, militarrek Thaksin Shinawatra lehen ministroa kargutik kendu eta salbuespen egoera ezarri zuten.
Irailaren 22a - 25 hildako Alemanian egondako Maglev tren istripu batean.
Irailaren 25a - Autobus istripua Ekuadorren, 47 hildako, euretarik 20 haur.
Irailaren 26a - Shinzo Abek Junichiro Koizumi ordezkatu zuen Japoniako lehen ministro moduan.
Irailaren 29a - Xangsane tifoiak, 94 hildako eragin zituen Filipinetan.
Irailaren 30a - 155 hildako Manausetik Rio de Janeirora zihoan hegazkin batek istripua izan eta gero.
Urriaren 2a - Amishak bizi ziren herrixka baten Charles Carl Roberts izeneko gizon batek bost emakume gazte erail zituen.
Urriaren 5a - Errusia eta Georgiarraren arteko gatazka, polizia georgiarrak espioi errusiarrak Georgian atzeman ondoren.
Urriaren 6a - Evo Moralesek aginduriko nazionalizazioak istiluak eragin zituen Boliviako mehategi batean, mehategiko jabeen eta mehategiaren jabetza bereganatu nahi zuten pertsonen arteko liskarrak, 12 hildako eragin zituen.
Urriaren 7a - Vladimir Putinekin eta Txetxeniako gerratearekin kritika ugari egindako Anna Politkovskaia kazetaria erail zuten bere etxean.
Urriaren 8a - Belgikako udal hauteskundeetan, eskuin muturreko Vlaams Belang alderdi politikoak, uste baino botu gutxiago lortu zituen.
Urriaren 9a - Ipar Koreak proba nuklearra egin zuen.
Urriaren 11 -
- Bi trenek elkar jo zuten Luxenburgo eta Frantziako mugan, bost hildako.
- Hegazkin txiki bat 50 solairuko Belair dorrearen kontra jo zuen, bi hildako eraginez.
Urriaren 17a - Hildako bat Erromako metroko bi bagoiek elkar jo eta gero.
Urriaren 22a - Panamako Kanala handitzea erabaki zuten Panamako biztanleek, %78k baiezko botua eman ondoren.
Urriaren 23a - Hamazortzi hildako Panama Hirian autobus batek arazo mekanikoengatik sute bat izan eta gero.
Urriaren 25a - Europako parlamentuak, Euskal Herriko bake prozesuari buruzko erresoluzioa bozkatu zuen, baiezkoa irabaziz, 321 botu alde eta 311 botu aurka.
Urriaren 26a - Hiru hildako Oaxacan (Mexiko), irakasleen grebaren ondorioz egondako liskarretan.
Urriaren 28a - 100 hildakotik gora Errusian, aizunduriko alkohola edan eta gero.
Urriaren 29a -
- 104 hildako Nigerian, hegazkin bat Lagoseko aireportutik hurbil istripua izan eta gero.
- Lula da Silva Brasilgo presidente beraukeratu zuten, hauteskundeak bigarren itzulian irabazi ondoren.
Urriaren 31 - Pakistango armadak ustez terroristak hezteko erabiltzen zen eskola koraniko bat bonbardatu zuen Afganistango mugatik gertu, 80 lagun hil zirelarik.
Azaroaren 1a - Somalian bake negoziazioak eten ziren.
Azaroaren 4a - Alemaniako zentral elektriko bateko matxurak, argia joatea ekarri zuen Alemania, Frantzia, Italia eta Espainiako gune batzuetan.
Azaroaren 5a - Sadam Husseinen aurkako lehen epaiketaren epaia argitara eman zuen epaileak, heriotza zigorrera kondenatu zuten, 1980ko hamarkadako sarraskiengatik.
Azaroaren 6a - Hokkaido uhartean (Japonia) egondako tornado batek bederatzi hildako eragin zituen.
Azaroaren 7a - Kongresurako eta Senaturako hauteskundeak Ameriketako Estatu Batuetan. Alderdi Demokratak gehiengoa eskuratu zuen bi kameretan.
Azaroaren 8a -
- Donald Rumsfeldek dimisioa aurkeztu zuen Ameriketako Estatu Batuetako defentsa idazkari moduan.
- Israelgo ejerzitoak 24 palestinar hil zituen Gazan eta Zisjordanian.
Azaroaren 12a - 35 hildako Bagdaden poliziak kontratatzeko postu baten aurkako atentatuan.
Azaroaren 15a - Al Jazeera telebista kateak, bere ingelesezko kate berria aurkeztu zuen, Al Jazeera English.
Azaroaren 16a - Joseph Kabila Kongoko Errepublika Demokratikoko hauteskunde presidentzialak irabazi zituen, behin botu kontaketa amaituta.
Azaroaren 17a - Segolene Royal Frantziako Alderdi Solialistako hautagai aukeratu zuten, alderdiko hauteskunde primarioak irabazi eta gero.
Azaroaren 18a - Irakeko hainbat puntutan egindako atentatuetan 50 hildako.
Azaroaren 21a - Libanoko industria ministraria Pierre Amine Gemayel, hil zuten Beiruten.
Azaroaren 22a - Alexander Litvinenko, Anna Politkovskaiaren erailketa ikertzen zebilen KGBko espioi ohia, gai nuklearrak erabilita hil zuten.
Azaroaren 23a - Egun odoltsuan 202 hildako egon ziren Iraken egindako atentatu ezberdinetan.
Azaroaren 25 - Michael Stone atxilotu zuten, Ipar Irlandako parlamentuan sartu eta Sinn Feingo presidentea hiltzen saiatu ondoren.
Azaroaren 27a - Rafael Correa ezkertiarra Ekuadorreko presidente bilakatu zen hauteskundeetako bigarren itzulian botuen gehiena lortu eta gero.
Azaroaren 28a - Kanadako parlamentuak Quebec, Kanada barruko nazio bezala onartu zuen.
Azaroaren 29a - Benedikto XVI.ak Turkiarako bidaia hasi zuen, mehatxu eta kritika askoren artean, hilabete batzuk lehenago islameko buruzagiak irain moduan hartu zuten hitzaldiaren ondoren.
Abenduaren 1a - Ia 1.400 hildako Filipinetan Durian tifoiaren euriek eragindako uholde eta lubiziengatik.
Abenduaren 2a - Romano Prodiren gobernuaren aurkako manifestaldia antolatu zuen Italiako eskuinak, Forza Italia alderdiak antolaturik.
Abenduaren 3a - Hugo Chavezek Venezuelako hauteskundeak irabazi zituen, botuen %61 eskuratu ostean.
Abenduaren 5a - Militarrek estatu kolpea eman zuten Fijin, azken hogei urteetako laugarrena.
Abenduaren 8a - Ameriketako Estatu Batuetako ejerzitoak eginiko bonbardaketak hogei zibil hil zituen Iraken.
Abenduaren 9a - Moskuko ospitale baten egondako sutean 45 hildako egon ziren.
Abenduaren 12a - Atentatu odoltsua Irakeko hiriburuan, kotxe-bonba batek 60 hildako eragin zituen.
Abenduaren 14a - Kofi Annanek Nazio Batuen Erakundeko Idazkaritza Orokorra utzi zuen. Bere lekua Ban Ki-moon korearrak hartu zuen.
Abenduaren 15a - Ismail Haniyeh Palestinako lehen ministrioaren aurkako hilketa saiakerak, indarkeria areagotu zuen Palestinako fakzio ezberdinen artean.
Abenduaren 25a - Eurite indartsuek uholdeak eragin zituzten Indonesiako Aceh probintzian, 100 hildakotik gora eraginez.
Abenduaren 26a - Nigeriako oliobide batean egondako leherketan 500 hildako egon ziren, petrolioa lapurtzen zebiltzan pertsona batzuk eragin zuten leherketa.
Abenduaren 30a - 840 bidaiari zeramatzan ontzi bat hondoratu zen Indonesian.

Ekonomia

Urtarrilaren 15a - BBVA bankuak bere 2005.eko emaitzak aurkeztu zituen, 3806 milioi euroko irabaziekin.
Otsailaren 17a - Ryanair konpainiaren lehen hegaldia Gasteiz eta Londres artean.
Otsailaren 21a - E.On konpainiak Endesa erosteko eskaintza egin zuen, aurretiaz Gas Naturalek eginikoan baino %29 gehiago ordainduz.
Martxoaren 6a - Makina-tresnaren 24. azoka hasi zen Bilbao Exhibition Centrerren.
Martxoaren 27a - Roman Knörr, Arabako Merkataritza Ganberaren buru aukeratu zuten.
Apirilaren 25a - Gaztela Mantxako aurrezki kutxak, Gamesa enpresaren dibisio aeronautikoa erosi zuen 45 milioi eurorengatik.
Maiatzaren 6a - Mercedes-Benz automobilgintza enpresak bere Gasteizko fabrikan 750 enplegu gutxitzeko asmoa erakutsi zuen.
Maiatzaren 24a - Urteko lehen hiruhilekoan Euskal ekonomiak %4,3 hazkundea izan zuela argitara eman zen.
Maiatzaren 25a - Enron enpresa estatubatuarraren bi buruzagi nagusien aurkako epaiketan, errudun jo zituzten eta 15 urteko kartzela zigorra jarri zieten.
Maiatzaren 26a - Arcelor eta Severstal altzairuegileen arteko fusioa argitara eman zen Mittal Steel enpresak Arcelor erosteko zituen asmoak zapuzteko.
Ekainaren 5a - Cementos Portland Valderrivas zementuegile nafarrak Uniland enpresa erosi zuen, 1.091 milioi eurorengatik.
Ekainaren 8a - Europako Banku Zentralak, interes tasak %2,75era igo zituen.
Ekainaren 9a - Zamakona Ontziolak, Pasaiako Ontziola erosi zuen.
Ekainaren 12a - BBVA bankuak, Texas Regional eta State National bankuak erosi zituen Estatu Batuetan.
Ekainaren 19a - Gasdour gasbidearen lehen fasea zabaldu zuten.
Ekainaren 25a - Mittal Steel eta Arcelor enpresek akordioa sinatu zuten elkarrekin batzeko, 27.000 milioi euroko operazioan.
Uztailaren 1a - Europar Batasunak antxoa arrantzatzeko debekua ezarri zuen urte amaiera arte.
Uztailaren 5a - Iberdrola Gamesa enpresaren akziodun nagusia bilakatu zen, akzioen %11 erosi eta gero.
Uztailaren 10a - Petronor enpresak 2005. urteko irabazien berri eman zuen, guztira 316 milioi euroko irabazia lortuz.
Uztailaren 13a - 55 urteko langile bat hilik, Ziordian egondako Lan istripu baten ondorioz.
Uztailaren 18a - Eustatek Euskal Autonomia Erkidegoko langabezi tasa %4,2era jaitsi zela argitara eman zuen.
Uztailaren 28a - Renfe enpresak CAFi 107 tren egiteko enkargua eman zion, 1.000 milioi eurotik gorako balioarekin.
Abuztuaren 6a - Euskal Autonomia Erkidegoko aurrezki kutxak Sacyr Vallehermoso enpresarekin batu ziren Europistas erosteko, 825 milioi eurogatik.
Abuztuaren 17a - nazioarteko bankuren bat BBVA erostekotan zebilelako zurrumurrua zabaldu zen, eta BBVAren akzioak azken sei urteko mailarik altuenera iritsi ziren.
Irailaren 13a - Reckitt Benckiser enpresak, Gueñes herrian duen fabrika itxiko zuela esan zuen, produkzioa Europa ekialdera eramateko. Guztira, 190 langile, kalean utziz.
Irailaren 25a - Acciona eraikuntza enpresak Endesa konpainia elektrikoaren %25a erosteko asmoa zeukala adierazi zuen.
Irailaren 26a - ACS eraikuntza enpresak Iberdrola euskal konpainia elektrikoaren %10a erosteko asmoa zeukala adierazi zuen.
Irailaren 29a - Espainiako burtsako balorerik handienak biltzen dituen Ibex 35 indizeak inoizko mailarik altuena eskuratu zuen 13.000 puntuko maila gainditu eta gero.
Irailaren 30a - Volkswagen automobilgintza enpresaren Landabengo lantegiak 40 urte bete zituela eta ospakizuna egin zen, langileak euren lan egoerari buruz kezkaturik, ez zuten parte hartu.
Urriaren 3a - Dow Jones indizeak inoizko mailarik altuena eskuratu zuen, 11.727,34 puntu, 2000. urtean eskuraturiko maila gaindituz.
Urriaren 4a - Gamesak inoiz izandako aerosorgailuen eskaerarik handiena jaso zuen Iberdrolaren bitartez. Guztira 3.000 milioi euroko balioarekin.
Urriaren 6a - BBVA bankuaren akzioek 20 euroko maila eskuratu zuten, nazioarteko bankuren batek erosiko zuela burtsan zabaldu eta gero.
Urriaren 9a - Googleek Youtube enpresa erosi zuen 1.300 milioi dolarreko prezioagatik.
Urriaren 16a -
- Sacyr Vallehermoso eraikuntza enpresak, Repsolen %9,23a erosi zuen 2.855 milioi eurorengatik.
- Euskal kutxek eta Sacyr Vallehermosok Europistas erosteko enkatea irabazi zuten, akzioko 9,15 euro eskaini eta gero.
Urriaren 29a - Repsolek akordio bat sinatu zuen Boliviako gobernuarekin, zerga gehiago ordaintzearen truke herrialde hartan petrolioa ateratzen jarraitzeko.
Azaroaren 1a - Faes Farma Euskal Herriko enpresak eta Inspire Pharmaceuticals estatubatuar enpresak akordio bat sinatu zuten, Faesen botika bat Inspireek saltzeko, guztira 89 milioi dolarrengatik.
Azaroaren 2a - Iruzurraren aurkako operazioa Espainian. Goardia Zibilak, Banco Espirito Santo eta BNP bankuen egoitzak miatu zituen. Banku hauetako kontuak erabilita 1.500 milioi eurotako zerga iruzurra egin zela argitara eman zen.

Arte eta kultura

Euskal Herria

Urtarrilaren 21a - Der Fligende Hollander opera antzeztu zen Bilboko Euskalduna Jauregian
Urtarrilaren 26a - Euskarazko Wikipedia 5.000 artikulura heldu zen
Otsailaren 18a - Madame Butterfly opera antzeztu zen Bilboko Euskalduna Jauregian
Apirilaren 5a - Kulturaren Vianako Printzea Saria Javier Tejada fisikoari eman zitzaion.
Apirilaren 22a - Spencer Tunick argazkilariak ehundaka pertsona bildu zituen Donostiako Kursaalen, biluzik argazki bat egiteko.
Apirilaren 26a - Miren Azkarate sailburuak Guernica koadroa Guggenheim Bilbao Museora aldi baterako ekartzeko eskaera egin zuen.
Apirilaren 26a - Bernardo Atxaga idazleak New Yorkeko nazioarteko literatura festibalean parte hartu zuen.
Maiatzaren 1a - Bilboko Koralak bira hasi zuen Japonian zehar.
Maiatzaren 6a - Les contes D’Hoffman opera antzeztu zen Bilboko Euskalduna Jauregian
Maiatzaren 14a - Herri Urratsa ospatu zen Senpereko lakuan.
Maiatzaren 22a - Indiako Bollywood filme baten grabaketa hasi zen Bilbon.
Maiatzaren 26a - Euskaltzaindiak 35 euskaltzain urgazle berri izendatu zituen, bere Elantxobeko bileran.
Maiatzaren 28a -
- Ibilaldia ospatu zen Elorrion.
- Euskarazko Wikipedia 10.000 artikulura heldu zen
Ekainaren 8a - Aida opera antzeztu zen, Bilbao Exhibition Centrerreko Bizkaia Arenan.
Ekainaren 10a - AEK Eguna ospatu zen Larrabetzun.
Ekainaren 21a - Guernica koadroa Euskal Herrira ekartzearen aldeko eskakizunari ezetza eman zion Reina Sofia Museoak.
Uztailaren 11 - Bob Dylanek kontzertua eskaini zuen bakearen alde Mikel Laboarekin batera, Donostiako Jazzaldian.
Uztailaren 13a -
- Bilbao Live Festivala hasi zen.
- UNESCOk Bizkaiko Zubia, Gizateriaren Ondare izendatu zuen.
Uztailaren 14a - Josu Zabala Iturraldek Inaxio Oliveri ordezkatu zuen Mondragon Unibertsitateko errektoretzan.
Abuztuaren 31 - Hiru egun iraungo dituen Azkena Rock Festivala hasi zen.
Urriaren 1a - Kilometroak ospatu zen Oiartzunen.
Urriaren 15a - Nafarroa Oinez ospatu zen Beran.
Azaroaren 23a - Ruper Ordorika abeslariak disko berria kaleratuko zuen, "Kantuok jartzen ditut" izeneko diskoa.
Abenduaren 16a - 2006ko Bizkaiko Bertsolari Txapelketaren finala Xabier Payak irabazi zuen.

Mundua

Martxoaren 5a - Los Angelesen Oscar sariak eman ziren, Crash filmea garaile irten zelarik.
Maiatzaren 20a - Eurovision musika lehiaketa ospatu zen Atenasen.
Abuztuaren 1a - MTV musika kateak 25 urte bete zituen.
Abuztuaren 31 - Edvard Munch margolariaren "Oihua" eta "Madonna" koadro lapurtuak berreskuratu zituen poliziak.

Zientzia eta teknologia

Urtarrilaren 6a - 2005.eko urakan denboraldia amaitutzat eman zen Zeta ekaitz tropikalak indarra galtzean. 2005.ean inoiz egondako ekaitz eta urakan kopururik handiena izan eta gero.
Martxoaren 29a - Eguzki eklipse partzial bat ikusi ahal izan zen, Brasiletik Mongoliara doan tartean.
Apirilaren 8a - Internetetik musika eta filmeak doan bajatzeko aukera ematen zuten 18 web gune itxi zituen poliziak.
Maiatzaren 26a - Balear uharteetan munduko izaki bizidunik handiena topatu zuten. Alga Posidoniar bat, zortzi kilometroko zabalera, eta 100.000 urte inguru dituena.
Uztailaren 4a - Discovery espaziontziaren misioa hasi zen.
Abuztuaren 24a - Nazioarteko Astronomia Elkarteak Pragan eginiko bileran Planeta bat zer den zehaztu zuen, urteetako eztabaidaren ostean. Definizio horren arabera, Pluton planeta izateari utzi zion.
Urriaren 5a - NASAk Martera bidalitako Opportunity errobotak, planetako gainazalari eginiko irudiak argitaratu ziren.
Azaroaren 11 - Sonyk bere PlayStation 3 joko kontsola berria jarri zuen Japoniako merkatuan.
Azaroaren 22a - Euskal Herriko lehen ama zelulen bankua zabaldu zuten Donostian.
Abenduaren 8a - Nintendo Wii bideokontsola kaleratu zuen Nintendok.
Abenduaren 12a - Biomagune bioteknologia laborategia inauguratu zuten Donostiako Miramongo teknologi parkean.