Araitz: berrikuspenen arteko aldeak
biztanleria 2012 |
t r2.7.3) (robota Erantsia: ms:Araitz |
||
144. lerroa: | 144. lerroa: | ||
[[fr:Araitz]] |
[[fr:Araitz]] |
||
[[it:Araitz]] |
[[it:Araitz]] |
||
[[ms:Araitz]] |
|||
[[nl:Araitz]] |
[[nl:Araitz]] |
||
[[oc:Araitz]] |
[[oc:Araitz]] |
00:03, 20 urtarrila 2013ko berrikusketa
Araitz | |||
---|---|---|---|
Nafarroa Garaia, Euskal Herria | |||
Araitz bailarako ikuspegia. | |||
| |||
Kokapena | |||
Herrialdea | Euskal Herria | ||
Lurraldea | Nafarroa Garaia | ||
Merindadea | Iruñea | ||
Eskualdea | Leitzaldea | ||
Administrazioa | |||
Estatua | Espainia | ||
Erkidegoa | Nafarroa | ||
Izen ofiziala | Araitz | ||
Alkatea | Lazaro Goikoetxea Beraza (Bildu) | ||
Posta kodea | 31891 | ||
INE kodea | 31020 | ||
Herritarra | araiztar | ||
Geografia | |||
Koordenatuak | 43°02′13″N 1°59′14″W / 43.036944444444°N 1.9872222222222°W | ||
Azalera | 39,3 km² | ||
Garaiera | 228 metro | ||
Distantzia | 45 km (Iruñetik) | ||
Demografia | |||
Biztanleria | 525 (2023: 13) | ||
Dentsitatea | 13,36 biztanle/km² | ||
Zahartzea[1] | % 23,01 | ||
Ugalkortasuna[1] | ‰ 18,52 | ||
Ekonomia | |||
Jarduera[1] | % 78,08 (2011) | ||
Desberdintasuna[1] | % 0 (2011) | ||
Langabezia[1] | % 4,95 (2013) | ||
Euskara | |||
Euskaldunak[1][2] | % 88,40 (2018: %-5,01) | ||
Datu gehigarriak | |||
Webgunea | http://www.araitz.es/ |
Araitz[3] Nafarroako ipar-mendebaldean dagoen udalerria da, Leitzaldekoa, Gipuzkoako mugan kokaturik dagoena.
Betelu 1694an banandu zen eta bere udala osatu zuen.
2009tik UEMAko mankomunitate euskalduneko partaidea da.
Mugakideak
Iparraldean Areso dauka mugakide; ekialdean, Larraun eta Beteluko udalerriak; hegoaldean, Aralar mendi zerra; eta mendebaldean Gipuzkoako Lizartza, Orexa, Gaztelu, Amezketa eta Tolosako Bedaio auzoa.
Herriak
Udalerria bost kontzejutan banatzen da Azkarate, Gaintza, Intza, Uztegi eta Arribe-Atallu. Era berean, azken kontzeju hau bi herrik osatzen dute: Arribe (udalerriko herriburua) eta Atallu.
Arribe eta Gaintzak berezko udalerri bana izan zuten 1857ko errolda arte.
Inguru naturala
Hegoaldean, Aralarko mendilerroa udalerriaren mugakide naturala dugu, Aralarko Mallo ikusgarriak bertatik bertara baitaude: Ttutturre (1282 m.), Hirumugarrieta (1431 m.), Aldaon (1411 m.), Uakorri (1306 m.) eta Balerdi (1197 m.).
Ekialdean berriz Elosta (937 m.), Santa Barbara (853 m.) eta Urkieta (854 m.) mendiak daude.
Bestela, Araxes ibaiak udalerria zeharkatzen du hegoekialdetik iparmendebaldera, Gipuzkoa aldean Oria ibaian amaituko dena eta Aralar eta inguruko mendietako urak jasotzen dituena.
Demografia
1897 | 1900 | 1910 | 1920 | 1930 | 1940 | 1950 | 1960 | 1970 | 1981 | 1991 | 2001 | 2006 |
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
1.449 | 1.570 | 1.457 | 1.369 | 1.435 | 1.397 | 1.293 | 1.144 | 1.008 | 823 | 631 | 587 | 588 |
2008ko erroldaren arabera, sei etorkin bizi ziren herrian, biztanleriaren %1,02a (Nafarroako batez-bestekoaren azpitik).
Euskara
Gaur egun ere biztanleen %90etik gora euskaldunak dira, eta euskalkiari dagokionez Koldo Zuazo hizkuntzalariak herriko hizkera erdialdeko euskara edo gipuzkeraren aldaeratzat hartzen du.
Bertako hedabideen artean Aralar Irratia dugu, bailarako herri honetan ere bere uhinak zabaltzen dituena. Mailope aldizkaria ere aipatzekoa da.
Politika
Alkateak
1979-1983 | ||
1983-1987 | ||
1987-1991 | ||
1991-1995 | ||
1995-1999 | ||
1999-2003 | ||
2003-2007 | ||
2007-2011 | Imanol Iriarte Gorostegi | EAE |
2011-2015 | Lazaro Goikoetxea Beraza | Bildu |
Udal hauteskundeak
Araizko alkatea EAE alderdiko, Imanol Iriarte Gorostegi atera zen 2007ko udal hauteskundeetan. Udaleko zazpi zinegotzietatik sei lortu zituen Eusko Abertzale Ekintzak, eta hortaz, gehiengo absolutua udalean. Baliogabeko botoak 4 izan ziren (emandako guztien %1,22) eta 6 boto zuri ere izan ziren (botoen %1,85). Abstentzioa %39,85koa izan zen.
Alderdia | Botoak | Zinegotziak |
Eusko Abertzale Ekintza | 254 | 6 |
Araiztarrak | 65 | 1 |
2011n Bildu izan zen aurkeztu zen zerrenda bakarra. 227 boto eta 7 hautetsiak erdietsi zituen. Lazaro Goikoetxea Beraza izendatu zuten alkate.
Udaletxea
1981ean eraiki zen errepide nagusiatik gertu eta anbulategiaren ondoan. Hiru solairu dauzka, eta kanpoaldeko hormak zarpeaturik daude. Udala alkatea eta sei zinegotzik osatzen dute. Araizko udaletxeko idazkaria Beteluko idazkari ere bada.
- HELBIDEA: Kale Nagusia, 4 (Arribe kontzejua)
Bibliografia
- Jose Maria Jimeno Jurio (zuzendaria), Nafarroako toponimia eta mapagintza. XLVI, Iruñea, 1997. ISBN 84-235-1660-1
Erreferentziak
- ↑ a b c d e f Euskal Herriari Begira. Udalbiltza.
- ↑ Nafarroako Gobernua. (2018). Nafarroako Datu Soziolinguistikoak. Euskarabidea, 50-55 or..
- ↑ Euskaltzaindia. 155. araua: Nafarroako udal izendegia. .
Ikus, gainera
Kanpo loturak
Euskarazko Wikipedian bada atari bat, gai hau duena: Euskal Wikiatlasa |
- (Gaztelaniaz)Araizko udal webgunea.
- Arribe kontzejuko San Juan kalearen ikuspegia Google Street View-n.
- (Gaztelaniaz) Araitzi buruzko informazioa Nafarroako gobernuaren webgunean.
Araizko kontzejuak | ||
---|---|---|
Arribe-Atallu • Azkarate • Gaintza • Intza • Uztegi |
Leitzaldeko udalerri aurkibidea | ||
---|---|---|
Araitz • Arano • Areso • Betelu • Goizueta • Larraun • Leitza • Lekunberri |