Etxalar: berrikuspenen arteko aldeak
No edit summary |
No edit summary |
||
14. lerroa: | 14. lerroa: | ||
| garaiera = 106 |
| garaiera = 106 |
||
| azalera = 46.34 |
| azalera = 46.34 |
||
| biztanleria = |
| biztanleria = 826 |
||
| bizt_urtea = |
| bizt_urtea = 2011 |
||
| distantzia = 65 |
| distantzia = 65 |
||
| euskaldunak = 90,29 |
| euskaldunak = 90,29 |
13:55, 3 otsaila 2012ko berrikusketa
Etxalar | |
---|---|
Nafarroa Garaia, Euskal Herria | |
Etxalarko etxeak. | |
Kokapena | |
Herrialdea | Euskal Herria |
Lurraldea | Nafarroa Garaia |
Merindadea | Iruñea |
Eskualdea | Bortziriak |
Administrazioa | |
Estatua | Espainia |
Erkidegoa | Nafarroa |
Izen ofiziala | Etxalar |
Alkatea | Migel Mari Irigoien Sanzberro (Herri Taldea) |
Posta kodea | 31760 |
INE kodea | 31082 |
Herritarra | etxalartar |
Geografia | |
Koordenatuak | 43°14′01″N 1°38′14″W / 43.233611111111°N 1.6372222222222°W |
Azalera | 47,05 km² |
Garaiera | 106 metro |
Distantzia | 65 km (Iruñetik) |
Demografia | |
Biztanleria | 833 (2023: 3) |
Dentsitatea | 17,98 biztanle/km² |
Zahartzea[1] | % 11,29 |
Ugalkortasuna[1] | ‰ 60,98 |
Ekonomia | |
Jarduera[1] | % 85,05 (2011) |
Desberdintasuna[1] | % 0 (2011) |
Langabezia[1] | % 8,1 (2013) |
Euskara | |
Euskaldunak[1][2] | % 75,20 (2018: %-15,06) |
Datu gehigarriak | |
Webgunea | http://www.etxalar.eu |
Etxalar Nafarroako ipar-mendebaldean dagoen udalerri euskalduna da, Bortzirikoa. 2009ko urtarrilaren 1eko erroldaren arabera herriak 823 biztanle ditu.
2009tik UEMA mankomunitate euskalduneko partaidea da.
Inguru naturala eta kokalekua
Herria Iruñeko merindadearen iparraldeko muturrean kokatzen da. Herrira ailegatzeko N-121-A errepidea hartu behar da. Etxalarrek Berarekin eta Urepelerekin (Lapurdi) egiten du muga iparraldean, Baztanekin ekialdean, Igantzi eta Lesakarekin mendebaldean, eta Bertizaranarekin hegoaldean.
Etxalar honako auzo hauek osatzen dute: Gorosurreta, Lakain-Apezborro, Larrapil-Sarriku, Lurriztederra, Orizki, Urritzokieta, Jauregieta, Iñarreta, Andutzeta, Antsolokueta, Bekolanda eta Goikolanda.
Klima eta landaredia
Etxalarko klima atlantiko epela da, aldaketa termiko txikiekin eta euritsua urte osoan zehar. Urteko batez besteko balioak (altueraren arabera aldakorrak), 13-14 gradu bitarteko tenperatura eta 1.600 eta 2.000 mm arteko prezipitazioak dira. Urteko egun euritsuak 180 inguru izaten dira.
Landarediari dagokionez, udalerriaren hego-ekialdeko mendietan, pagadi batzuk geratzen dira. Iparraldean hariztiak, gaztainondoak eta hainbat espezietako zuhaixkak daude. Birlandatutako basoek 850 hektarea hartzen dituzte eta Etxalar mendebaldean eta iparraldean daude bereziki. Birlandatutako espezieen artean, Korsikako pinu lariziarra, insignis pinua, Japoniatik ekarritako pinu alertzea eta haritz amerikarra daude.
Estazio meteorologikoa
Etxalarren, itsasoaren mailatik 163 metrora, Nafarroako gobernuak 1988an jarritako estazio meteorologikoa dago.[3]
Kultura
Ttipi-Ttapa eskualdeko hedabideak bertan dauka egoitza nagusia. Bestalde, usategiak daude, duela 600 urteko ehiza tradizionala egiten den ehizatokiak, Iberiar penintsula osoan bakarrak.
Demografia eta biztanleria
1897 | 1900 | 1910 | 1920 | 1930 | 1940 | 1950 | 1960 | 1970 | 1981 | 1991 | 2001 | 2006 |
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
1.414 | 1.430 | 1.405 | 1.401 | 1.398 | 1.423 | 1.278 | 1.186 | 956 | 873 | 859 | 779 | 799 |
2008ko erroldaren arabera, 69 etorkin bizi ziren herrian, biztanleriaren %8,61 (Nafarroako batezbestekoaren azpitik).
Azpiegitura eta garraioak
La Burundesa autobus konpainiaren Donostia eta Iruñea bitarteko lineak geltokia dauka herrian. Maiztasunak aldakorrak dira, baina gutxienez bi zerbitzu izaten dira norabide bakoitzean egunero. Lineak honako ibilbidea egiten du:
- Donostia - Irun - Lesaka - Etxalar - Igantzi - Sunbilla - Doneztebe - Narbarte - Belate - Almandoz - Olague - Ostitz - Sorauren eta Iruñea
Bestak eta ospakizunak
Etxalarko bestak abuztuaren 15ean ospatzen dira, Andre Marietan.
Politika
Udal hauteskundeak
Azken agintaldietan Etxalarko alkateak Herri Taldea ekimenekoak dira. 2007an Patxiku Irisarri -ezker abertzaleko kidea- aukeratu zuten. Balio gabeko botoak zazpi izan ziren (emandako guztien %1,43) eta boto zuriak 18 (%3,73). Abstentzioa %31,37 izan zen.
Alderdia | Botoak | Zinegotziak |
Herri Taldea (HT) | 240 | 4 |
EA | 225 | 3 |
2011n udalerri honetan ez zen Bildu aurkeztu; EAren izenean 2007an aukeratutako zinegotziek alderdia utzi zuten ezker abertzalearekin batera joan nahi izan ez zutelako eta Etxalarko Independenteak[4] zerrenda aurkeztu zuten.[5] Hala, berriro Herri Taldea izan zen irabazle (3 zinegotzi, Migel Maria Irigoien Sanzberro alkatea barne); Etxalarko Independenteak taldeak beste 3 lortu zituen, Etxalar Aintzineratek (bere burua talde abertzale eta ezkertiartzat jo zuenak[6]) bakarra eta ez UPNk ez PPk ez zuten hautetsirik lortu.
Alderdia | Botoak | Zinegotziak |
Herri Taldea | 205 | 3 |
Etxalarko Independienteak | 160 | 3 |
Etxalar Aintzinerat | 98 | 1 |
UPN | 46 | 0 |
PP | 5 | 0 |
Udaletxea
- HELBIDEA: Andutzeta kalea, 15
Alkateak
1979-1983 | ||
1983-1987 | ||
1987-1991 | ||
1991-1995 | ||
1995-1999 | ||
1999-2003 | ||
2003-2007 | ||
2007-2011 | Patxiku Irisarri Elizagoien | Herri Taldea |
2011- | Migel Mari Irigoien Sanzberro | Herri Taldea |
Ikus, gainera
Erreferentziak
- ↑ a b c d e f Euskal Herriari Begira. Udalbiltza.
- ↑ Nafarroako Gobernua. (2018). Nafarroako Datu Soziolinguistikoak. Euskarabidea, 50-55 or..
- ↑ Nafarroako Meteorologi Agentziaren webgunea.
- ↑ Euskara batuan forma zuzena independente den arren, zerrendak independenteak du izen.
- ↑ Ezkerabertzalea.info.
- ↑ Ttipi-ttapa.
Kanpo loturak
Euskarazko Wikipedian bada atari bat, gai hau duena: Euskal Wikiatlasa |
Wikimedia Commonsen badira fitxategi gehiago, gai hau dutenak: Etxalar |
- Etxalarko Udalaren webgunea.
- Ttipi-ttapa, eskualdeko hedabide euskarazkoa.
- (Gaztelaniaz) Etxalarri buruzko informazioa, Nafarroako Gobernuaren webgunean.