Edukira joan

Lapoblación

Koordenatuak: 42°36′17″N 2°28′27″W / 42.604722222222°N 2.4741666666667°W / 42.604722222222; -2.4741666666667
Wikipedia, Entziklopedia askea
Lapoblación
 Nafarroa Garaia, Euskal Herria

Bandera

Lapoblaciongo armarria
Armarria

Map
Kokapena
Herrialdea Euskal Herria
Lurraldea Nafarroa Garaia
Merindadea Lizarra
EskualdeaVianaldea
Administrazioa
Estatua Espainia
Erkidegoa Nafarroa
Izen ofiziala Lapoblación
AlkateaErnesto Apiñaniz Remirez
(Agrupacion Independiente El Castillo)
Posta kodea31227
INE kodea31141
Herritarralapoblaciondar
Geografia
Koordenatuak42°36′17″N 2°28′27″W / 42.604722222222°N 2.4741666666667°W / 42.604722222222; -2.4741666666667
Azalera20,65 km²
Garaiera886 metro
Distantzia106 km (Iruñetik)
Demografia
Biztanleria120 (2023:  −4)
alt_left 52 (%43,3)(2019) (%56,7) 68 alt_right
Dentsitatea0,06 bizt/km²
Zahartzea[1]% 25,14
Ugalkortasuna[1]‰ 0
Ekonomia
Jarduera[1]% 0 (2011)
Desberdintasuna[1]% 0 (2011)
Langabezia[1]% 5,95 (2013)
Euskara
Euskaldunak[2][3]% 2,60 (2018:  %-2,92)
Datu gehigarriak
Webguneahttp://www.lapoblacion.es/


Lapoblación[4] Nafarroa Garaiko mendebaldeko udalerri bat da, Lizarrako merindadeko mendebaldeko muturrean kokatua. Bi herrik osatua dago, Meanok eta Lapoblacionek, alegia. 141 biztanle zituen 2014. urteko erroldaren arabera.

Izena

[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Euskaltzaindiak 1979an argitaratutako herri izendegian, Meanuri proposatu zen herriaren euskal izentzat. Euskaltzaindiak 1990ean argitara emandako izendegian, berriz, izen hori alde batera utziz, «Ez du euskal ordain ezagunik» oharra paratu zioten. 2007an, azkenik, toponimia sakonago aztertuta Euskaltzaindiak Nafarroa Garaiko udalerrien izenak arautu zituenean, Lapoblación ([lapoβlaθion]) izan zen euskara baturako onartutako forma bakarra, ez baitago euskaraz tradizioa duen beste izenik.[5]

Geografia

[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Ingurune naturala eta klima

[aldatu | aldatu iturburu kodea]
Lapoblación Ekoratik (Araba) ikusia

Lapoblacion itsasoaren mailatik 884 metrora dago, Kantabriako mendilerrotik gertu. Castillo de Lapoblación mendiaren hegoaldeko magalean dago.

Udalerri mugakideak

[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Lapoblacionek mugakide ditu mendebaldean Arabako Bernedo eta Kripan, hegoaldean Arabako Ekora, iparraldean Marañón, eta ekialdean Arabako Oion.

Kontzejuak

[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Udalerria bi kontzejuk osatzen dute, Lapoblacionek (herriburua) eta Meanok, alegia. Biztanle gehienak Meanon bizi dira gaur egun.

Map
Lapoblación udalerriko kontzejuak

Historia

[aldatu | aldatu iturburu kodea]
Lapoblaciongo elizaren ikuspegia.

Lapoblación igarobide natural baten ondoan dago, Bernedoko mendatearen ondoan (La Horca eta Aldea izenez ere ezaguna). Mendatea, Gazteluko Haitza eta Lapoblaciongo Haitzaren ("Lehoi Loti" izenez ere deitua) artetik igarotzen da. Mendate hau ezinbestekoa zen, Kantabriako mendilerroa igaro, eta Arabar Errioxa eta Mendialdeko Araba elkartzeko. Historiaurreko hainbat aztarna arkeologiko aurkitu dira udalerrian, batez ere, silex eta keramika arrastoak. Arrasto horiek frogatutakoaren arabera, Lapoblaciongo lehenbiziko biztanleak Burdin Arokoak izan ziren. Herriak Erromatar Inperio garaian ere garrantzia izan zuen.

Herriari buruzko lehen dokumentu idatzia XII. mendekoa da. 1105 eta 1109 urteetako dokumentu batean Ponicastroko San Andres Apostoluaren monasterioa aipatzen da, Punicastroko Gazteluari loturik. Historialari batzuen ustez, gaztelu hori Lapoblacionen zegoen, Gazteluaren Haitzaren tontorrean. Dena den, beste historialari batzuen iritziz, Ponicastroko gaztelua Torralba del Rion ere egon zitekeen.

Hamarkada batzuk geroago, Marañongo hiribilduaren foruetan aipatzen da Lapoblacion, herri horren udalerri mugakide izanik. XII. mendeko dokumentua den arren, ez da ezagutzen zein izan zen idazteko data zehatza, litekeena da 1121 eta 1134 urteen artean idatzi izana. Marañongo foruak Alfontso Borrokalariak erregeak eman zituen.

Ekonomia

[aldatu | aldatu iturburu kodea]
Sakontzeko, irakurri: «Nafarroa Garaiko parke eolikoak»

Aguilar Kodes eta Azuelo udalerrien artean, Las Llanas de Codés izeneko gunean, Nafarroako Foru Erkidegoko Gobernuak eraikitako "Codés Azuelo" izeneko parke eolikoa dago. Instalaturiko potentzia 43,20 megawatteko da eta parkearen jabea Acciona Energia da gaur egun.

Demografia

[aldatu | aldatu iturburu kodea]
Lapoblaciongo biztanleria
Datu-iturria: www.ine.es

2008ko erroldaren arabera, Espainiaz kanpoko lau etorkin bizi ziren herrian, biztanleriaren %2,52a (Nafarroako Foru Erkidegoko batezbestekoaren azpitik).

Kontzejuak

[aldatu | aldatu iturburu kodea]
Kontzejua Biztanleria (2006)
Lapoblación 40
Meano 120

Politika

[aldatu | aldatu iturburu kodea]
Sakontzeko, irakurri: «Hauteskundeak Lapoblacionen»

Udaletxea

[aldatu | aldatu iturburu kodea]
  • HELBIDEA: Foruen Plaza z/g (Meano kontzejua)

2023-2027 legegintzaldia

[aldatu | aldatu iturburu kodea]

2023ko hauteskundeen ondorengo Lapoblaciongo udalbatza

Alderdia

2023ko maiatzak 28
Zinegotziak Boto kopurua
Alvaro Domaica Apiñaniz (A.I. El Castillo)
1 / 5
44 (% 58,67)
Ernesto Apiñaniz Remirez (A.I. El Castillo)
1 / 5
42 (% 56,00)
Luis Martin Domaica Amescoa (A.I. El Castillo)
1 / 5
32 (% 42,67)
Jose Maria Saez Perez (A.I. El Castillo)
1 / 5
31 (% 41,33)
Veronica Cotorruelo Lastra (A.I. Trabajando por el Pueblo)
1 / 5
26 (% 34,67)
Maria Asuncion Puch Rubio (A.I. Trabajando por el Pueblo)
0 / 5
24 (% 32,00)
Nuria Esteve Puch (A.I. Trabajando por el Pueblo)
0 / 5
21 (% 28,00)
Javier Martinez Fernandez de las Heras (A.I. Lapoblacion-Meano)
0 / 5
13 (% 17,33)
Luzia Katia Lima Pantaleao (A.I. Lapoblacion-Meano)
0 / 5
5 (% 6,67)
*250 biztanle baino gutxiagoko udalerrietan, hautagai zerrenda irekiekin bozkatzen denez, boto guztien ehuneko totala ez da zergaitik 100 izan behar.
Datuen iturria: Junta Electoral Central (Gaztelaniaz)

Alkateak

[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Hauek izan dira Lapoblaciongo azken alkateak:

Alkatea Agintaldi hasiera Agintaldi amaiera Alderdia[6]
Saturnino Domaica Lopez[6][7] 1979 1983 Zentro Demokratikoaren Batasuna
Enrique Perez Fernandez[6] 1983 1987 Agrupacion Electoral Independiente Meano
Angel Antia De Vicente[6] 1987 1991 Solidaridad
Luis Portillo Alegria[6] 1991 1995 Agrupacion Independiente Meano
Luis Portillo Alegria[6] 1995 1999 Agrupacion Independiente Meano
Valeriano Portillo Perez de Viñaspre[6] 1999 2003 Nafar Herriaren Batasuna
Eduardo Remirez Ocio[6] 2003 2007 Agrupacion Independiente Lapoblacion-Meano
Javier Martinez Fernandez de las Heras[6][8][9] 2007 2011 Agrupacion Independiente Lapoblacion-Meano
Javier Martinez Fernandez de las Heras[6][10] 2011 2015 Agrupacion Independiente Lapoblacion-Meano
Javier Oria Domaica[6][11][12] 2015 2019 Agrupacion Independiente Jovenes Meano
Ernesto Apiñaniz Remirez[6][13][14] 2019 2023 Agrupacion Independiente Lapoblacion-Meano
Ernesto Apiñaniz Remirez[15][16] 2023 Jardunean Agrupacion Independiente El Castillo

Garraioa

[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Araba Bus sareko  lineak zerbitzua ematen dio udalerri honi:

 Araba Bus
 Zerbitzua   Hasiera   Ibilbidea   Amaiera ⁠
9 Gasteiz
(geltokia)		 Gasteiz (Bastiturri) • Gasteiz (epaitegiak) • Gasteiz (unibertsitatea) • Armentia Trebiñu • Argote • Albaita • Baxauri • Obekuri • Navarrete • Bernedo • Meanuri • Meano • Ekora • Oion • Logroño (Portales)
Gasteiz (Bastiturri) • Gasteiz (epaitegiak) • Gasteiz (unibertsitatea) • Armentia Trebiñu • Urizaharra • Leza (ospitalea) • Guardia • Guardia (hotel-gasolindegia) • Logroño (Portales)		 Logroño
(geltokia)

Kultura

[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Euskara

[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Nafarroako Foru Erkidegoko Gobernuak onartutako Euskararen Foru Legeari jarraituz, Lapoblación eremu ez-euskalduneko udalerria da. Horregatik, hizkuntza ofizial bakarra gaztelania da. 2001eko erroldan, herritarren % 5,82k zekien euskaraz hitz egiten.

Jaiak eta ospakizunak

[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Herriak abuztuaren 15ean eta abuztuaren 16an ospatzen ditu jaiak Ama Birjinaren eta San Rokeren omenez.

Erreferentziak

[aldatu | aldatu iturburu kodea]
  1. ↑ a b c d e Euskal Herriari Begira. Udalbiltza.
  2. ↑ Euskara ezagutza tasa. (2010) Euskal Herriari Begira (Udalbiltza), Eustat, INE, NASTAT eta Euskal Herriko Hizkuntza Adierazle Sistema (EAS).
  3. ↑ Nafarroako Gobernua. (2018). Nafarroako Datu Soziolinguistikoak. Euskarabidea, 48-53 or..
  4. ↑ 155. araua. Deklinatzean, azentu grafikorik gabeko forma erabiliko da Euskaltzaindia (Noiz kontsultatua: 2011-04-10).
  5. ↑ Euskaltzaindiko Onomastika batzordea: «Nafarroako Udal Izendegia, 155. araua», Plazaberri, 72. zenbakia, 2009.
  6. ↑ a b c d e f g h i j k l (Gaztelaniaz) «Base de datos de Alcaldes y Concejales: Ministerio de Política Territorial y Función Pública.» www.mptfp.gob.es (Noiz kontsultatua: 2020-04-08).
  7. ↑ «Lapoblación» Auñamendi Eusko Ikaskuntza (Noiz kontsultatua: 2020-04-14).
  8. ↑ (Gaztelaniaz) «Tierra Estella decidió en las urnas» Revista Calle Mayor 2007-05-31 (Noiz kontsultatua: 2024-10-27).
  9. ↑ (Gaztelaniaz) «Las ayudas de los pueblos a la natalidad no se tocarán si hay recortes presupuestarios» Diario de Navarra 2009-10-15 (Noiz kontsultatua: 2024-09-21).
  10. ↑ (Gaztelaniaz) «Tierra Estella ya tiene alcaldes» Revista Calle Mayor 2011-06-23 (Noiz kontsultatua: 2024-10-04).
  11. ↑ (Gaztelaniaz) «Tiempos de cambio en Tierra Estella» Revista Calle Mayor 2015-05-29 (Noiz kontsultatua: 2024-10-06).
  12. ↑ (Gaztelaniaz) «Lapoblación, capital natural de las mariposas» Diario de Noticias de Navarra 2018-11-14 (Noiz kontsultatua: 2024-10-16).
  13. ↑ (Gaztelaniaz) «Arrancan los alcaldes» Diario de Noticias de Navarra 2019-06-22 (Noiz kontsultatua: 2024-10-16).
  14. ↑ (Gaztelaniaz) «El Principado de Viana se reivindica al cumplir 600 años de existencia» Diario de Navarra 2023-01-20 (Noiz kontsultatua: 2024-09-20).
  15. ↑ (Gaztelaniaz) «Todos los alcaldes y alcaldesas de Navarra, pueblo a pueblo» Diario de Noticias de Navarra 2023-06-18 (Noiz kontsultatua: 2024-09-20).
  16. ↑ (Gaztelaniaz) «Los nuevos alcaldes y alcaldesas de Navarra» Diario de Navarra 2023-06-18 (Noiz kontsultatua: 2024-09-20).

Ikus, gainera

[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Kanpo estekak

[aldatu | aldatu iturburu kodea]
Euskarazko Wikipedian bada atari bat, gai hau duena:
Nafarroa
"https://eu.wikipedia.org/w/index.php?title=Lapoblación&oldid=9951848"(e)tik eskuratuta