Txanogorritxu (onddoa)

Wikipedia, Entziklopedia askea
Sarcoscypha coccinea» orritik birbideratua)
Artikulu hau onddoari buruzkoa da; beste esanahietarako, ikus «Txanogorritxu».
Txanogorritxua
Sailkapen zientifikoa
ErreinuaFungi
KlaseaPezizomycetes
OrdenaPezizales
FamiliaSarcoscyphaceae
GeneroaSarcoscypha
Espeziea Sarcoscypha coccinea
Lambotte, 1887
Mikologia
 
himenio leuna
 
txapelik ez
 
ez dauka orririk
 
hanka biluzik dago
 
saprobioa da

Oharra: ez fidatu soilik orri honetan ematen diren datuez perretxiko bat identifikatzeko orduan. Inolako zalantzarik izanez gero, kontsultatu aditu batekin.

Txanogorritxua (Sarcoscypha coccinea) Sarcoscyphaceae familiako onddo espezie bat da.[1]

Jangarria, baina balio handirik gabea.

Deskribapena[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Kapela: 2 eta 6 cm bitarteko diametrokoa, kopa erdi baten itxurakoa. Kolore gorri-eskarlata eder bateko barrualdea, zurixka eta iletsua kanpotik. Ertz bihurgunetsua eta horixka.

Hanka: Zilindrikoa, trinkoa, 1 eta 2 cm bitarteko luzerakoa, iletsua zurari finkatzen den oinarrian.

Haragia: Zuria edo arrosakara, urria, mehea eta Aleuria aurantia baino hauskortasun txikiagoa du.[2]

Etimologia: Sarcoscypha hitza, grekotik dator eta edateko katilua, esan nahi du. Coccinea epitetoa berriz latinetik dator, gorri-eskarlata, esan nahi duen "coccineus" hitzetik. Bere koloreagatik.

Jangarritasuna[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Sukaldaritzarako balio handirik gabea, baina kontsumi daiteke.[3]

Nahasketa arriskua[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Aleuria aurantia delakoarekin, honek laranja kolorea du eta lurrean hazten da. Caloscypha fulgens espeziearekin ere bai, honek ez du oinik eta laranja kolorekoa da eta koniferoen basoetan ateratzen da, lur karetsuetan.[4]

Sasoia eta lekua[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Abendutik martxora, zenbait hostogalkorren lurperatutako adarretan.[5]

Banaketa eremua[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Kontinente guztietan, Antartidan izan ezik.

Erreferentziak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

  1. Euskal Herriko perretxiko eta onddoak, 2013, 2014, 2016, 2017, Fernando Pedro Pérez, Kultura Saila, Eusko Jaurlaritza  •   Bizkaiko Perretxiko eta Onddoak, A.D.E.V.E., 2012  •   Euskalnatura  •   Euskal Herriko Onddoak. 5 tomos, Luis García Bona, Kriselv, 1987  •   Catálogo micológico del País Vasco, Aeranzadi, 1973  •   Mendizalearen Hiztegia [mikologia], Ostadar Mendi Taldea.
  2. (Gaztelaniaz) Mendaza, Ramon, Diaz, Guillermo. (1987). Guia fotografica y descriptiva 800 especies a todo color. Iberduero, 774 or. ISBN 84-404-0530-8..
  3. (Gaztelaniaz) Palacios Quintano Daniel. (2014). Disfrutando con las setas. Leitzaran, Grafikak S.L. Andoain, Gipuzkoa, 550 or. ISBN 978-84-617-0196-4..
  4. (Gaztelaniaz) Cetto, Bruno. (1987). Guia de los hongos de Europa. Ediciones Omega, S. A. Barcelona, 611 or. ISBN 84-282-0253-6 (T.I). ISBN: 84-282-0538-8 (O.C.)..
  5. (Gaztelaniaz) Palazon Lozano Fernando. (2006). Setas para todos. Jose Luis Añanos Echo Editorial Pirineo, 79 or. ISBN 84-87997-86-4..

Kanpo estekak[aldatu | aldatu iturburu kodea]