Saltsa-perretxiko aranusain

Wikipedia, Entziklopedia askea
Saltsa-perretxiko aranusaina
Sailkapen zientifikoa
ErreinuaFungi
KlaseaAgaricomycetes
OrdenaCantharellales
FamiliaCantharellaceae
GeneroaCantharellus
Espeziea Cantharellus cinereus
Pers., 1794
Mikologia
 
jangarria da

Oharra: ez fidatu soilik orri honetan ematen diren datuez perretxiko bat identifikatzeko orduan. Inolako zalantzarik izanez gero, kontsultatu aditu batekin.

Saltsa-perretxiko aranusaina (Cantharellus cinereus) Cantharellaceae familiako onddo espezie bat da.[1][2]

Jangarri ona. Lehortzen utziz gero, erraz kontserbatzen da.

Deskribapena[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Kapela: Gris-arre ilun kolorekoa, marroi-beltzaxka hezetasunarekin, zurbilera egiten du lehorrarekin, haritsua, iletsua, ezkatatsua ertzerantz, 3 eta 5 cm bitarteko diametrokoa, inbutu formakoa, Oinera Iritsi arte zulatua batzuetan. Ertza oso mehea du, barrurantz okertua, izurtua, lobulatua, gainerakoa baino argiagoa. Azala oso itsatsita du, eta, beraz, ezin da bereizi.

Orriak: Ez du orririk, himenoforoan tolestura dekurrenteak ditu, zabal, lodiak, gris-urdinak edo gris-errauts kolorekoak, ondoren esporek estaltzen dituzte hauts zurixka itxuran.

Hanka: Betea, nahiz eta batzuetan barnehutsa izan daitekeen, mehetuta eta belztuta oinarrirantz.

Haragia: Oso mehea, zapore gozoa du eta aranen usain handia.[3]

Etimologia: Cantharellus hitza grekotik dator eta koparen txikigarria da, kopa txikia esan nahi du. Cinereus epitetoa latinetik dator, hauskara esan nahi duen "cinereus" hitzetik. Bere koloreagatik.

Jangarritasuna[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Jangarri ona eta erraz lehortu daitekeena.[4]

Nahasketa arriskua[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Craterellus cornucopioides deritzonarekin, hau ere jangarria da, ez du aran usainik, ezta himenioan hain nabariak diren tolesturarik ere. Baita Cantharellus carbonarius delakoarekin ere, honek oin argia du eta betik betea.[5]

Sasoia eta lekua[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Uda bukaeratik udazkenerako. Batzuetan Craterellus cornucopioides delakoarekin nahastuta egoten da, arteen, lizarren, haritzen eta pagoen basoetan.[6]

Banaketa eremua[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Kanada, Ameriketako Estatu Batuak, Europa, Japonia, Australia.

Erreferentziak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

  1. Cantharellus cinereus, Asociación cultural "Baxauri" Kultur Elkartea. Mikologia. Baxauri.
  2. Euskal Herriko perretxiko eta onddoak, 2013, 2014, 2016, 2017, Fernando Pedro Pérez, Kultura Saila, Eusko Jaurlaritza  •   Bizkaiko Perretxiko eta Onddoak, A.D.E.V.E., 2012  •   Euskalnatura  •   Euskal Herriko Onddoak. 5 tomos, Luis García Bona, Kriselv, 1987  •   Catálogo micológico del País Vasco, Aeranzadi, 1973  •   Mendizalearen Hiztegia [mikologia], Ostadar Mendi Taldea.
  3. (Gaztelaniaz) Mendaza, Ramon, Diaz, Guillermo. (1987). Guia fotografica y descriptiva 800 especies a todo color. Iberduero, 542 or. ISBN 84-404-0530-8..
  4. (Gaztelaniaz) Palacios Quintano Daniel. (2014). Disfrutando con las setas. Leitzaran, Grafikak S.L. Andoain, Gipuzkoa, 428 or. ISBN 978-84-617-0196-4..
  5. (Gaztelaniaz) Cetto, Bruno. (1987). Guia de los hongos de Europa. Ediciones Omega, S. A. Barcelona, 453 or. ISBN 84-282-0253-6 (T.I). ISBN: 84-282-0538-8 (O.C.)..
  6. (Gaztelaniaz) Palazon Lozano Fernando. (2006). Setas para todos. Jose Luis Añanos Echo Editorial Pirineo, 167 or. ISBN 84-87997-86-4..

Kanpo estekak[aldatu | aldatu iturburu kodea]