Gibel hori-ubel

Wikipedia, Entziklopedia askea
Gibel hori-ubela
Sailkapen zientifikoa
ErreinuaFungi
KlaseaAgaricomycetes
OrdenaRussulales
FamiliaRussulaceae
GeneroaRussula
Espeziea Russula violeipes
Quél., 1898
Mikologia
 
jangarria da

Oharra: ez fidatu soilik orri honetan ematen diren datuez perretxiko bat identifikatzeko orduan. Inolako zalantzarik izanez gero, kontsultatu aditu batekin.

Gibel hori-ubela (Russula violeipes) Russulaceae familiako onddo espeziea da.[1][2] Ez da mina, baina sukaldean duen portaera kaskarra da, itsaski egosien usaina, leundu beharrean egostean, handitu egiten da.

Deskribapena[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Kapela: 3,7 eta 8 cm bitarteko diametrokoa. Haragitsua, zurruna, lehenik ganbila gero hondoratua, hori-berde kolorekoa, oliba-horixka orban karmin-moreekin edo gorrixka-arrexka kolorekoekin; azala itsatsia, ertza ildaskatu samarra.

Orriak: Estu, berdinak edo oinaren aldera urkilatuak, estuak, mehetuaz subdekurrenteak, zuriak, ondoren lasto kolorekoak, koipetsuak.

Hanka: 3,7 - 7 x 1 - 3 cm-koa. Solidoa eta zurruna, ondoren harroa eta leizetsua, kolore hori argikoa, more-purpuraz edo purpura zikinez garbitua.

Haragia: Lehenengo sendoa eta zurruna, ondoren harroa, zuria, itsaski egosien usaina du eta zapore gozoa.[3]

Etimologia: Latinetik dator Russula hitza, russus-etik, gorriaren txikigarritik: apur bat gorrixka, kolore gorria dutelako Russula generoko espezie askok. Violeipes epitetoa moretik dator, kolore purpurako bioletatik eta "pedís" "pie" zurtoinetik. Zurtoin bioletarekin esan nahi du.

Jangarritasuna[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Jangarria, baina kalitate kaskarrekoa.[4]

Nahasketa arriskua[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Citrina aldaeraren kapelak kolorea hori biziagoa du. Tonu berdexkak edo horixkak dituzten beste batzuk, Russula ochroleuca eta Russula fellea dira.

Sasoia eta lekua[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Udan, hostozabalen eta koniferoen basoetan.[5]

Banaketa eremua[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Australia, Europa, Koreako penintsula, Japonia eta Ipar-ekialdeko Ameriketako Estatu Batuak.

Erreferentziak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

  1. Russula violeipes, GBIF—the Global Biodiversity Information Facility.
  2. Euskal Herriko perretxiko eta onddoak, 2013, 2014, 2016, 2017, Fernando Pedro Pérez, Kultura Saila, Eusko Jaurlaritza  •   Bizkaiko Perretxiko eta Onddoak, A.D.E.V.E., 2012  •   Euskalnatura  •   Euskal Herriko Onddoak. 5 tomos, Luis García Bona, Kriselv, 1987  •   Catálogo micológico del País Vasco, Aeranzadi, 1973  •   Mendizalearen Hiztegia [mikologia], Ostadar Mendi Taldea.
  3. (Gaztelaniaz) Cetto, Bruno. (1987). Guia de los hongos de Europa. Ediciones Omega, S. A. Barcelona, 411 or. ISBN 84-282-0253-6 (T.I). ISBN: 84-282-0538-8 (O.C.)..
  4. (Gaztelaniaz) Lotina, Roberto. (1985). Mil setas ibericas. Diputacion foral de vizcaya, 124 or. ISBN 84-505-1806-7..
  5. (Gaztelaniaz) Bon,Marcel. (1988). Guia de Campo de los hongos de Europa. Ediciones Omega, S. A. Barcelona, 58 or. ISBN 84-282-0865-4..

Kanpo estekak[aldatu | aldatu iturburu kodea]