Ziza mingots
| Ziza mingotsa | ||||||||||||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 | ||||||||||||||||||||||||||||
| Iraute egoera | ||||||||||||||||||||||||||||
 Kaltebera (IUCN 3.1) | ||||||||||||||||||||||||||||
| Sailkapen zientifikoa | ||||||||||||||||||||||||||||
| Erreinua | Fungi | |||||||||||||||||||||||||||
| Filuma | Basidiomycota | |||||||||||||||||||||||||||
| Ordena | Tricholomatales | |||||||||||||||||||||||||||
| Familia | Tricholomataceae | |||||||||||||||||||||||||||
| Generoa | Tricholoma | |||||||||||||||||||||||||||
| Espeziea | Tricholoma acerbum Quél., 1872 | |||||||||||||||||||||||||||
| Basionimoa | Agaricus acerbus | |||||||||||||||||||||||||||
| Mikologia | ||||||||||||||||||||||||||||
| ||||||||||||||||||||||||||||
Ziza mingotsa (Tricholoma acerbum) Tricholomataceae familiako onddo bat da.[1] Zenbaiten ustez, mingotsa delako (ez da desagertzen , ezta luzaroan egosita ere) eta babestu beharreko espeziea delako, ez da kontsumorako egokia. Beste batzuek diote kontsumitu daitekeela, nahiz eta kalitate eskasekoa izan, soilik garnizio gisa dela gomendagarria.
Deskribapena
[aldatu | aldatu iturburu kodea]Kapela: 7 eta 12 cm arteko diametrokoa, haragitsua, hasieran ganbil-biribildua, trinkoa, irmoa, okre zurbila edo zuri-horixka, ilunagoa erdian, ertza mehea, hasieran oso bildua, gero zabaldua eta ildaskatua.
Orriak: Estu, itsatsiak edo apur bat eskotatuak, zurixkak, zuri-kremak edo zuri-horixka kolorekoak, lehoi-herdoil kolorez zikintzen dira ukitzean.
Orri eskotatuak: Oinera iritsi baino lehentxeago eskote txiki bat duten orriak.
Hanka: Betea, zilindrikoa, motza eta lodia, zurixka edo zuri-okrea, goialdean maluta txiki zurixkak ditu, pixkanaka horirantz biratzen direnak.
Haragia: Zuria, sendoa edo urtsua, ia usaingabea eta zapore mingotsekoa, [2]
Etimologia: Tricholoma terminoa grekotik dator, ilea, txirikorda, lumatxarekin tolesturan zehar, nahiz eta espezie gutxi batzuek baino ez dituzten iledun kapelak. Acerbum epitetoa bere haragiaren zaporeagatik da.
Jangarritasuna
[aldatu | aldatu iturburu kodea]Erdipurdiko jangarria, egosi eta egositako ura bota ondoren.[3]
Nahasketa arriskua
[aldatu | aldatu iturburu kodea]Kapelaren ertz ildaskatuagatik, oinaren goialdean dituen maluta zurixkengatik eta haragiaren zapore mingots bereziagatik, espezie hau erraz ezagutzen da.[4]
Sasoia eta lekua
[aldatu | aldatu iturburu kodea]Udazkeneko espeziea, hostozabal basoetan irteten du.[5]
Banaketa eremua
[aldatu | aldatu iturburu kodea]Ingalaterra Berria, Mendebaldeko Europa eta Japonia.
Erreferentziak
[aldatu | aldatu iturburu kodea]- ↑ Euskal Herriko perretxiko eta onddoak, 2013, 2014, 2016, 2017, Fernando Pedro Pérez, Kultura Saila, Eusko Jaurlaritza • Bizkaiko Perretxiko eta Onddoak, A.D.E.V.E., 2012 • Euskalnatura • Euskal Herriko Onddoak. 5 tomos, Luis García Bona, Kriselv, 1987 • Catálogo micológico del País Vasco, Aeranzadi, 1973 • Mendizalearen Hiztegia [mikologia], Ostadar Mendi Taldea.
- ↑ (Gaztelaniaz) Mendaza, Ramon, Diaz, Guillermo. (1987). Guia fotografica y descriptiva 800 especies a todo color. Iberduero, 199 or. ISBN 84-404-0530-8..
- ↑ (Gaztelaniaz) Cetto, Bruno. (1987). Guia de los hongos de Europa. Ediciones Omega, S. A. Barcelona, 590 or. ISBN 84-282-0253-6 (T.I). ISBN: 84-282-0538-8 (O.C.)..
- ↑ (Gaztelaniaz) Palacios Quintano Daniel. (2014). Disfrutando con las setas. Leitzaran, Grafikak S.L. Andoain, Gipuzkoa, 322 or. ISBN 978-84-617-0196-4..
- ↑ (Gaztelaniaz) Palazon Lozano Fernando. (2006). Setas para todos. JoseLuis Añanos Echo Editorial Pirineo, 255 or. ISBN 84-87997-86-4..
Kanpo estekak
[aldatu | aldatu iturburu kodea]
Datuak: Q3998691
Multimedia: Tricholoma acerbum / Q3998691