Kukumelo gris
| Kukumelo grisa | ||||||||||||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 | ||||||||||||||||||||||||||||
| Sailkapen zientifikoa | ||||||||||||||||||||||||||||
| Erreinua | Fungi | |||||||||||||||||||||||||||
| Klasea | Agaricomycetes | |||||||||||||||||||||||||||
| Ordena | Agaricales | |||||||||||||||||||||||||||
| Familia | Amanitaceae | |||||||||||||||||||||||||||
| Generoa | Amanita | |||||||||||||||||||||||||||
| Espeziea | Amanita vaginata Lam., 1783 | |||||||||||||||||||||||||||
| Mikologia | ||||||||||||||||||||||||||||
| ||||||||||||||||||||||||||||
Kukumelo gris edo kuleto xorroduna (Amanita vaginata) Amanitaceae familiako perretxiko jangarria da, baina ez jatea aholkatzen da.[1]
Toxikoa da, mahaian aurkeztu aurretik, asko eta tenperatura handian prestatu behar da toxikotasuna lurruntzeko. Kontuz ibili behar da ez nahasteko Amanita toxikoekin, guztiak eraztuna dute, baina galdu dezakete.
Deskribapena[aldatu | aldatu iturburu kodea]
Kapela: 5 eta 9 cm arteko diametrokoa. Hasieran kanpai itxurakoa, gero irekia, eguraldi lehorrarekin distiratsua, gris kolorekoa, ilunagoa edo argiagoa, Batzuetan bolbaren zati zuri handiekin. Ertza oso ildaskatua.
Orriak: Estu, zuriak, libreak, oso zabalak.
Orri libreak: Oinera hurbiltzen diren orriak, baina ukitzen ez diotenak.
Hanka: 6 - 12 x 0,6 - 1 cm-koa, goialdean mehetua, zuria, leuna edo pruina zurixka batez estalia. Eraztunik gabea, eta behealdean bolba zuri batez bilduta, zorro itxurakoa, gingilduna eta iraunkorra.
Haragia: Zuria, normalean zertxobait koloreztatua azalaren azpian, zapore eta usain atseginekoa.[2]
Etimologia: Amanita terminoa grekotik dator eta Silizia eta Siria arteko mendiari egiten dio erreferentzia, han oso ugariak ziren eta. Grezieraz beste esanahi bat ere badu, perretxikoa kontzeptu orokor gisa.
Jangarritasuna[aldatu | aldatu iturburu kodea]
Egosi ondoren jangarria. Gordinik oso arriskutsua izan daiteke.[3]
Nahasketa arriskua[aldatu | aldatu iturburu kodea]
Amanita vaginata delakoari buruz, esan behar da, autore batzuek aldaera desberdinak bereizten dituztela, adibidez: Amanita crocea, hori-laranja kolorekoa; Amanita umbrinolutea, gris-marroizka kolorekoa; Amanita plumbea, gris-berun kolorekoa; Amanita alba, zuria; Amanita fulva, hori-lehoi kolorekoa; Amanita lividopallescens.[4]
Sasoia eta lekua[aldatu | aldatu iturburu kodea]
Udazkenean, hostozabal eta koniferazko basoetan.[5]
Banaketa eremua[aldatu | aldatu iturburu kodea]
Mundu osoa.
Erreferentziak[aldatu | aldatu iturburu kodea]
- ↑ Euskal Herriko perretxiko eta onddoak, 2013, 2014, 2016, 2017, Zuzendaria Fernando Pedro Pérez, Kultura Saila, Eusko Jaurlaritza
Bizkaiko Perretxiko eta Onddoak, 2012ko Abendua, A.D.E.V.E, Argazkiak:Fernando Pedro Pérez, Maite Legarra, Xabier Leizaola, Jon Urkijo, Nerea Aurtenetxe. - ↑ (Gaztelaniaz) Mendaza, Ramon, Diaz, Guillermo. (1987). Guia fotografica y descriptiva 800 especies a todo color. Iberduero, 305 or. ISBN 84-404-0530-8..
- ↑ (Gaztelaniaz) Palacios Quintano Daniel. (2014). Disfrutando con las setas. Leitzaran, Grafikak S.L. Andoain, Gipuzkoa, 288 or. ISBN 978-84-617-0196-4..
- ↑ (Gaztelaniaz) Cetto, Bruno. (1987). Guia de los hongos de Europa. Ediciones Omega, S. A. Barcelona, 131 or. ISBN 84-282-0253-6 (T.I). ISBN: 84-282-0538-8 (O.C.)..
- ↑ (Gaztelaniaz) Palazon Lozano Fernando. (2006). Setas para todos. JoseLuis Añanos Echo Editorial Pirineo, 346 or. ISBN 84-87997-86-4..
Kanpo estekak[aldatu | aldatu iturburu kodea]
| Autoritate kontrola |
|
|---|
Datuak: Q913459
Multimedia: Amanita vaginata
Espezieak: Amanita vaginata
.jpg)
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||