Gibelarrosa horikor

Wikipedia, Entziklopedia askea
Gibelarrosa horikorra
Sailkapen zientifikoa
ErreinuaFungi
KlaseaAgaricomycetes
OrdenaRussulales
FamiliaRussulaceae
GeneroaRussula
Espeziea Russula puellaris
Fr., 1838

Gibelarrosa horikorra (Russula puellaris) Russulaceae familiako onddo espeziea da.[1][2] Erdipurdiko jangarria.

Deskribapena[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Kapela: 2,5 eta 5,5 cm arteko diametrokoa, hasieran nahiko solidoa, gero hauskorra, azkenean, oso hondoratua erdialdean. Batzuetan purpura kolorekoa, sarritan erdian ilunagoa, ia beltzaxka, edo gamuza-beltz argi kolorekoa orban horixkekin. Tarte luze batean bereiz daitekeen azala, hezea, distiratsua, leuna edo zertxobait zimurra. Ertz kamutsa, pektinatua.

Orriak: Nahiko estu, hauskorrak, sabeldunak, urkilatu samarrak, oinerantz estutuak edo biribilduak. Krema edo krema argi kolorekoak isla horixkekin.

Hanka: 3 - 6,5 x (0,7) 1 - 1-3 cm-koa. Zilindrikotik oinarrian lodiagora, puntan fusiformea, barnehuts-harroa. Zuria eta berehala hori-okre kolorekoa, sufre-arre zikin kolorekoa orbanekin. Gainazal oso zimurra du.

Haragia: Zuria eta gero horixka, sendoa eta gero biguna eta hauskorra. Usain gutxikoa eta zapore gozokoa.[3]

Etimologia: Latinetik dator Russula hitza, russus-etik, gorriaren txikigarritik: apur bat gorrixka, kolore gorria dutelako Russula generoko espezie askok. Puellaris epitetoa ere latinetik dator, neska esan nahi duen "puella" hitzetik. Kolorez aldatzen delako.

Jangarritasuna[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Jangarria.

Nahasketa arriskua[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Erraz atzematen da, ukitzean hori bihurtzen delako, bere haragia hori-okre kolorekoa, bigundu eta hauskorra bihurtzen delako, eta hazten ari denean kapelan eta oinean orbanak izaten dituelako.

Sasoia eta lekua[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Udan eta udazkenean. Koniferoen (batez ere pinuak) eta hostozabalen basoetan. Lur lehorrean.[4]

Banaketa eremua[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Europa, Ipar Amerika, Errusia, Txina, Kanbodia, Myanmar eta Japonia

Erreferentziak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

  1. Russula puellaris, Asociación cultural "Baxauri" Kultur Elkartea. Mikologia. Basauri.
  2. Euskal Herriko perretxiko eta onddoak, 2013, 2014, 2016, 2017, Fernando Pedro Pérez, Kultura Saila, Eusko Jaurlaritza  •   Bizkaiko Perretxiko eta Onddoak, A.D.E.V.E., 2012  •   Euskalnatura  •   Euskal Herriko Onddoak. 5 tomos, Luis García Bona, Kriselv, 1987  •   Catálogo micológico del País Vasco, Aeranzadi, 1973  •   Mendizalearen Hiztegia [mikologia], Ostadar Mendi Taldea.
  3. (Gaztelaniaz) Cetto, Bruno. (1987). Guia de los hongos de Europa. Ediciones Omega, S. A. Barcelona, 423 or. ISBN 84-282-0253-6 (T.I). ISBN: 84-282-0538-8 (O.C.)..
  4. (Gaztelaniaz) Bon,Marcel. (1988). Guia de Campo de los hongos de Europa. Ediciones Omega, S. A. Barcelona, 62 or. ISBN 84-282-0865-4..

Kanpo estekak[aldatu | aldatu iturburu kodea]