Basoetako azpibeltz
Basoetako azpibeltza | ||||||||||||||||||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Iraute egoera | ||||||||||||||||||||||||||||
Arrisku txikia (IUCN 3.1) | ||||||||||||||||||||||||||||
Sailkapen zientifikoa | ||||||||||||||||||||||||||||
Erreinua | Fungi | |||||||||||||||||||||||||||
Klasea | Agaricomycetes | |||||||||||||||||||||||||||
Ordena | Agaricales | |||||||||||||||||||||||||||
Familia | Agaricaceae | |||||||||||||||||||||||||||
Generoa | Agaricus | |||||||||||||||||||||||||||
Espeziea | Agaricus sylvaticus Schaeff., 1774 | |||||||||||||||||||||||||||
Basionimoa | basoetako azpibeltz | |||||||||||||||||||||||||||
Mikologia | ||||||||||||||||||||||||||||
|
Basoetako azpibeltza (Agaricus sylvaticus) Agaricaceae familiako perretxiko espezie bat da.[1] Ez da Agaricus arvensis bezain bikaina, baina gero eta onartuagoa da.
Deskribapena
[aldatu | aldatu iturburu kodea]Kapela: 5 eta 10 cm bitarteko diametrokoa, erdi esfera formakoa edo globo itxurakoa, arre-okre antzeko koloretik, arre-gorrixkara doan kolorekoa, fibriloso-ezkatatsua.
Orriak: Meheak, libreak, sabeldunak, arrosa-haragi kolorekoak, gero, gris-arrosak, eta zahartzean marroi-gorrixka txokolate kolorekoak.
Orri libreak: Oinera hurbiltzen diren orriak, baina ukitzen ez diotenak.
Hanka: Luzea eta mehea, zilindrikoa. Zuria, eraztun sinplea, zabala
Haragia: Mehea, zuria, apurtzean arrosa edo gorri-arrosa bilakatzen da.[2]
Etimologia: Agaricus terminoa grekotik dator, perretxikoa esan nahi duen "agarikón" hitzetik Silvaticus epitetoa, oihana, basoa, esan nahi duen "silva" hitzetik dator, baina baita basatia eta alderrai ere
Jangarritasuna
[aldatu | aldatu iturburu kodea]Jangarri ona.[3]
Nahasketa arriskua
[aldatu | aldatu iturburu kodea]Agaricus haemorrhoidarius delakoarekin nahas daiteke, hau hostozabalen azpian hazten da. Agaricus sylvaticus barruan Möller-ek, hainbat mota bereizten ditu.[4]
Sasoia eta lekua
[aldatu | aldatu iturburu kodea]Udan eta udazkenean. Koniferoen basoetan, gutxitan hostozabalen azpian. Ohikoa.[5]
Banaketa eremua
[aldatu | aldatu iturburu kodea]Europa, Ipar Amerika, Hawaii, Kaukasia, Israel, Errusia, Kazakhstan, Himalaiako eremua, Japonia, Australia, Zeelanda Berria, Kongoko Errepublika Demokratikoa, Hegoafrika, Brasil Mongolia.[6]
Galeria
[aldatu | aldatu iturburu kodea]Erreferentziak
[aldatu | aldatu iturburu kodea]- ↑ Euskal Herriko perretxiko eta onddoak, 2013, 2014, 2016, 2017, Fernando Pedro Pérez, Kultura Saila, Eusko Jaurlaritza • Bizkaiko Perretxiko eta Onddoak, A.D.E.V.E., 2012 • Euskalnatura • Euskal Herriko Onddoak. 5 tomos, Luis García Bona, Kriselv, 1987 • Catálogo micológico del País Vasco, Aeranzadi, 1973 • Mendizalearen Hiztegia [mikologia], Ostadar Mendi Taldea.
- ↑ (Gaztelaniaz) Mendaza, Ramon, Diaz, Guillermo. (1987). Guia fotografica y descriptiva 800 especies a todo color. Iberduero, 328 or. ISBN 84-404-0530-8..
- ↑ (Gaztelaniaz) Palacios Quintano Daniel. (2014). Disfrutando con las setas. Leitzaran, Grafikak S.L. Andoain, Gipuzkoa, 312 or. ISBN 978-84-617-0196-4..
- ↑ (Gaztelaniaz) Lotina, Roberto. (1985). Mil setas ibericas. Diputacion foral de vizcaya, 194 or. ISBN 84-505-1806-7..
- ↑ (Gaztelaniaz) Bon,Marcel. (1988). Guia de Campo de los hongos de Europa. Ediciones Omega, S. A. Barcelona, 276 or. ISBN 84-282-0865-4..
- ↑ Agaricus sylvaticus: GBIF—the Global Biodiversity Information Facility.
Kanpo estekak
[aldatu | aldatu iturburu kodea]- Arrisku txikiko egoeran dauden onddoak
- 1774. urtean deskribatutako onddoak
- Euskal Herriko onddoak
- Agaricus
- Ameriketako Estatu Batuetako onddoak
- Kanadako onddoak
- Alaskako onddoak
- Mexikoko onddoak
- Europako onddoak
- Errusiako onddoak
- Himalaiako eremuaren onddoak
- Kaukasoko onddoak
- Japoniako onddoak
- Hawaiiko onddoak
- Israelgo onddoak
- Kazakhstango onddoak
- Australiako onddoak
- Zeelanda Berriko onddoak
- Txinako onddoak
- Kongoko Errepublika Demokratikoko onddoak
- Hegoafrikako onddoak
- Brasilgo onddoak
- Mongoliako onddoak