Sare kanela kolore

Wikipedia, Entziklopedia askea
Sare kanela kolorea
Sailkapen zientifikoa
ErreinuaFungi
KlaseaAgaricomycetes
OrdenaAgaricales
FamiliaCortinariaceae
GeneroaCortinarius
Espeziea Cortinarius cinnamomeus eta Cortinarius cinnamomeus
Gray, 1821

Mikologia
 
orriak himenioan
 
txapel erdi-esferikoa
 
himenioa muxarratua da
 
hanka biluzik dago
 
mikorrizak eratzen ditu

Oharra: ez fidatu soilik orri honetan ematen diren datuez perretxiko bat identifikatzeko orduan. Inolako zalantzarik izanez gero, kontsultatu aditu batekin.

Sare kanela kolorea (Cortinarius cinnamomeus) Cortinariaceae familiako onddo espezie bat da.[1] Sindrome orellanikoa. Orellanina, pozoi arriskutsua, inkubazio motela du.

Deskribapena[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Kapela: 3 eta 6 cm bitarteko diametrokoa, ez oso mamitsua, hasieran koniko-globo itxurakoa eta ondoren zabaldu egiten da titi zabal batekin eta ertz inkurbatuekin. Hori-biolazeo kolorekoa eta gorrixka-lehoi kolorekoa.

Orriak: Itsatsiak, lodiak eta zabal, hori-oliba kolorekoak eta gero kanela kolorekoak.

Hanka: Liraina, zilindrikoa, oinarrian zertxobait zabalagoa, hori-oliba kolorekoa eta gero okre-kanela kolorekoa.

Haragia: Mehea, hori-berdexka, errefau usaina du eta zapore nabarmenik gabea. [2]

Etimologia: Cortinarius hitza, gortinatik dator, gortina eta guzti, errezelaren hondakin bereizgarriak direla eta. Cinnamomeus epitetoa grekotik dator, kanela, esan nahi duen "kinnamon" hitzetik. Kapelaren kanela koloreagatik.

Toxikotasuna[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Gaur egun pozoitsu hilgarria izan daitekeela uste da.[3]

Nahasketa arriskua[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Cortinarius eta Dermocybe kolore distiratsu eta bizikoak (gorritik berdera) baztertu egin behar dira. Adibideak: Cortinarius cinnamomeoluteus, Cortinarius semisanguineus, Cortinarius orellanus hilgarria, Dermocybe crocea.[4]

Sasoia eta lekua[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Udaberrian agertzen da, baina batez ere udazkenean , pagadi eta koniferoen basoetan.[5]

Banaketa eremua[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Ipar Amerika, Europa, Errusia, Himalaiako mendikatearen eremua, Japonia.

Erreferentziak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

  1. Euskal Herriko perretxiko eta onddoak, 2013, 2014, 2016, 2017, Fernando Pedro Pérez, Kultura Saila, Eusko Jaurlaritza  •   Bizkaiko Perretxiko eta Onddoak, A.D.E.V.E., 2012  •   Euskalnatura  •   Euskal Herriko Onddoak. 5 tomos, Luis García Bona, Kriselv, 1987  •   Catálogo micológico del País Vasco, Aeranzadi, 1973  •   Mendizalearen Hiztegia [mikologia], Ostadar Mendi Taldea.
  2. (Gaztelaniaz) Lotina, Roberto. (1985). Mil setas ibericas. Diputacion foral de vizcaya, 231 or. ISBN 84-505-1806-7..
  3. (Gaztelaniaz) Cetto, Bruno. (1987). Guia de los hongos de Europa. Ediciones Omega, S. A. Barcelona, 229 or. ISBN 84-282-0253-6 (T.I). ISBN: 84-282-0538-8 (O.C.)..
  4. (Gaztelaniaz) Palazon Lozano Fernando. (2006). Setas para todos. Jose Luis Añanos Echo Editorial Pirineo, 392 or. ISBN 84-87997-86-4..
  5. (Gaztelaniaz) Bon,Marcel. (1988). Guia de Campo de los hongos de Europa. Ediciones Omega, S. A. Barcelona, 226 or. ISBN 84-282-0865-4..

Kanpo estekak[aldatu | aldatu iturburu kodea]