Kosko-ziza bizkarroi
Kosko-ziza bizkarroi | ||||||||||||||||||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Sailkapen zientifikoa | ||||||||||||||||||||||||||||
Erreinua | Fungi | |||||||||||||||||||||||||||
Klasea | Agaricomycetes | |||||||||||||||||||||||||||
Ordena | Agaricales | |||||||||||||||||||||||||||
Familia | Pluteaceae | |||||||||||||||||||||||||||
Generoa | Volvariella | |||||||||||||||||||||||||||
Espeziea | Volvariella surrecta Singer, 1951 | |||||||||||||||||||||||||||
Mikologia | ||||||||||||||||||||||||||||
|
Kosko-ziza bizkarroia (Volvariella surrecta) Pluteaceae familiako onddo espezie bat da.[1] Ez du sukalderako balio.
Deskribapena[aldatu | aldatu iturburu kodea]
Kapela: 2 eta 5 cm bitarteko diametrokoa, zurixka, okre kolorerako joerarekin; hasieran, arrautza zuri-grisaxka itxuran, gero, bolbatik kanpo dagoenean, hemisferikoa, eta azkenean ganbila. Azal lehorra du, azkenik haritsu-zetaduna.
Orriak: Meheak, estu, zabalak eta libreak; hasieran zuri-haragi kolorekoak, gero arrosak.
Orri libreak: Oinera hurbiltzen diren orriak, baina ukitzen ez diotenak.
Hanka: 2 eta 4 cm bitarteko garaierakoa eta 0,4 eta 0,7 cm bitarteko lodierakoa, zuria, kotoi itxurakoa, bolba zabal eta zuriarekin. Ez du eraztunik.
Haragia: Zurixka, mehea, hauskorra, usain eta zapore nabarmenik gabea.[2]
Etimologia: Volvariella terminoa, Volvaria generoaren txikigarria da. Oinean bolba duelako. Surrecta epitetoa latinetik dator, markatu, altxa, sortu, erne, esan nahi duen "s urrecta" hitzetik. Segur aski, onddoaren parasito izaera nabarmendu nahian.
Jangarritasuna[aldatu | aldatu iturburu kodea]
Sukaldaritzako baliorik gabea.[3]
Nahasketa arriskua[aldatu | aldatu iturburu kodea]
Bere ezaugarriengatik ezin da nahastu, beste onddo baten parasitoa den Volvariella bakarra baita.[4]
Sasoia eta lekua[aldatu | aldatu iturburu kodea]
Urriaren amaieratik abendura, Lepista nebularis parasitatzen. Nahiko urria. Lepista nebularis perretxikoaren kapela, honen mizelioak inbaditu ondoren, izugarri deformatzen da, nahaspila mamitsu bat geratzeraino, ez da ustelkorra, eta hemen sortzen dira Volvariella bat edo gehiago.[5]
Banaketa eremua[aldatu | aldatu iturburu kodea]
Asia, Ipar Amerika, Ipar Afrika, Europa, Zeelanda Berria.
Erreferentziak[aldatu | aldatu iturburu kodea]
- ↑ Euskal Herriko perretxiko eta onddoak, 2013, 2014, 2016, 2017, Fernando Pedro Pérez, Kultura Saila, Eusko Jaurlaritza • Bizkaiko Perretxiko eta Onddoak, A.D.E.V.E., 2012 • Euskalnatura • Euskal Herriko Onddoak. 5 tomos, Luis García Bona, Kriselv, 1987 • Catálogo micológico del País Vasco, Aeranzadi, 1973 • Mendizalearen Hiztegia [mikologia], Ostadar Mendi Taldea.
- ↑ (Gaztelaniaz) Mendaza, Ramon, Diaz, Guillermo. (1987). Guia fotografica y descriptiva 800 especies a todo color. Iberduero, 294 or. ISBN 84-404-0530-8..
- ↑ (Gaztelaniaz) Cetto, Bruno. (1987). Guia de los hongos de Europa. Ediciones Omega, S. A. Barcelona, 37 or. ISBN 84-282-0540-X (T. 2). ISBN: 84-282-0538-8 (O.C.)..
- ↑ (Gaztelaniaz) Palazon Lozano Fernando. (2006). Setas para todos. Jose Luis Añanos Echo Editorial Pirineo, 370 or. ISBN 84-87997-86-4..
- ↑ (Gaztelaniaz) Bon,Marcel. (1988). Guia de Campo de los hongos de Europa. Ediciones Omega, S. A. Barcelona, 198 or. ISBN 84-282-0865-4..