Gibel-onddo
| Gibel-onddoa | ||||||||||||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 | ||||||||||||||||||||||||||||
| Sailkapen zientifikoa | ||||||||||||||||||||||||||||
| Erreinua | Fungi | |||||||||||||||||||||||||||
| Klasea | Agaricomycetes | |||||||||||||||||||||||||||
| Ordena | Russulales | |||||||||||||||||||||||||||
| Familia | Russulaceae | |||||||||||||||||||||||||||
| Generoa | Russula | |||||||||||||||||||||||||||
| Espeziea | Russula mustelina Fr., 1838 | |||||||||||||||||||||||||||
| Mikologia | ||||||||||||||||||||||||||||
| ||||||||||||||||||||||||||||
Gibel-onddoa (Russula mustelina) Russulaceae familiako onddo espezie bat da.[1] Jateko ona eta bilatua. Kozinatu ondoren oso atsegina da ahosabaian.
Deskribapena[aldatu | aldatu iturburu kodea]
Kapela: 5 eta 10 (12) cm bitarteko diametrokoa, subglobosoa, gero hemisferioa, azkenik ganbil-laua edo zertxobait deprimitua. Ertza leuna, inkurbatutik laura. Azala erdiraino bereizgarria, matea, koipetsu-likatsua eta belusatua; arre-gamuza koloretik okre-horixkara edo okre-hurraren kolorera doana, okre koloreko eremu mugatuekin.
Orriak: Estu, subadnatetatik emarginatuetara, eta horietako batzuk urkilatuak; zuri-krema kolorekoak eta zahartzean ertzetik abiatuta, okre antzeko kolorez zikinduaz; ertzak osoak eta kolore berekoak.
Hanka: 3 eta 9 (10) cm arteko garaierakoa eta 1,5 eta 2 (3) cm bitarteko lodierakoa, zilindrikoa, lodia, gogorra, leuna edo zimurtsu-pruinaduna, batez ere goialdean; zuria, baina okre antzeko kolorez zikinduta batez ere oinarrian.
Haragia: Trinkoa, lodia, zuria, baina okre zurbil kolorekoa ebakitzean; ia usaingabea edo gaztarena eta hurraren zapore gozokoa.[2]
Etimologia: Latinetik dator Russula hitza, russus-etik, gorriaren txikigarritik: apur bat gorrixka, kolore gorria dutelako Russula generoko espezie askok. Mustelina epitetoa ere latinetik dator, "fuina" hitzetik. Animalia honen azalaren antzeko kolorea duelako.
Jangarritasuna[aldatu | aldatu iturburu kodea]
Jangarri bikaina.[3]
Nahasketa arriskua[aldatu | aldatu iturburu kodea]
Duen koloreagatik biltzean, Boletus edulis eta Boletus aestivalis onddo gazteekin nahas daiteke, baina hauek himenioan tutuak dituzte.[4]
Sasoia eta lekua[aldatu | aldatu iturburu kodea]
Udan eta udazkenean hazten da koniferoen basoetan, batez ere izeien basoetan.[5]
Banaketa eremua[aldatu | aldatu iturburu kodea]
Europa, Ipar Amerika.
Erreferentziak[aldatu | aldatu iturburu kodea]
- ↑ Euskal Herriko perretxiko eta onddoak, 2013, 2014, 2016, 2017, Fernando Pedro Pérez, Kultura Saila, Eusko Jaurlaritza • Bizkaiko Perretxiko eta Onddoak, A.D.E.V.E., 2012 • Euskalnatura • Euskal Herriko Onddoak. 5 tomos, Luis García Bona, Kriselv, 1987 • Catálogo micológico del País Vasco, Aeranzadi, 1973 • Mendizalearen Hiztegia [mikologia], Ostadar Mendi Taldea.
- ↑ (Gaztelaniaz) Sociedad de Ciencias ARANZADI, Departamento de MICOLOGIA. (2000). Setas del Pais Vasco, del campo a la cocina. Kutxa Fundazioa, 184 or. ISBN 84-7173-372-2..
- ↑ (Gaztelaniaz) Palacios Quintano Daniel. (2014). Disfrutando con las setas.. Leitzaran, Grafikak S.L. Andoain, Gipuzkoa., 390 or. ISBN 978-84-617-0196-4..
- ↑ (Gaztelaniaz) Cetto, Bruno. (1987). Guia de los hongos de Europa. Ediciones Omega, S. A. Barcelona, 425 or. ISBN 84-282-0253-6 (T.I). ISBN: 84-282-0538-8 (O.C.)..
- ↑ (Gaztelaniaz) Bon,Marcel. (1988). Guia de Campo de los hongos de Europa. Ediciones Omega, S. A. Barcelona, 56 or. ISBN 84-282-0865-4..
Kanpo estekak[aldatu | aldatu iturburu kodea]
Datuak: Q352153
Multimedia: Russula mustelina / Q352153
Espezieak: Russula mustelina