Edukira joan

Tulostoma fimbriatum

Wikipedia, Entziklopedia askea
Tulostoma fimbriatum
Sailkapen zientifikoa
ErreinuaFungi
KlaseaAgaricomycetes
OrdenaAgaricales
FamiliaAgaricaceae
GeneroaTulostoma
Espeziea Tulostoma fimbriatum
Fr., 1829

Tulostoma brumale Agaricaceae familiako onddo espezie bat da.[1] Ez da jangarritzat hartzen.

Sinonimoak: Tulostoma campestre. Tulostoma brumale var. fimbriatum, Tulostoma granulosum.

Deskribapena[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Burua: Globo formako irregularra, behealdea zertxobait hondoratuagoa du, baina laua izan gabe; nahiko ohikoa da eremu horretan zuntz nahastuekin lepoko antzeko bat sortzea. Bere diametroa 0,5 eta 1,5 cm bitartekoa da, batzuetan 2 cm-ra iristen da, bere exoperidioa hain da iheskorra, gutxitan ikusten da, eta bere endoperidioa zurixka erdi krema kolorekoa da, nolabaiteko ñabardura grisaxkarekin. Dehiszentzia gaizki definitutako ostiolo apikal batek sortzen du, ozta-ozta nabarmendua eta finbriatua, inguruko halorik gabea.

Himenioa: Endoperidioaren estaldura bakarrik du, hautsez osatutako glebak, arre-horixka koloreko basidiosporak eratzen ditu masan.

Hanka: Kapelarekin konparatuta luzea, zilindrikoa, zuzena edo okertua, zuntz-egitura eta zurkara, arre-horixka kolorekoa.

Haragia: Gleba forman eta arrexka kololorekoa.[2]

Etimologia: Tulostoma terminoa, konkor, kailu, iltze, esan nahi duen grekozko “tylos” hitzetik dator eta ahoa, ostioloa esan nahi duen latinezko “stoma” hitzetik.

Jangarritasuna[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Ez da jangarria.[3]

Nahasketa arriskua[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Generoko beste espezieak baino ostioloa oso irregularra eta urratua duelako ezagutzen da. Tulostoma beccarianum delakoak peristoma erregularra, biribildu-konikoa eta ertza ez du urratua. Tulostoma brumale-k peristoma tubularra du, inguruan haloa, forma erregularra eta ertza ez finbriatua.[4]

Sasoia eta lekua[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Urteko edozein garaitan. Talde txikietan. Ugaria. Lurzoru hareatsuetan eta goroldiotsuetan, kostaldeko dunetan. Klima epeletan.

Banaketa eremua[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Kanada, Ameriketako Estatu Batuak osoa, Europa osoa, Errusia, Australia osoa, Sokotra uhartea (Yemen), Brasil, Argentina.[5]

Erreferentziak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

  1. Euskal Herriko perretxiko eta onddoak, 2013, 2014, 2016, 2017, Fernando Pedro Pérez, Kultura Saila, Eusko Jaurlaritza  •   Bizkaiko Perretxiko eta Onddoak, A.D.E.V.E., 2012  •   Euskalnatura  •   Euskal Herriko Onddoak. 5 tomos, Luis García Bona, Kriselv, 1987  •   Catálogo micológico del País Vasco, Aeranzadi, 1973  •   Mendizalearen Hiztegia [mikologia], Ostadar Mendi Taldea.
  2. (Gaztelaniaz) Lotina, Roberto. (1985). Mil setas ibericas. Diputacion foral de vizcaya, 449 or. ISBN 84-505-1806-7..
  3. (Gaztelaniaz) Calvo Pérez Javi. (2006). El mundo de las setas. Asociacion Micológica Fungipedia.
  4. (Gaztelaniaz) Ubillos Javier. (2020). Curso de iniciación a la micología, fichas micológicas. Asociacion cultural “Baxauri” Kultur Elkartea Mikologia, Bajauri, Cofradia Vasca de Gastronomia.
  5. Tulostoma fimbriatum: GBIF—the Global Biodiversity Information Facility.

Kanpo estekak[aldatu | aldatu iturburu kodea]