Kosko-ziza lingirdatsu
Kosko-ziza lingirdatsua | ||||||||||||||||||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Sailkapen zientifikoa | ||||||||||||||||||||||||||||
Erreinua | Fungi | |||||||||||||||||||||||||||
Klasea | Agaricomycetes | |||||||||||||||||||||||||||
Ordena | Agaricales | |||||||||||||||||||||||||||
Familia | Pluteaceae | |||||||||||||||||||||||||||
Generoa | Volvopluteus | |||||||||||||||||||||||||||
Espeziea | Volvopluteus gloiocephalus | |||||||||||||||||||||||||||
Mikologia | ||||||||||||||||||||||||||||
|
Kosko-ziza lingirdatsua (Volvopluteus gloiocephalus) Pluteaceae familiako onddo espezie bat da.[1] Jan daiteke, baina sukaldaritzako balio eskasa du. Gloiocephala aldaera honek Volvopluteus speciosa delakoak baino kalitate handixeagoa duen arren.
Sinonimoak: Volvariella gloiocephala, Volvariella speciosa var. gloiocephala.
Deskribapena[aldatu | aldatu iturburu kodea]
Kapela: 6 eta 12 cm bitarteko diametrokoa, hasieran kanpai-itxurakoa, gero ganbila titi zabal eta kamuts batekin, Azal likatsua, kolore aldakorrekoa; zurixka espezie tipoan, erabat gris-fuliginosoa gloiocephala aldaeran. Diskoan gris samarrez zikindutako zuriak ere badaude. Ertza fina du eta pixka bat ildaskatua aldaera honetan, eta leuna espezie tipoan.
Orriak: Lodiak, zabalak, libreak, estu, pruinaduna, hasieran zurixkak, gero arrosak.
Orri libreak: Oinera hurbiltzen diren orriak, baina ukitzen ez diotenak.
Hanka: Betea, zilindrikoa edo goian mehetua, glabroa , zuria edo grisaxka. Bolba iraunkorra, oinaren oinarria zorroan sartuta, zurixka kolorekoa, irregularki urratua eta sakonki lurperatua.
Haragia: Biguna, zuria, errefauaren usain leunarekin eta astringente samarreko zaporearekin. [2]
Etimologia: Volvariella terminoa, Volvaria generoaren txikigarria da. Oinean bolba dutelako. Speciosa epitetoa latinetik dator, itxura ederra, esan nahi duen "speciosus" hitzetik.
Jangarritasuna[aldatu | aldatu iturburu kodea]
Jangarria, baina sukaldaritzako balio handirik gabea.[3]
Nahasketa arriskua[aldatu | aldatu iturburu kodea]
Autore batzuen ustez, Volvariella speciosa edo Volvopluteus gloiocephalus eta Volvariella gloiocephala bi espezie desberdin dira. Moser-ek eta hemen, gloiocephala, Volvariella speciosa delakoaren aldaera bat bezala hartzen da.
Sasoia eta lekua[aldatu | aldatu iturburu kodea]
Udan eta udazkenean, lorategi, zelai, ongarritutako belardietan, lasto piloen inguruan. Ez da oso ohikoa.
Banaketa eremua[aldatu | aldatu iturburu kodea]
Mundu osoan barreiatzen da, kontinente guztietan zehar, Antartikan izan ezik, eta habitat ugaritan garatzen da.
Erreferentziak[aldatu | aldatu iturburu kodea]
- ↑ Euskal Herriko perretxiko eta onddoak, 2013, 2014, 2016, 2017, Fernando Pedro Pérez, Kultura Saila, Eusko Jaurlaritza • Bizkaiko Perretxiko eta Onddoak, A.D.E.V.E., 2012 • Euskalnatura • Euskal Herriko Onddoak. 5 tomos, Luis García Bona, Kriselv, 1987 • Catálogo micológico del País Vasco, Aeranzadi, 1973 • Mendizalearen Hiztegia [mikologia], Ostadar Mendi Taldea.
- ↑ (Gaztelaniaz) Mendaza, Ramon, Diaz, Guillermo. (1987). Guia fotografica y descriptiva 800 especies a todo color. Iberduero, 293 or. ISBN 84-404-0530-8..
- ↑ (Gaztelaniaz) Ubillos Javier. (2020). Curso de iniciación a la micología, fichas micológicas. Asociacion cultural “Baxauri” Kultur Elkartea Mikologia, Bajauri, Cofradia Vasca de Gastronomia..