Lactifluus luteolus

Wikipedia, Entziklopedia askea
Lactifluus luteolus
Sailkapen zientifikoa
ErreinuaFungi
KlaseaAgaricomycetes
OrdenaRussulales
FamiliaRussulaceae
GeneroaLactifluus
Espeziea Lactifluus luteolus
Verbeken, 2012

Lactifluus luteolus Russulaceae familiako onddo bat da.[1]

Sinonimoa: Lactarius luteolus.

Deskribapena[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Kapela: 5 eta 10 cm bitarteko diametrokoa, hasieran ganbila, ondoren lau-deprimitua, kolore zurixkakoa, tonu gris-beix kolorekoekin, zahartzean nabarmenagoak. Azal zimurtsu samarra, lehorra, matea, erraz pitzatzen da, bereizgarria, zuria, zuri-grisaxka, zahartzean arrexka kolorea hartuz.

Orriak: Adnato-unzinatuak, ez oso sendoak, lamelula ugarirekin, zuri-krema kolorekoak, arre-iluna zaurietan, ertza osoa eta kolore berekoa, aise arrexka kolorea hartzen du, estu samar.

Hanka: 4 eta 6 cm bitarteko garaierakoa eta 2 eta 3,5 cm bitarteko lodierakoa, zilindrikoa, sendoa, betea, gogorra, mehetua oinarrira, sustrai antzeko arinekin, zuria, ukitzean arrexka kolorea hartzen du.

Haragia: Trinkoa, gogorra, zurixka, minutu gutxira arrexka kolorea hartzen du, Usain hautemaneezinekoa eta zapore leunekoa.

Latexa: Mikatza, ugari, serosoa, zuria, zuri-grisaxka, astiro arrexka kolorekoa bihurtzen da.

Erreakzioak: Haragiak KOH-rekin okre-laranja kolorea hartzen du, eta, pixkanaka, arre-beltzaxka.[2]

Etimologia: Lactarius terminoa "lac" "lactis" esnetik dator, esneari dagokio. Latexa jariatzen dutelako ebakitzean edo haustean. Luteolus epitetoa latinetik dator, horixka, esan nahi duen "luteolus" hitzetik. Bere koloreagatik.

Jangarritasuna[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Interes gastronomikorik gabea.[3]

Nahasketa arriskua[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Lactarius brunneoviolascens delakoaren antzekoa da, honen latexak arre-more kolorera biratzen du eta usain txarra du. Lactarius pergamenus espezieak ere badu antza, honek kapela sendoagoa du eta zuria edo aldatzen ez den krema kolorekoa da.

Sasoia eta lekua[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Udazkenean eta neguaren hasieran. Hostozabalen baso termofiloetan hazten da (Quercus spp. eta Castanea sativa), pinuen azpian ere bai (Pinus pinea, Pinus pinaster), lurzoru azidoetan.

Banaketa eremua[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Europa, Ipar Amerika, Himalaiako eremua.

Espeziearen egoera[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Aranzadi Elkartearen arabera, Lactifluus luteolus desagertzeko arriskuan dauden onddoen eusko-kantauriar Zerrenda Gorrian dago.[4] Azken urteotan mikologia adituek onddo batzuen beherakada kuantitatibo eta kualitatibo handia egon dela ohartarazi dute. Adituen esanetan, egoera honek hainbat eragile ditu, tartean klima aldaketa, pestiziden erabilera eta bilketa masiboak.

Erreferentziak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

  1. Euskal Herriko perretxiko eta onddoak, 2013, 2014, 2016, 2017, Fernando Pedro Pérez, Kultura Saila, Eusko Jaurlaritza  •   Bizkaiko Perretxiko eta Onddoak, A.D.E.V.E., 2012  •   Euskalnatura  •   Euskal Herriko Onddoak. 5 tomos, Luis García Bona, Kriselv, 1987  •   Catálogo micológico del País Vasco, Aeranzadi, 1973  •   Mendizalearen Hiztegia [mikologia], Ostadar Mendi Taldea.
  2. (Gaztelaniaz) Cetto, Bruno. (1987). Guia de los hongos de Europa. Ediciones Omega, S. A. Barcelona, 317 or. ISBN 84-282-0541-X (T. 3). ISBN: 84-282-0538-8 (O.C.)..
  3. (Gaztelaniaz) Cuña Fernandez Avelino. (2023). Avelinosetas.info.
  4. Zerrenda Gorria, Aranzadi Zientzia Elkartea

Kanpo estekak[aldatu | aldatu iturburu kodea]