Tricholoma roseoacerbum

Wikipedia, Entziklopedia askea
Tricholoma roseoacerbum
Sailkapen zientifikoa
ErreinuaFungi
OrdenaTricholomatales
FamiliaTricholomataceae
GeneroaTricholoma
Espeziea Tricholoma roseoacerbum
A.Riva, 1984

Tricholoma roseoacerbum Tricholomataceae familiako onddoa da. [1]

Deskribapena[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Kapela: 6 eta 10 cm bitarteko diametrokoa, maiz solidoa eta mamitsua, subgloboso-erdiesferikoa, gero ganbila eta, azkenik, lau-ganbila, ertz inbolutu iraunkorrarekin. Azal lehorra eta banangarria, felpa-itxurakoa, eguraldi hezearekin pixka bat likatsua erdian, hori-lasto koloreko hondoaren gainean esfumatura arrosarekin, marroi-beixarekin edo marroi-arrosakararekin koloreztatua. Batzuetan nahiko modu sendoan, arrosa-marroiraino.

Orriak: Oinari gutxi itsatsita eta finak, hori-lasto koloreko bihurgunetsuak eta lamelula ugarirekin, ertzak pixka bat marroirako joera izaten du eta ukitzean ere marroirako joerarekin.

Hanka: 4 eta 6 cm bitarteko diametrokoa eta 2 eta 3 cm bitarteko lodierakoa, zilindriko irregularra, kapelaren diametroa baino motzagoa, oinarrian biribildua, betea, fistulosoa heltzen denean, lehorra oinarrirantz zuntzexka marroiekin, baina pruinadun-flokosoa goialdean, marroixka oinarrian.

Haragia: Trinkoa, zurixka, horixka azalaren azpian, batzuetan zertxobait arrosa orrien azpian. Usain ahula, ezdeusa eta irin zapore mingots samarrekoa. Espora-jalkina zuria.[2]

Etimologia: Tricholoma hitza grekotik dator, ilea, txirikorda, lumatxarekin tolesturan zehar, naiz eta espezie gutxi batzuek baino ez dituzten iledun kapelak. Roseoacerbum epitetoak kapelaren kolore arrosa eta Tricholoma acerbum delakoaren antz orokorra aipatzen du.

Jangarritasuna[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Interes gastronomikorik gabea.

Nahasketa arriskua[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Tricholoma acerbum espeziea oso antzekoa da, hau okre zurbil koloretik hori-okrera doan kolorekoa da.

Sasoia eta lekua[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Irailetik urrira, gehienetan ala gutxiko taldeetan, hostozabalen baso xerofiloetan, gaztainondoetan eta quercus zuhaitzen azpian batez ere.

Banaketa eremua[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Ekialdeko Kanada, Europa

Espeziearen egoera[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Aranzadi Elkartearen arabera, Tricholoma roseoacerbum desagertzeko arriskuan dauden onddoen eusko-kantauriar Zerrenda Gorrian dago.[3] Azken urteotan mikologia adituek onddo batzuen beherakada kuantitatibo eta kualitatibo handia egon dela ohartarazi dute. Adituen esanetan, egoera honek hainbat eragile ditu, tartean klima aldaketa, pestiziden erabilera eta bilketa masiboak.

Erreferentziak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

  1. Euskal Herriko perretxiko eta onddoak, 2013, 2014, 2016, 2017, Fernando Pedro Pérez, Kultura Saila, Eusko Jaurlaritza  •   Bizkaiko Perretxiko eta Onddoak, A.D.E.V.E., 2012  •   Euskalnatura  •   Euskal Herriko Onddoak. 5 tomos, Luis García Bona, Kriselv, 1987  •   Catálogo micológico del País Vasco, Aeranzadi, 1973  •   Mendizalearen Hiztegia [mikologia], Ostadar Mendi Taldea.
  2. (Gaztelaniaz) Jose Ignacio Velazquez. Banco de setas, catalogo micologico.
  3. Zerrenda Gorria, Aranzadi Zientzia Elkartea

Kanpo estekak[aldatu | aldatu iturburu kodea]